Mỹ chặn đứng tham vọng khôi phục chương trình hạt nhân của Ukraine

Đặc phái viên Mỹ tại Ukraine Volker

Trước đó, một số quan chức của Ukraine đã đề cập đến khả năng khôi phục các chương trình hạt nhân của Ukraine, coi đây là biện pháp quan trọng để hạn chế “sự xâm lược” của Nga, bất chấp việc các quan chức khác của Ukraine tuyên bố rằng Ukraine sẽ chấp hành nghiêm các nghĩa vụ của mình sau khi đã vô hiệu hóa kho vũ khí hạt nhân.

Trong bài phát biểu của mình, ông Kurt Volker cho biết: “Nếu như Ukraine không gia nhập vào danh sách các quốc gia từ bỏ vũ khí hạt nhân thì đó đã không phải là quyết định đúng đắn. Tôi không nghĩ rằng vũ khí hạt nhân là một cái gì đó tích cực cho Ukraine”- hãng thông tấn Ria Novosti trích dẫn lời phát biểu của ông Kurt Volker.

Được biết, năm 1994, Ukraine, Nga, Anh và Mỹ đã ký kết Biên bản ghi nhớ Budapest về các đảm bảo an ninh liên quan đến việc Ukraine gia nhập vào Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân. Sau đó, kho vũ khí hạt nhân mà Ukraine được thừa hưởng từ Liên Xô đã bị tiêu hủy. Các cường quốc hạt nhân, trong đó có Nga, đã cam kết sẽ đảm bảo an ninh và toàn vẹn lãnh thổ cho Ukraine.

Các chính trị gia Ukraine sau đó đã chỉ trích rằng việc Nga sáp nhập bán đảo Crimea của Ukraine sau cuộc trưng cầu dân ý vào năm 2014 là sự vi phạm trắng trợn các cam kết trong Biên bản ghi nhớ Budapest.

Về vấn đề này, ông Kurt Volker khẳng định rằng trong vấn đề Crimea, Mỹ cũng có quan điểm tương tự như EU là không bao giờ công nhận Crimea là một phần của Nga.

Năm 1970, Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân chính thức có hiệu lực. Hiệp ước này ghi nhận 5 quốc gia được phép sở hữu vũ khí hạt nhân là Liên Xô, Mỹ, Anh, Pháp và Trung Quốc. Các quốc gia này không được phép chuyển giao vũ khí cho bất cứ nước nào khác, cũng như không hỗ trợ các nước khác sản xuất vũ khí hạt nhân. Các quốc gia thành viên của hiệp ước này mà chưa có vũ khí hạt nhân đã cam kết không sản xuất vũ khí hạt nhân, cũng như không tìm cách có được vũ khí hạt nhân từ quốc gia khác.

Đức Dũng (lược dịch)