Mỹ công bố chiến lược an ninh mới ở Afghanistan

Tổng thống Donald Trump công bố chiến lược an ninh mới ở Afghanistan. Ảnh: Reuters

Phát biểu tại lễ công bố, Tổng thống Donald Trump miêu tả chiến lược mới có một sự khác biệt hoàn toàn với những gì từng có dưới thời Barack Obama. Theo ông Donald Trump, trong khi người tiền nhiệm đề ra một lộ trình chủ quan cho sự can dự của Mỹ tại Afghanistan thì chiến lược của ông mang tính toàn diện, tính đến các điều kiện cụ thể trong khu vực và nhằm tìm kiếm một giải pháp chính trị.

Tổng thống Donald Trump đặc biệt nhấn mạnh chỉ duy nhất sức mạnh quân sự sẽ không mang lại hòa bình cho Afghanistan, song việc triển khai các lực lượng liên minh tại đây là nhằm tạo điều kiện cho một tiến trình chính trị để đạt được hòa bình lâu dài.

Theo ông, mối đe dọa an ninh mà Mỹ đang phải đối mặt ở Afghanistan và cả khu vực là rất lớn, bởi vậy việc nhanh chóng rút quân khỏi Afghanistan sẽ tạo ra "một khoảng trống" để các phiến quân hoạt động. Ông nêu rõ, các lực lượng Mỹ tại quốc gia Nam Á này có thêm nhiệm vụ chống các nhóm phiến quân và tội phạm.

“Mục tiêu của chiến lược mới mà Mỹ theo đuổi tại Afghanistan là ngăn chặn việc các tay súng Hồi giáo biến Afghanistan thành "thiên đường an toàn", làm bàn đạp cho các cuộc tấn công nhằm vào Mỹ. Mỹ sẽ tiếp tục hỗ trợ Chính phủ Afghanistan và giúp người dân Afghanistan làm chủ tương lai của mình”, Tổng thống Donald Trump khẳng định.

Đánh giá về những nỗ lực chống khủng bố của Pakistan, quốc gia láng giềng có 2.600 km đường biên giới chung với Afghanistan, ông Trump cho rằng, Pakistan đang bị thất thế khi tiếp tục là nơi ẩn náu của các phần tử khủng bố. Tổng thống Donald Trump cho biết, Mỹ sẽ gây áp lực mới với Pakistan để nước này giải quyết triệt để tình trạng những kẻ khủng bố đang lẩn trốn tại vùng biên giới với Afghanistan.

Cụ thể, Mỹ có thể cắt giảm viện trợ an ninh cho Pakistan nếu Islamabad không hợp tác chặt chẽ hơn nữa để ngăn chặn các phần tử khủng bố biến đất nước này thành "nơi trú ẩn an toàn". Bên cạnh đó, nhà lãnh đạo Mỹ bày tỏ mong muốn Ấn Độ tăng cường hỗ trợ Afghanistan, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế và phát triển đất nước.

Cũng trong buổi công bố chiến lược, Tổng thống Donald Trump thừa nhận "bản thân có ý định rút quân" khỏi Afghanistan, bởi trong chiến dịch vận động tranh cử hồi năm ngoái, ông từng nhiều lần khẳng định cuộc chiến tranh tại Afghanistan đã tiêu tốn quá nhiều tiền của và nhân lực của Mỹ. Tuy nhiên, ông cho biết mình đã bị các cố vấn an ninh quốc gia thuyết phục về việc tăng cường khả năng của Mỹ nhằm ngăn chặn phiến quân Taliban.

Với chiến lược mới được công bố, ông Donald Trump đã trở thành vị tổng thống Mỹ thứ ba liên tiếp phải vật lộn với cuộc chiến tại Afghanistan, chiến dịch quân sự kéo dài nhất trong lịch sử nước Mỹ. Giới phân tích nhận định, quyết định của ông Trump cũng được xem là một chiến thắng cho Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis và Cố vấn an ninh quốc gia H.R.McMaster, những người từng cảnh báo về những hậu quả thảm khốc nếu Mỹ không nhanh chóng hành động để ổn định tình hình ở Afghanistan.

“Chiếc bánh” 3.000 tỉ USD!

Tuy nhiên, trong công bố chiến lược mới, nhà lãnh đạo Mỹ không đưa ra thời gian biểu cho sự hiện diện của quân đội Mỹ ở Afghanistan, cũng như từ chối công bố kế hoạch triển khai thêm binh sĩ tới chiến trường này. Điều này khiến cho dư luận nghi ngờ ông đang cố né tránh những sự phản đối của giới chính trị gia đảng Cộng hòa và dư luận Mỹ, vốn ngày càng lo ngại các nguy cơ chiến tranh. “Nhiệm vụ tại Afghanistan đã đi chệch khỏi mục đích ban đầu, đưa thêm quân tới cuộc chiến này là một ý tưởng tồi tệ”, nghị sĩ bang Kentucky - ông Rand Paul nhận định.

Gần 16 năm kể từ khi Mỹ tiến hành cuộc chiến tại Afghanistan, lật đổ chế độ Taliban, xung đột vẫn chưa có dấu hiệu chấm dứt. Theo thống kê, tính từ đầu năm đến ngày 8-5 vừa qua, hơn 2.500 cảnh sát và binh lính Afghanistan bị thiệt mạng trong các cuộc giao tranh. Tháng 5 vừa qua, các cơ quan tình báo Mỹ cũng đánh giá tình hình tại Afghanistan chắc chắn sẽ xấu đi trong năm tới, cho dù Mỹ và các lực lượng đồng minh triển khai thêm binh lính.

Lính Mỹ được triển khai tại tỉnh Helmand, Afghanistan. Ảnh: AP

Tuy nhiên, Lầu Năm góc hiện đang lập kế hoạch triển khai thêm khoảng 3.900 binh sĩ, góp mặt cùng với 8.400 binh sĩ Mỹ hiện đang đồn trú tại Afghanistan. Theo Tư lệnh Bộ Chỉ huy Trung tâm của quân đội Mỹ (CENTCOM) - Tướng Joseph Votel, những binh sĩ Mỹ đầu tiên trong đợt triển khai quân mới tại Afghanistan sẽ đến trong vòng vài ngày hoặc vài tuần tới.

Vậy vì sao Washington lại muốn can thiệp sâu hơn vào Afghanistan? Theo tờ New York Times, một trong những lý do là nguồn tài nguyên thiên nhiên khổng lồ ở đây. Bộ Mỏ và Dầu khí Afghanistan mới đây cho rằng, giá trị khoáng sản chưa khai thác của nước này lên tới hơn 3.000 tỉ USD, gấp 3 lần ước tính hồi năm 2010 của giới chức Mỹ, và dư sức trang trải chi phí cuộc chiến. Theo CNBC, Tổng thống Donald Trump dĩ nhiên muốn tìm kiếm một chiến thắng quân sự tại Afghanistan, nhưng đồng thời cũng thu được lợi ích tài chính đúng như tư duy của người kinh doanh.

Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng, việc tiến hành mục tiêu này được xem là thực sự không vững chắc khi Mỹ chưa bổ nhiệm Đại sứ ở Kabul và thậm chí còn đóng cửa văn phòng đại diện đặc biệt tại Afghanistan và Pakistan.

Thu Uyên