Mỹ có thể kiện Trung Quốc ra WTO: Washington tay trên?

Mỹ xem xét kiện Trung Quốc ra WTO

Ngày 12/1, báo Wall Street Journal (WSJ) dẫn nguồn tin thân cận cho biết chính quyền Tổng thống Barack Obama được dự báo chính thức nộp đơn kiện lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) vì cho rằng Trung Quốc trợ giá nhôm.

Nguồn tin tiết lộ, đơn kiện sẽ được nộp bởi Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ. Cơ quan này có thể nêu lý do là các ngân hàng Trung Quốc đã cung cấp các khoản vay giá rẻ một cách cố ý đồng thời trợ giá cho các sản phẩm từ nhôm bằng cách cung cấp than và điện giá rẻ hơn thị trường cho các nhà sản xuất.

Một nhà máy nhôm của Trung Quốc ở Giang Tô.

Theo WSJ những khoản trợ giá này đã khiến Trung Quốc càng dư thừa nguồn cung và làm tổn hại đến các doanh nghiệp Mỹ cũng như công nhân nước này.

Trả lời báo chí, nghị sĩ bang Ohio, Senator Sherrod Brown nhấn mạnh, vì Trung Quốc gian lận bằng cách hạ giá nhôm nên các công nhân và nhà máy ở Ohio đã phải trả giá đắt.

“Hàng nghìn người đã mất việc vì hoạt động trợ giá không công bằng từ Trung Quốc. Việc này đã nhấn chìm thị trường bằng nhôm giá rẻ và dẫn đến dư thừa công suất. Chúng ta phải cứng rắn hơn về sự vi phạm này, trước khi có thêm nhiều công nhân Mỹ phải chịu thiệt”, ông Senator Sherrod Brown tuyên bố.

Vụ nhập khẩu nhôm có trợ giá của Trung Quốc vào Mỹ được đưa ra ánh sáng vào năm 2016 sau khi giới chức trách Washington điều tra các cáo buộc liên quan đến Zhongwang Holdings - tập đoàn sản xuất nhôm lớn nhất Trung Quốc trốn tránh các biện pháp trừng phạt thương mại áp đặt lên công ty này trong năm 2010.

Các nghị sĩ đã yêu cầu chính quyền xem xét một đơn kiện chống Trung Quốc về việc trợ giá nhôm khiến cho 15.000 việc làm trong ngành sản xuất nhôm của Mỹ bị ảnh hưởng.

Ông Trump dọa áp thuế 45% hàng Trung Quốc: Kết thúc buồn?

Mỹ tay trên Trung Quốc?

Tuyên bố trên của chính quyền tổng thống Obama được đưa ra ngay sau khi Trung Quốc úp mở việc sẽ có hành động đáp trả tương xứng bằng cách kiện Hoa Kỳ ra WTO nếu như nước này tiến hành áp thuế vào các mặt hàng xuất khẩu của Bắc Kinh.

Trong một thông điệp phát đi hồi giữa tháng 12/2016, Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết nước này đã khởi động vụ kiện Mỹ và Liên minh châu Âu EU lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).

Lý do được phía Trung Quốc đưa ra là do Mỹ và EU vẫn giữ các quy định cứng rắn, với mục đích bảo vệ hàng nội địa trước hàng hóa giá rẻ của Bắc Kinh đang tràn ngập thị trường.

Với vai trò quan trọng trong nền kinh tế thế giới, Mỹ dường như đang ở trên cơ Trung Quốc khi tuyên bố kiện nước này ra WTO vì bán phá giá.

Trước đó, báo Guardian dẫn lời ông Zhang Xiangchen, phó đại diện thương mại quốc tế của Trung Quốc, tại một cuộc họp báo ở Washington ngày 23/11 nói rằng, nhiều học giả, giới doanh nhân và quan chức chính phủ trên thế giới kết luận Trung Quốc không thao túng Nhân dân tệ để giành lợi thế thương mại như phía Mỹ cáo buộc.

Tuy nhiên đại diện Trung Quốc khẳng định, nước này sẽ dùng các đặc quyền thương mại theo quy định của WTO về thuế quan nếu Mỹ và tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump thực thi tuyên bố áp thuế 45% lên hàng hóa Trung Quốc.

“Với tư cách 1 thành viên WTO, Trung Quốc cũng có quyền đảm bảo các quyền lợi của mình”, ông Zhang nói.

Tuy nhiên trong cuộc đối đầu giữa Mỹ và Trung Quốc, nhiều chuyên gia kinh tế đã dự báo, Hoa Kỳ với lợi thế là một quốc gia có tầm ảnh hưởng lớn trên thế giới cùng những bằng chứng cụ thể sẽ khiến Bắc Kinh phải trả giá nặng nề.

Theo nhận định của PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, Trưởng Bộ môn Quản trị Tài chính Quốc tế, khoa Tài chính Quốc tế, Học viện Tài chính, trong nền kinh tế thế giới, Mỹ cũng như các nước phương Tây thường đi với nhau và là người đặt ra luật chơi. Chẳng hạn như trong quỹ tiền tệ quốc tế IMF, World Bank hay diễn đàn Liên hợp Quốc, tiếng nói của Mỹ gần như quyết định tất cả.

Trong WTO, Hoa Kỳ cũng có vai trò hết sức quan trọng. Vì vậy Trung Quốc có thể đưa ra các tuyên bố đáp trả nhưng không dễ dàng gì có thể đạt được.

Cùng đưa ra nhận định, TS Bùi Ngọc Sơn, Trưởng phòng Kinh tế thế giới, Viện Nghiên cứu chính trị thế giới cho rằng trong cuộc đối đầu này, dù Trung Quốc có cố gắng hết sức cũng không thể gây ra được nhiều khó khăn cho nền kinh tế Mỹ.

“Mỹ là nước lớn, là trung tâm công nghệ, thị trường, về mặt quan hệ, hệ thống tài chính và thương mại toàn cầu. Vì vậy họ không phải sợ gì cả. Trên thế giới hiện nay, duy nhất chỉ có nền kinh tế Mỹ có thể đóng cửa độc lập được và ở tầm trình độ rất cao. Nhiều nước vào TPP để cần thị trường của Mỹ, chứ mối quan tâm của Mỹ không phải quá lớn, chủ yếu họ muốn kiềm chế Trung Quốc. Các biện pháp của Trung Quốc chắc sẽ không gây ảnh hưởng quá lớn đến Mỹ”, TS Sơn khẳng định.

Hoàng Nam