Một nửa dân Nga không muốn hỗ trợ tín dụng Ukraine

Tỷ lệ trên là kết quả một cuộc điều tra vừa được tiến hành cuối năm qua, sau động thái Nga chìa "cành ô liu tín dụng" trị giá 15 tỷ USD dành cho Ukraine hồi cuối năm qua, điều đã giúp Nga ngoạn mục vượt qua châu Âu trong cuộc đấu tranh giành ảnh hưởng tại Ukraine, nơi vốn được coi là "sân sau" của nước này song lại chấp chới hướng theo Phương Tây.

"Báo Độc lập" (Nga) cuối tuần qua cho biết cứ hai người Nga, thì có một người không tán thành việc dành cho Ukraine khoản vay tín dụng lớn nói trên. Trong khi đó, tình trạng tài chính của Ukraine khá căng thẳng. Cuối tháng 1 này, Ukraine cần phải thanh toán cho Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) khoản tiền đầu tiên của năm nay. Các khoản buộc phải thanh toán tiếp theo sẽ đến ngay trong tháng 4 và tháng 7.

Người Ukraine chỉ còn biết hy vọng vào tương lai.

Tổng cộng năm nay Ukraine sẽ phải trả cho IMF khoảng 3,7 tỷ USD, số tiền tuy có ít hơn năm ngoái gần 2 tỷ, song cũng là quá sức đối với quốc gia có nền kinh tế đang hết sức èo uột này. Tình hình sẽ trở nên dễ dàng hơn cho Kiev, với hy vọng sẽ nhận được khoản tín dụng 25 tỷ USD, gồm 10 tỷ USD dưới hình thức giảm 33% giá trị nhập khẩu khí đốt từ Gazprom và 15 tỷ USD bán trái phiếu chính phủ cho Nga.

Thực tế, cho mãi đến mùa thu năm ngoái, chính phủ Ukraine vẫn còn tràn trề hy vọng vào việc có thể lùi thời hạn thanh toán các khoản vay 15 tỷ USD của IMF, nhờ vào việc được Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ quan tâm hơn trong động thái nghiêng hẳn về Phương Tây của quốc gia này. Thế nhưng, Ukraine đã chuốc lấy thất vọng với những điều khoản hết sức cứng nhắc để hội nhập EU, thậm chí họ còn chả thấy lợi lộc đâu. Và ở phút chót, Ukraine đã "tỉnh cơn mộng" nhận ra rằng dù thế nào, IMF cũng không nhượng bộ trong vấn đề tiền bạc.

Thủ tướng Ukraine Mykola Azarov trong một cuộc phỏng vấn với truyền hình quốc gia đã lý giải vì sao Ukraine lại hướng sang Nga ở phút chót. Cụ thể, đó là vì châu Âu đã không hỗ trợ tài chính cho Ukraine và với các điều kiện cho vay của IMF, thì nền kinh tế Ukraine không những không phát triển, mà còn có thể sụp đổ. Trong tình thế "nước sôi lửa bỏng", chỉ có người anh em Nga sẵn sàng hỗ trợ Ukraine.

Nếu so với thời điểm một năm trước, vị thế của Ukraine lúc này trong các cuộc thương lượng với IMF đã khác hẳn, đó chính là vì nước này đã được Nga "chống lưng". Sự hỗ trợ của Nga đã khiến cho Ukraine mạnh mẽ hơn. Ông Mykola Azarov khẳng định Ukraine "không cần phải vay tiền từ IMF, và chúng ta đã có một vị thế vững chắc để thương lượng với tổ chức tín dụng này".

Những lợi ích của Ukraine, khi tạm rời xa mục tiêu hội nhập sâu châu Âu để quay sang người bạn cũ Nga, đã quá rõ ràng. Đó là lý do vì sao chính quyền của Tổng thống Vichtor Yanukovych trong suốt gần ba tháng qua vẫn phớt lờ phản ứng của người dân trong nước. Theo một khảo sát mới được công bố hồi cuối tháng 11 năm ngoái, có 50% người Ukraine muốn hội nhập sâu với EU, và 48% ủng hộ hội nhập với Nga. Tỷ lệ này không khác biệt nhau nhiều. Điều đó cho thấy có ít ra cũng gần một nửa dân số Ukraine mong muốn duy trì quan hệ truyền thống với Nga, cho dù một nửa còn lại muốn hướng theo Phương Tây.

Nước Nga thấy rõ điều đó. Giới lãnh đạo Nga thấy rõ vai trò của Ukraine, với một vị trí địa lý chiến lược hết sức quan trọng, nơi giao nhau giữa hai khu vực Đông Âu và Tây Âu. Nếu để mất "vùng đệm" với phương Tây này, nếu để "biên giới" EU tiến sát nước Nga, ai dám chắc rằng Moskva không thể ít nhiều bị ảnh hưởng. Đó là lý do vì sao khoản tín dụng 15 tỷ USD tiền mặt cấp cho Ukraine không hề nhỏ, song Nga vẫn phải chấp nhận, để giữ vững cán cân lực lượng với Phương Tây.

Dù thế nào, Kiev vẫn có những lo ngại nhất định rằng liệu Nga có giải ngân số tiền đã hứa dành cho Ukraine. Trong khi đó cuộc thăm dò được tiến hành cuối năm qua tại 43 chủ thể của LB Nga cho thấy có tới một nửa số người Nga cho rằng Nga sẽ chả được lợi lộc gì khi dành cho Ukraine khoản tín dụng lớn như vậy.

Quế Anh (P/v TTXVN tại Nga)