Nền kinh tế đang phục hồi khá ngoạn mục

Toàn cảnh phiên khai mạc kỳ họp thứ sáu, Quốc hội khóa XII. Ảnh: Nguyễn Đình Toán (LĐ) - * Tổng thu ngân sách vượt dự toán. * Bộ trưởng Bộ Tài chính Vũ Văn Ninh: Nên duy trì kích cầu. Ngày 20.10 - kỳ họp thứ sáu, Quốc hội khóa XII đã khai mạc trọng thể tại Hà Nội. Sau phát biểu khai mạc kỳ họp của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã trình bày báo cáo tình hình KT-XH năm 2009 và nhiệm vụ năm 2010. Cùng với nhiều báo cáo khác cũng được trình bày trước Quốc hội cho thấy: Nền kinh tế nước ta đã sớm thoát khỏi suy giảm, giữ được sự ổn định, tăng trưởng đạt mức khá so với nhiều nước. Nhưng vẫn còn những mặt hạn chế đã tích tụ trong nội tại nền kinh tế và những hạn chế mới phát sinh do tác động trái chiều của việc thực hiện các chính sách mới ban hành, cũng như những bất cập trong việc tổ chức triển khai các giải pháp là những yếu tố bất ổn, tiềm ẩn, làm ảnh hưởng đến kết quả thực hiện kế hoạch phát triển KT-XH năm 2009 và năm 2010. Năm 2009, nền kinh tế nước ta tiếp tục phải chịu tác động của đợt lạm phát cao năm 2008 và đối mặt với cuộc suy thoái trầm trọng của kinh tế thế giới. Nhưng, với sự nỗ lực của toàn Đảng, toàn dân, các cấp, các ngành và doanh nghiệp; bằng những chính sách mạnh mẽ, kịp thời và phù hợp, nền kinh tế đã dần phục hồi. Sự phục hồi nền kinh tế là khá ngoạn mục: Tốc độ tăng trưởng kinh tế sau khi sụt giảm mạnh trong quý I ở mức 3,14% - là mức thấp nhất từ nhiều năm nay, đã từng bước phục hồi - đạt 4,46% trong quý II; 5,76% trong quý III, dự báo có thể đạt khoảng 6,8% trong quý IV và cả năm ước đạt 5,2%. Giữ ổn định kinh tế vĩ mô: Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) cả năm ước tăng khoảng 7% (chỉ tiêu trong nghị quyết của Quốc hội là dưới 10%); bội chi ngân sách bằng 6,9% GDP - dưới mức 7% theo nghị quyết của Quốc hội... Và việc bổ sung 90.800 tỉ đồng vào kế hoạch vốn đầu tư phát triển của Nhà nước kích thích đầu tư, thúc đẩy tăng tiêu dùng xã hội là nhân tố quan trọng hàng đầu góp phần ngăn chặn suy giảm kinh tế và tạo điều kiện để kinh tế nhanh chóng phục hồi. Gói kích thích kinh tế đã tạo điều kiện thuận lợi phục hồi tốc độ tăng trưởng của ngành xây dựng (ước cả năm, giá trị sản xuất kinh doanh tăng 12,1% so với năm 2008), kéo theo sự gia tăng sản lượng của ngành công nghiệp vật liệu xây dựng (tổng nhu cầu thép ước cả năm tăng trên 10%, tiêu thụ ximăng ước tăng 11% so với năm 2008)... Báo cáo của Chính phủ chỉ rõ: Tốc độ tăng trưởng GDP năm 2009 thấp nhất trong 10 năm gần đây. Tăng trưởng chủ yếu vẫn theo chiều rộng, cơ cấu kinh tế kém hiệu quả, năng suất lao động, chất lượng và sức cạnh tranh còn thấp. Bội chi ngân sách và chính sách tiền tệ nới lỏng luôn tiềm ẩn nguy cơ lạm phát cao trở lại. Báo cáo thẩm tra của UB Kinh tế của QH đưa ra dự báo rõ hơn những nguy cơ tiềm ẩn đằng sau những hạn chế mà Chính phủ nêu: Tổng mức đầu tư toàn xã hội bằng 42,2% GDP (kế hoạch là 39,5% GDP), trong khi tốc độ tăng trưởng sụt giảm chỉ còn khoảng 5,2%, chỉ số ICOR tăng lên trên 8 so với mức 6,66 của năm 2008. Dự báo, năm 2009 có 7 chỉ tiêu không đạt kế hoạch: Tổng kim ngạch xuất khẩu giảm 9,9%, tạo việc làm đạt 88,5% kế hoạch (kế hoạch 1,7 triệu người, ước đạt 1,51 triệu), tốc độ tăng tuyển mới đại học, cao đẳng kế hoạch 11,4% - ước đạt 9,2%, tốc độ tăng tuyển mới trung cấp chuyên nghiệp kế hoạch 15,6% - ước đạt 11,4%. Toàn cảnh phiên khai mạc kỳ họp thứ sáu, Quốc hội khóa XII. Ảnh: Nguyễn Đình Toán Theo báo cáo tại QH, bội chi ngân sách cao trong nhiều năm trở lại đây và năm 2009 là 6,9% GDP, mức bội chi này còn chưa tính đến các khoản chi từ nguồn trái phiếu chính phủ và một số khoản chi khác. Nợ Chính phủ tăng cao, năm 2008 khoảng 36,5% GDP, năm 2009 ước lên đến 40% GDP, năm 2010 dự kiến khoảng 44% GDP. Chủ nhiệm UB Kinh tế của QH Hà Văn Hiền cảnh báo: Đó là những cân đối vĩ mô chưa thật vững chắc, còn nhiều yếu tố tiềm ẩn bất ổn, nếu không có giải pháp quyết liệt để giảm dần bội chi ngân sách thì trong vài năm tới, nợ Chính phủ sẽ tiến dần đến mức giới hạn an toàn được cảnh báo. Một số giải pháp lớn của Chính phủ 1. Tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh; đẩy mạnh sản xuất, phát triển dịch vụ; khẩn trương xây dựng đề án và thực hiện một bước tái cấu trúc nền kinh tế và chuyển đổi mô hình tăng trưởng. Trong đó có một số nội dung: Hoàn thiện cơ chế quản lý và cải tiến thủ tục đầu tư, phân cấp mạnh về quyền hạn và trách nhiệm cho người quyết định đầu tư và chủ đầu tư; thí điểm bảo hiểm tín dụng xuất khẩu; khẩn trương xây dựng và thực hiện một bước đề án tái cấu trúc nền kinh tế nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh và giá trị nội địa của từng sản phẩm và của toàn bộ nền kinh tế... 2. Điều hành linh hoạt, thận trọng chính sách tài chính, tiền tệ để ổn định kinh tế vĩ mô, ngăn ngừa tái lạm phát cao và bảo đảm mục tiêu tăng trưởng. Trong đó, tiếp tục lộ trình điều chỉnh giá các mặt hàng xăng dầu, điện, than... theo cơ chế thị trường. Quản lý nợ quốc gia. Nâng cao tính ổn định của kinh tế vĩ mô. 3. Bảo đảm tốt an sinh xã hội và phúc lợi xã hội; đẩy mạnh phát triển các lĩnh vực văn hóa, xã hội và bảo vệ môi trường. Sẽ điều chỉnh lương tối thiểu trong các DN từ đầu năm 2010; lương tối thiểu chung lên 730.000 đồng/tháng từ 1.5.2010. 4. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước; đẩy mạnh cải cách hành chính, phòng, chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Trong đó, hoàn thành chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2001 - 2010. Cắt giảm tối thiểu 30% các quy định hiện hành về thủ tục hành chính. Xây dựng bộ chuẩn quốc gia về thủ tục hành chính; tổ chức kiểm soát chặt chẽ việc ban hành và thực hiện các thủ tục hành chính ở tất cả các cấp chính quyền. Thí điểm thực hiện cơ chế thi tuyển một số chức danh quản lý. Lê Đỗ Đề nghị dừng hỗ trợ lãi suất vay vốn ngắn hạn Theo báo cáo của UB Kinh tế QH, quá trình thực hiện cho vay hỗ trợ lãi suất 4% đã có nhiều mặt hạn chế: Chỉ có khoảng 20% tổng số doanh nghiệp được vay vốn. Mặt khác, lãi suất VND sau khi được giảm trừ 4% và lãi suất cho vay ngoại tệ tương đương nhau. Điều này dẫn đến nhu cầu vay VND tăng, làm mất cân đối cung - cầu trên thị trường tiền tệ, gây sức ép tăng lãi suất VND và tăng tổng phương tiện thanh toán, gây mất cân đối trên thị trường ngoại hối, tạo sức ép tăng tỉ giá, ảnh hưởng đến cán cân thanh toán. Có hiện tượng dùng vốn vay để đảo nợ, đầu tư vào chứng khoán hoặc đầu tư vào bất động sản. Lãi suất tiền gửi cao hơn lãi suất cho vay nên có doanh nghiệp vay vốn hỗ trợ lãi suất thấp tại ngân hàng này và gửi sang ngân hàng khác để hưởng chênh lệch. Vì vậy, UB Kinh tế QH đề nghị: "Cần tiếp tục thực hiện các chính sách kích thích kinh tế, nhưng tập trung cho các mục tiêu trung và dài hạn, cho mục tiêu tái cấu trúc nền kinh tế..., nên dừng chính sách hỗ trợ lãi suất vay vốn ngắn hạn". Đ.L.T Năm 2010: GDP khoảng 6,5% - CPI không quá 8% - Đa số các ý kiến trong UB Kinh tế của QH nhất trí với dự kiến của Chính phủ trình QH về chỉ tiêu tốc độ tăng trưởng kinh tế năm 2010 khoảng 6,5%. - Chính phủ trình QH chỉ số giá tiêu dùng khoảng 7%. Đa số ý kiến thành viên UB Kinh tế đề nghị chỉ tiêu chỉ số giá tiêu dùng năm 2010 tăng không quá 8%. - Chính phủ đề nghị mức bội chi ngân sách nhà nước năm 2010 là 125,5 nghìn tỉ đồng - tương đương 6,5% GDP. Đa số ý kiến trong Ủy ban Kinh tế cho rằng, nếu bội chi ngân sách tiếp tục tăng cao nhiều năm thì sẽ ảnh hưởng đến các cân đối vĩ mô khác. Do vậy, cần duy trì các biện pháp tăng thu ngân sách, triệt để tiết kiệm chi và đề nghị mức bội chi ngân sách năm 2010 không quá 6% GDP và cần có kế hoạch cụ thể để giảm bội chi ngân sách nhà nước dưới 5% GDP trong các năm sau. Đầu tư nước ngoài đổ xô vào bất động sản Theo nhận xét của Ủy ban Kinh tế của QH, cơ cấu vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài có xu hướng tập trung nhiều vào lĩnh vực bất động sản. Năm 2007, tỉ trọng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào lĩnh vực bất động sản chỉ chiếm khoảng 25%, đến năm 2008 tăng lên 36,8%, 6 tháng đầu năm 2009 chiếm trên 60% tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam. Đ.L.T Đỗ Lê Tảo