Mỹ trấn an NATO

Mỹ ngày 22-3 tuyên bố Tổng thống Donald Trump sẽ tham dự Hội nghị Thượng đỉnh các nhà lãnh đạo NATO dự kiến diễn ra vào ngày 25-5 tới tại thủ đô Brussels của Bỉ. Động thái này rõ ràng nhằm trấn an các quốc gia đồng minh trong bối cảnh bùng nổ nhiều tranh cãi quanh việc Mỹ có hơi hướng “bỏ rơi” NATO và tiến gần hơn với Nga và Trung Quốc.

“Tổng thống sẽ tham dự cuộc họp với các nhà lãnh đạo NATO để tái khẳng định cam kết mạnh mẽ của chúng tôi đối với NATO, đồng thời sẽ thảo luận các vấn đề quan trọng đối với liên minh quân sự này, đặc biệt là việc chia sẻ trách nhiệm và vai trò của NATO trong cuộc chiến chống khủng bố”, tờ USA Today dẫn tuyên bố của Thư ký Báo chí Nhà Trắng Sean Spicer nêu rõ. Tổng thống Trump cũng sẽ chào đón Tổng Thư ký NATO Jens Stoltenberg đến Nhà Trắng vào ngày 12-4 tới để thảo luận “về cách thức tăng cường liên minh quân sự trong việc đối phó với các thách thức an ninh quốc tế và quốc gia”.

Những động thái này diễn ra khi ông Trump đang như “đổ thêm dầu vào lửa” mối quan hệ vốn căng thẳng với liên minh quân sự này bằng những lời lẽ than phiền rằng, các đồng minh Châu Âu cần phải trả thêm tiền như thế nào để Mỹ đảm bảo an ninh cho họ. Trong cuộc họp tại Nhà Trắng với Thủ tướng Đức Chancellor Angela Merkel hồi tuần trước, ông Trump cho rằng, các đồng minh đang nợ Mỹ “một khoản tiền khổng lồ trong những năm qua”.

Tổng thống Donald Trump khẳng định sẽ tham dự Hội nghị Thượng đỉnh NATO vào tháng 5 tới ở Brussels, Bỉ. Ảnh: AFP

Ông chủ Nhà Trắng tiếp tục chọc giận Đức – nền kinh tế lớn nhất Châu Âu – khi viết trên Twitter rằng, Mỹ phải được trả nhiều tiền hơn cho việc bảo vệ an ninh vững chắc và rất tốn kém mà đã dành cho Đức, đồng thời cáo buộc Berlin nợ NATO nhiều khoản tiền lớn. Tổng thống Trump cũng nhiều lần hối thúc Đức và các nước thành viên NATO tăng cường các khoản chi quốc phòng cho liên minh quân sự này.

Những động thái này phản ánh sự thay đổi trong chính sách của Mỹ. Tại hội nghị thượng đỉnh NATO gần đây nhất ở xứ Wales và Ba Lan, các quốc gia nhất trí dành ít nhất 2% GDP cho quốc phòng vào năm 2024. Tuy nhiên, NATO khẳng định, thỏa thuận này không có hiệu lực truy thu và tiền này cũng không phải là khoản nợ Mỹ. “Không có bất kỳ khoản nợ nào ở NATO”, Bộ trưởng Quốc phòng Đức Ursula von der Leyen khẳng định. Bà Leyen cũng cho rằng, việc NATO đòi hỏi các thành viên chi 2% GDP cho ngân sách quốc phòng như trên là điều hoàn toàn sai lầm.

Kể từ khi lên nắm quyền hồi tháng 1, Tổng thống Trump khiến các đồng minh Châu Âu cảm thấy lo ngại khi yêu cầu các nước tăng cường chi tiêu quốc phòng cũng như việc ông đề cập thiết lập mối quan hệ liên minh với Nga để chống các tay súng thuộc IS. Trước phản ứng gay gắt từ các nước NATO, ông Trump xem ra đang muốn ve vuốt lại các quốc gia đồng minh quân sự quan trọng này.

Bởi chỉ trước đó một ngày, Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson cũng chính là vị thủ lĩnh ngoại giao đầu tiên của Mỹ bỏ qua cuộc họp với những người đồng cấp NATO để ở nhà chuẩn bị cho chuyến thăm của Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình và cho chuyến công du Nga sau đó. Điều này đã đặt ra nhiều câu hỏi hơn về cam kết của Washington đối với liên minh 68 năm tuổi này.

Trong một tuyên bố từ thủ đô Washington, chính quyền Tổng thống Trump đã khẳng định vẫn ủng hộ NATO. “Mỹ vẫn giữ 100% cam kết với NATO”, tuyên bố nhấn mạnh.

Khả Anh