Mỹ, Nga sắp ký hiệp ước START 2

Các quan chức Moscow và Washington hôm 24.3 tuyên bố đã đồng ý về cơ bản tất cả điều khoản về một thỏa thuận lịch sử nhằm cắt giảm số lượng vũ khí hạt nhân của hai nước. "Hai bên đã đạt thỏa thuận về mọi tài liệu cho việc ký kết một hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược (START) mới", AFP dẫn lời một quan chức giấu tên của Điện Kremlin cho biết. Robert Gibbs, phát ngôn viên của Tổng thống Mỹ Barack Obama, cũng tuyên bố Mỹ và Nga "đã tiến rất gần START 2". Nguồn tin từ hai bên đều cho biết có thể ông Obama và Tổng thống Nga Dmitry Medvedev sẽ ký thỏa thuận mới trong vòng 2 tuần tới tại thủ đô Prague của CH Czech. Chính phủ Czech cũng xác nhận điều này nhưng chưa đưa ra thời gian cụ thể. Truyền thông CH Czech thì dẫn nguồn tin ngoại giao Nga cho hay hiệp ước dự kiến được ký vào ngày 8.4. Hai bên đang thảo luận về một số chi tiết kỹ thuật cuối cùng trong bản hiệp ước. AP dẫn lời một số chuyên gia của Hiệp hội Các nhà khoa học Mỹ cho hay hiện nước này đang sở hữu khoảng 2.150 đầu đạn hạt nhân có thể huy động bất cứ lúc nào, còn Nga có 2.600 quả. Theo ước tính, START 2 sẽ giảm số đầu đạn của mỗi bên xuống còn khoảng hơn 1.500 quả. Hiệp ước START cũ được ký kết vào năm 1991 và hết hiệu lực vào ngày 5.12.2009. Từ đó đến nay quá trình thương thuyết đã liên tục vấp phải trở ngại, chủ yếu là do bất đồng về kế hoạch thiết lập lá chắn tên lửa của Mỹ tại châu Âu. Căng thẳng có lúc lên cao tới mức Nga tuyên bố sẽ xây dựng hệ thống vũ khí tấn công mới để tạo đối trọng với Mỹ. Việc đạt được START 2 là một trong những mục tiêu lớn của chính quyền Obama trong nỗ lực "làm ấm" lại quan hệ với Nga. Nếu đạt được thành công ngoại giao quan trọng này, vị thế của ông Obama sẽ càng được nâng cao. Ngoài ra, Mỹ sẽ đăng cai một hội nghị thượng đỉnh về an ninh hạt nhân vào ngày 12-13.4 và Washington sẽ ký hiệp ước mới trước khi sự kiện trên diễn ra để tránh mất mặt. Sau khi được ký, START 2 cần phải được quốc hội hai nước thông qua trước khi có hiệu lực. AFP dẫn một số nguồn tin giấu tên cho hay trong hiệp ước mới có điều khoản về hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ, điều mà Moscow luôn đòi hỏi nhưng bấy lâu nay Washington vẫn phản đối. Chính vì lý do này mà giới quan sát đánh giá phe Cộng hòa trong Quốc hội Mỹ có thể sẽ phản đối thông qua START 2. Trọng Kha