Mỹ đòi Trung Quốc trả lại thiết bị tự hành bị bắt giữ

Hải quân Trung Quốc bắt giữ thiết bị hôm thứ Năm 15/12, theo cáo buộc của Mỹ.

Vụ việc xảy ra trong lúc tàu khảo sát hải dương Mỹ USNS Bowditch đang thu hồi hai thiết bị lặn không người lái.

Mỹ nói thiết bị này được dùng để kiểm tra nhiệt độ và độ mặn của nước, thuộc một chương trình bị mật, theo lời người phát ngôn Lầu Năm Góc Jeff Davis.

Ông này tuyên bố thiết bị đang "tiến hành khảo sát quân sự đúng pháp luật ở Biển Nam Trung Hoa".

Mỹ nói vụ việc xảy ra ở Biển Đông, cách Vịnh Subic, Philippines 80 cây số.

Thông cáo của Lầu Năm Góc nói tàu hải quân Trung Quốc ASR-510 đã tiếp cận tàu Bowditch, thả một thuyền nhỏ và thu giữ thiết bị tự hành.

Tàu Bowditch phát tín hiệu với tàu Trung Quốc để đòi lại, nhưng "bị bỏ qua".

Việc Trung Quốc thu giữ thiết bị hải quân Mỹ càng cho thấy sự bất trắc và căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc, diễn ra cùng trong tuần khi một tổ chức Mỹ công bố hình vệ tinh chụp các tên lửa chống máy bay trên đảo nhân tạo của Trung Quốc ở Biển Nam Trung Hoa, và theo sau bình luận của tổng thống tân cử Donald Trump chỉ trích Trung Quốc vì cái mà ông gọi là "pháo đài khổng lồ" trong vùng.

Bất chấp các tuyên bố trước đó rằng Trung Quốc không định quân sự hóa các đảo, Bộ Quốc phòng Trung Quốc biện hộ cho điều họ mô tả là "thiết bị quân sự cần thiết" và họ gọi là "hợp lý và hợp pháp".

Từ khi ông Trump đặt câu hỏi về chính sách "Một Trung Quốc" mà Bắc Kinh mô tả là "nền tảng chính trị" cho quan hệ Mỹ - Trung, Trung Quốc cũng đã diễn tập máy bay trên eo biển Đài Loan.

Chính phủ Obama đã tái khẳng định "cam kết không thay đổi" về chính sách "Một Trung Quốc". Nhưng việc thu giữ thiết bị của Mỹ có thể là cách của Bắc Kinh gửi thông điệp cho chính phủ sắp tới rằng họ cũng có cách phá vỡ mong đợi và làm thay đổi nguyên trạng.

Ben Cardin, thượng nghị sĩ cao cấp nhất của đảng Dân Chủ trong ủy ban Đối ngoại Thượng viện, gọi vụ thu giữ là "vi phạm luật quốc tế trắng trợn".

Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa John McCain nói Mỹ không nên dung túng "hành vi xúc phạm".

"Hành vi này sẽ tiếp tục cho đến khi có phản ứng mạnh mẽ của Mỹ, mà chính phủ Obama đã không đem lại," ông McCain nói.

Một tổ chức nghiên cứu Mỹ tuần này tuyên bố hình ảnh trên không cho thấy Trung Quốc lắp đặt vũ khí dọc bảy đảo nhân tạo mà họ đã xây trên biển, bất chấp phản đối của Mỹ.

Hồi tháng 11 năm 2015, hai máy bay B-52 của Mỹ đã bay trên các đảo nhân tạo này ở Trường Sa.

Minh Anh