Mỹ mở lối công nhận Crimea thuộc Nga

Sputnik của Nga dẫn thông tin từ phiên điều trần tại Thượng viện Mỹ hôm thứ tư cho hay, Ngoại trưởng được đề cử Mỹ Rex Tillerson nêu tương lai về một thỏa thuận mở rộng cho phép bán đảo Crimea thuộc về Nga.

Cụ thể, khi một thượng nghị s ỹ hỏi liệu "Mỹ có bao giờ công nhận tính hợp pháp của việc Nga sáp nhập bán đảo Crimea, như với các nước cộng hòa vùng Baltic hay không?"

Ngoại trưởng được đề cử Mỹ Rex Tillerson đổi hướng cho rằng Nga là một mối đe dọa.

Ông Tillerson trả lời: "Cách duy nhất để Mỹ công nhận điều này là có một thỏa thuận mở rộng, trong đó sẽ tôn trọng lợi ích của người dân Ukraine. Nếu không có thỏa thuận như vậy chúng ta không bao giờ thừa nhận (Crimea là một phần của Nga)".

Ông Rex Tillerson trước câu hỏi đó đã khẳng định ông không công nhận chủ quyền của Nga với bán đảo Crimea.

"Không, thưa ngài. Họ đã chiếm lãnh thổ không thuộc về họ" -ông trả lời một vị nghị sỹ Quốc hội Mỹ.

Song sau đó, vị Ngoại trưởng được đề cử khẳng định ông chủ trương "phản ứng mạnh mẽ" với Nga. "Giới lãnh đạo Nga sẽ hiểu câu trả lời mạnh mẽ là các vị đã chiếm Crimea, nhưng đến đây thì cần dừng lại".

Cũng trong phiên điều trần này, ông Rex Tillerson cũng khẳng định Nga là mối đe dọa và các nước NATO nói đến điều này là dễ hiểu.

Ông Tillerson cũng nói rằng các đồng minh NATO có quyền tăng cường lực lượng để đề phòng Nga. Không đồng tình với quan điểm của Tổng thống đắc cử Trump, ông Tillerson cho biết, ông ủng hộ Mỹ cung cấp các vũ khí phòng vệ cho Ukraine, tăng cường chia sẻ thông tin tình báo, trinh sát biên giới giữa Mỹ và NATO.

Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng, chính quyền sắp tới của Tổng thống đắc cử Trump vẫn để ngỏ khả năng cải thiện quan hệ với Nga và hai bên vẫn có thể hợp tác trong một số lĩnh vực.

Vấn đề về Nga chiếm phần lớn thời lượng cuộc điều trần khi các nghị sĩ cả Dân chủ và Cộng hòa tại Ủy ban Quan hệ Đối ngoại Thượng viện đều bày tỏ lo ngại về việc Nga can thiệp bầu cử tổng thống Mỹ và việc Nga sáp nhập Crimes năm 2014, cũng như can thiệp vào cuộc nội chiến Syria.

Reuters dẫn tuyên bố trước phiên điều trần cho thấy, cựu Chủ tịch Exxon Mobil sẽ tái khẳng định Nga là một mối đe dọa và hoàn toàn dễ hiểu khi các đồng minh Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) quan ngại vì sự trỗi dậy mạnh mẽ của Nga.

Tuy nhiên, ông cũng biện luận rằng sự trỗi dậy của Nga là do “thiếu vai trò lãnh đạo của Mỹ” trên thế giới, từ đó ông sẽ kêu gọi “đối thoại cởi mở và thẳng thắn” với Nga về tham vọng của nước này để chính phủ Mỹ có thể vạch ra con đường cho chính mình.

Ông Tillerson cho rằng nước Mỹ cần phải tỏ tường về mối quan hệ với Nga. Theo ông, nước Nga ngày nay rõ ràng là một mối đe dọa nhưng đó không phải là điều “không lường trước được”.

Khả năng mà ông Tillerson có thể kết thân các quan hệ với Nga là điều trong tầm với, người hoàn toàn có thể cân bằng những quan điểm ngược chiều của Mỹ về mối đe dọa của Nga, đồng thời đáp ơn những gì mà người Nga đã dành cho ông.

Người quen

Ông Rex Tillerson là người đứng đầu tập đoàn dầu mỏ lớn nhất nước Mỹ ExxonMobil. Tập đoàn này là một trong trong những tập đoàn lớn nhất về vốn tư bản hóa hiện đang tham gia một số dự án tại Nga.

Chủ tịch Tập đoàn dầu mỏ Rex Tillerson và Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Vị Chủ tịch tập đoàn đã nhiều lần gặp gỡ Tổng thống Nga Vladimir Putin trong những cuộc họp và diễn đàn kinh tế. Thậm chí, ông Rex Tillerson đã được đích thân Tổng thống Nga trao tặng Huân chương Hữu nghị hồi năm 2013.

Thông qua những biện pháp trừng phạt Nga, Tập đoàn ExxonMobil đã phải chịu thua lỗ lớn. Ông Rex Tillerson cũng nhiều lần chia sẻ với báo chí rằng ông mong muốn được đưa tập đoàn này tới Nga để làm việc.

Điều này khiến nhiều người tin rằng ông Tillerson dễ bị chi phối cũng như khó có khả năng phân biệt rạch ròi giữa lợi ích quốc gia và lợi ích của Exxon Mobil, nhất là trong bối cảnh CIA kết luận về sự can thiệp của Nga trong cuộc bầu cử vừa qua ở Mỹ.

Chưa hề có bất cứ kinh nghiệm nào trên chính trường, lại có mối quan hệ tốt đẹp với Nga, nhiều ý kiến lo ngại rằng ông này sẽ thiên vị Nga. Ông Tillerson từng bị xem là con bài của ông Trump trong chủ trương cải thiện quan hệ với Mỹ.

Ngọc Dương