NATO tung quân hùng tướng mạnh 'bảo vệ' Đông Âu?

Ông Stolenberg hiện đang có chuyến công du tới quốc gia thành viên NATO là Ba Lan để tái khẳng định cam kết bảo vệ nước này trước cái gọi là "mối đe dọa" từ Nga.
Trước đó, tại một hội nghị thượng đỉnh diễn ra cách đây một tháng, các lãnh đạo NATO đã nhất trí thiết lập một lực lượng phản ứng nhanh “đầu não” có thể được triển khai bất cứ lúc nào tới các điểm nóng, đặc biệt là khu vực Đông Âu nếu cần thiết.

Tân Tổng Thư ký NATO

Tuy nhiên, NATO cũng bác bỏ lời kêu gọi của các nước thành viên ở Đông Âu, trong đó có Ba Lan về việc triển khai thường trực hàng nghìn binh lính tới khu vực này. Nguyên nhân một phần là do chi phí, một phần là bởi NATO không muốn phá vỡ thỏa thuận 1997 mà trong đó NATO cam kết với Nga rằng khối này sẽ không triển khai lực lượng chiến đấu thường trực ở phía đông.
Trả lời phỏng vấn đài phát thanh TVP Info, ông Stoltenberg nói: “Năm sau, tại hội nghị ngoại trưởng, chúng tôi sẽ đưa ra quyết định về cái gọi là lực lượng đầu não này, tuy nhiên, trước khi lực lượng này được thành lập, NATO đã có một lực lượng quân đội mạnh. Lực lượng đó có thể được triển khai bất cứ khi nào chúng tôi muốn”.
Cùng với đó, ông khẳng định sẽ tiếp tục thể hiện sự ủng hộ đối với Ukraine và cam kết, NATO sẽ triển khai quỹ hỗ trợ cho nước này trên 4 lĩnh vực: an ninh mạng, hậu cần, chỉ huy – kiểm soát và phục hồi cho các binh sỹ bị thương.
Tuy nhiên, NATO từng khẳng định rõ ràng rằng, họ sẽ không can thiệp quân sự vào Ukraine, quốc gia chưa phải thành viên của họ, nhưng vẫn sẽ củng cố sức mạnh quốc phòng cho các quốc gia thành viên ở Đông Âu.
Tân Tổng thư ký NATO “chìa cành ô-liu” với Nga
Không giống như người tiền nhiệm, luôn có quan điểm cứng rắn với Nga, Tân Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg lại có vẻ có “thiên hướng” muốn làm hòa với Nga khi nói rằng tổ chức phòng thủ Bắc Đại Tây Dương của ông không loại trừ việc tạo quan hệ với Moscow. Quan điểm này của tân Tổng thư ký NATO được hãng tin Reuters bình luận hoa mỹ với tiêu đề "Lãnh đạo mới của NATO 'chìa cành ô-liu' với Nga".
Trong ngày làm việc đầu tiên của mình hôm 1/10, ông Stoltenberg nói: “Thông điệp chính của tôi trong hôm nay và nhiều năm nữa là không có sự đối nghịch nào giữa việc xây dựng một NATO hùng mạnh và nỗ lực xây dựng một mối quan hệ mang tính xây dựng với Nga.”
Tân Tổng thư ký NATO cam kết sẽ duy trì một liên minh vững chắc và ổn định với các nước láng giềng “bằng cách bắt tay với các đối tác” và tiếp tục coi mối quan hệ giữa châu Âu với Mỹ là “hòn đá tảng” của liên minh này.
Ông Stoltenberg cũng có cách tiếp cận vấn đề cẩn trọng hơn so với người tiền nhiệm. Mặc dù vẫn tỏ rõ sự kiên quyết của NATO trong việc phản đối Nga can thiệp quân sự vào Ukraine, nhưng ông không sử dụng ngôn ngữ mạnh mẽ và đầy thách thức với Nga như cựu Tổng thư ký NATO Rasmussen.
Ông nói: "Chúng tôi cần phải chứng kiến những thay đổi rõ ràng trong cách hành động của Nga, một sự thay đổi thể hiện sự tuân thủ luật pháp quốc tế và tinh thần chịu trách nhiệm của Nga về các nghĩa vụ bắt buộc quốc tế”. Ông đồng thời cho biết, NATO sẽ xem xét mọi đề xuất đàm phán từ phía Nga.
Trước đó, người tiền nhiệm của ông Stoltenberg - ông Rasmussen thường xuyên cáo buộc Nga phá hoại môi trường an ninh châu Âu, cho rằng ông không nghĩ sẽ sớm có sự hòa giải với Nga. Ông này cũng luôn có những tuyên bố cứng rắn và đầy thách thức với Nga kể từ khi cuộc khủng hoảng chính trị bùng nổ ở Ukraine.
“Sau những gì Nga làm ở Ukraine, tôi đã nhận ra rằng tình hình an ninh ở châu Âu đã và hiện đang thay đổi đáng kể và rõ ràng là Nga không coi chúng ta là một đối tác mà chỉ là một kẻ thù”, ông Rasmussen thẳng thừng nói.
NATO đã ngừng tất cả mọi mối hợp tác với Nga từ tháng 4 vừa qua để phản đối việc Crimea ly khai khỏi Ukraine và sáp nhập vào Nga. Tuy vậy, tất cả các cuộc tiếp xúc cấp cao giữa NATO và Nga vẫn được duy trì.
Ông Stoltenberg là cựu Thủ tướng Na-uy, bắt đầu nhiệm kỳ 4 năm ở vị trí Tổng thư ký NATO vào lúc miền đông Ukraine vẫn căng thẳng dù đã đạt được thỏa thuận ngưng bắn ngày 5/9, giữa quân chính phủ Ukraine với phe đòi ly khai.
Tổng thư ký NATO Stoltenberg cho rằng, cuộc khủng hoảng ở Ukraine đang là thách thức an ninh lớn nhất của châu Âu – Đại Tây Dương. Theo ông, lệnh ngừng bắn hiện nay ở miền Đông Ukraine còn mong manh song nó đã đem lại một cơ hội, qua đó bày tỏ hy vọng sẽ thấy sự thay đổi rõ ràng trong hành động của Nga.
Trước đó, hồi tháng 3 vừa qua, lãnh đạo NATO chọn ông Stoltenberg làm Tổng thư ký mới của khối này vì cho rằng ông có kinh nghiệm đối phó với Nga. Khi còn làm Thủ tướng Na-uy, hồi năm 2010, ông đã giải quyết “êm đẹp” một vụ tranh chấp biên giới biển ở Bắc Cực vốn kéo dài 40 năm giữa Na-uy với Nga. Lúc đó, ông cũng xây dựng được mối quan hệ bạn bè với Tổng thống Nga thời đó, nay là Thủ tướng Dmitry Medvedev.
Việc ông được chọn là Tổng thư ký mới của NATO cũng được Tổng thống Nga Vladimir Putin hoan nghênh. Tổng thống Putin nói hai ông “có quan hệ rất tốt”.

Đan Khanh - (tổng hợp)