Mù mờ như chỉ dẫn... trong HSMT (Kỳ 2 - Lạc lối trong ma trận địa chỉ)

Có nhiều nguyên nhân khiến nhà thầu “lạc lối” khi gửi đơn kiến nghị, trong đó có nguyên nhân từ chỉ dẫn nhà thầu trong HSMT mù mờ, phân nhầm vai… Ảnh minh họa: Đức Tâm

Chỉ dẫn rõ, đơn kiến nghị đến đúng nơi

Một số bộ HSMT do Ban Quản lý dự án huyện U Minh tỉnh Cà Mau làm bên mời thầu như các gói thầu số 19, 20, 21 Thi công xây dựng công trình thuộc Dự án Đầu tư xây dựng đường ô tô đến trung tâm xã Khánh An, huyện U Minh đã chỉ dẫn nhà thầu rất rõ. Theo đó, địa chỉ bên mời thầu là Ban Quản lý dự án huyện U Minh; địa chỉ nhận đơn kiến nghị của chủ đầu tư là UBND huyện U Minh; địa chỉ nhận đơn kiến nghị của người có thẩm quyền là UBND tỉnh Cà Mau; địa chỉ nhận đơn kiến nghị của hội đồng tư vấn là Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) tỉnh Cà Mau; địa chỉ của tổ chức, cá nhân thực hiện nhiệm vụ theo dõi, giám sát là Sở KH&ĐT tỉnh Cà Mau.

Một ví dụ khác, tại HSMT của Gói thầu Mua sắm hàng hóa số 01: Thang máy vận chuyển bệnh nhân, khách hàng và tải hàng hóa thuộc Dự án Đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp Bệnh viện đa khoa Vĩnh Long (phần xây dựng mới) đã chỉ dẫn nhà thầu khá rõ: địa chỉ nhận đơn kiến nghị của chủ đầu tư là Sở Y tế Vĩnh Long; địa chỉ nhận đơn kiến nghị của người có thẩm quyền là UBND tỉnh Vĩnh Long; địa chỉ nhận đơn kiến nghị của bộ phận thường trực giúp việc Hội đồng tư vấn và địa chỉ của tổ chức, cá nhân thực hiện nhiệm vụ theo dõi, giám sát là Sở KH&ĐT tỉnh Vĩnh Long.

Theo các chuyên gia về đấu thầu, chỉ dẫn nhà thầu như vậy trong HSMT là đã phân cấp đúng trách nhiệm của các cơ quan liên quan, tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà thầu khi thực hiện các bước kiến nghị.

Đối với Gói thầu số 19 và Gói thầu mua sắm hàng hóa số 01 nêu trên vốn dĩ đều có những kiến nghị của nhà thầu liên quan đến quá trình đánh giá HSDT, về kết quả lựa chọn nhà thầu. Nhờ những chỉ dẫn cụ thể, đúng địa chỉ trong HSMT nên kiến nghị của các nhà thầu đều đến đúng địa chỉ, đúng người có trách nhiệm. Thậm chí, như Gói thầu số 19, Ban Quản lý dự án huyện U Minh, Sở KH&ĐT tỉnh Cà Mau đã thành lập Hội đồng tư vấn đấu thầu để xử lý tình huống.

Mê trận đơn vị nhận đơn kiến nghị

Quá trình tiếp nhận đơn phản ánh của nhà thầu về Báo Đấu thầu thời gian qua có thể thấy, do chỉ dẫn của HSMT lộn xộn, phân nhầm vai, cộng với sự nôn nóng khi kiến nghị của các nhà thầu nên địa chỉ nhận đơn kiến nghị đấu thầu như một mớ bòng bong. Đơn kiến nghị của một nhà thầu tại Bình Dương đề gửi Sở KH&ĐT Bình Dương, Ban Quản lý dự án (đại diện chủ đầu tư) và tư vấn đấu thầu, vai trò quan trọng nhất khi tiếp nhận đơn kiến nghị của nhà thầu là chủ đầu tư theo quy định đã bị bỏ qua trong đơn của nhà thầu. Trong khi đó, HSMT của gói thầu này đã chỉ dẫn cho nhà thầu một cách kỳ quặc khi quy địa chỉ của bộ phận thường trực giúp việc của Hội đồng tư vấn và địa chỉ của cá nhân, đơn vị tham gia theo dõi, giám sát về một mối là… Chủ đầu tư.

Còn với các gói thầu mua sắm tập trung ở Tiền Giang, trong HSMT lại quy định địa chỉ của tổ chức, cá nhân thực hiện nhiệm vụ theo dõi, giám sát là các chủ đầu tư nên nhà thầu đã bày tỏ băn khoăn không biết nên gửi đơn kiến nghị như thế nào nếu bên mời thầu không trả lời. Chính vì vậy, sau khi không có phản hồi từ bên mời thầu, nhà thầu đã gửi đơn kiến nghị đến Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tiền Giang (!).

Một số nhà thầu mà Báo Đấu thầu từng tiếp nhận thông tin kiến nghị cho thấy, đơn kiến nghị thường không gửi đúng như chỉ dẫn nhà thầu trong HSMT bởi chỉ dẫn sai hoặc nhà thầu hiểu sai về quy trình kiến nghị trong đấu thầu. Đơn kiến nghị của một nhà thầu ở Bến Tre không gửi chủ đầu tư mà lại gửi Ban Nội chính tỉnh Bến Tre. Đơn kiến nghị của một nhà thầu tại TP.HCM liên quan đến gói thầu tại Đồng Nai lại gửi Sở KH&ĐT Đồng Nai còn Chủ đầu tư hoàn toàn không nhận được…

Nhiều nhà thầu lại gửi đơn kiến nghị đến Thanh tra tỉnh, Ban Kiểm tra tỉnh, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh… Những địa chỉ này hoàn toàn không được chỉ dẫn trong HSMT do nhà thầu tự tìm đến bởi nhiều lý do. Không ít nhà thầu sợ sự im lặng của các chủ đầu tư khi tiếp nhận kiến nghị, dẫn đến tình trạng đơn kiến nghị về đấu thầu hiện nay đi nhầm địa chỉ. Chính điều này đã dẫn đến hiện tượng kiến nghị kéo dài, phức tạp, gây dư luận không tốt cho công tác quản lý đấu thầu.

HSMT là căn cứ pháp lý quan trọng để nhà thầu lập HSDT cũng như để bên mời thầu đánh giá HSDT. Do đó, những chỉ dẫn nhà thầu trong HSMT cần được lập với nội hàm chuẩn xác, đầy đủ, tuân thủ nghiêm các quy định về đấu thầu. Đã đến lúc phải chấn chỉnh chất lượng HSMT, nội dung của chỉ dẫn nhà thầu để các nhà thầu không còn lạc lối khi kiến nghị cũng như tăng cường trách nhiệm của các cơ quan được giao liên quan đến công tác đấu thầu.

Văn Huyền