Nga chính thức hái quả ngọt tại Libya, phương Tây nuốt hận

Tập toàn dầu mỏ Rosneft của Nga bắt đầu khai thác dầu tại Libya

Reuters ngày 10/7 dẫn lời Chủ tịch Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Libya (NOC), Mustafa Sanalla cho biết, Tập đoàn dầu mỏ Rosneft của Nga đã bắt đầu khai thác dầu thô tại Libya.

Trong khi đó, theo The Guardian, Quân đội Quốc gia Libya (LNA) trung thành với tướng Khalifa Haftar là lực đang kiểm soát phần lớn phía đông Libya, bao gồm hầu hết các khu vực sản xuất và xuất khẩu dầu thô - xương sống của nền kinh tế Libya hiện nay.

Nhờ được LNA đảm bảo an ninh cho các giếng dầu và hoạt động khai thác, sản lượng khai thác dầu thô của Libya đã nhanh chóng được hồi phục, tăng từ 200.000 thùng/ngày hồi tháng 9/2016 lên đến gần 700.000 thùng/ngày vào tháng 4/2017.

Rosneft chính thức khai thác tại Libya

Và theo thông tin mới nhất của Reuters, sản lượng khai thác dầu thô của Libya đã đạt tới 950.000 thùng/ngày vào ngày 30/6 vừa qua, sát với mức 1 triệu thùng/ngày - mục tiêu mà Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Libya đề ra.

Hiện nay Libya là một trong 2 quốc gia thành viên OPEC được miễn cắt giảm sản lượng khai thác và xuất khẩu dầu thô vì ảnh hưởng của cuộc nội chiến.

Đây là một lợi điểm mà Libya đã lãng phí, song dường như Nga đã nhanh chóng tận dụng.

Bởi khi được hỏi liệu Rosneft có tận dụng cơ hội được miễn trừ cắt giảm sản lượng của Libya, để gia tăng lượng khai thác hay không, Chủ tịch NOC Mustafa Sanalla đã cho biết: “Có. Họ bắt đầu làm điều đó. Đây là hợp đồng một năm và họ tăng sản lượng lên từng tháng”.

Việc Rosneft khai thác lợi điểm của Libya không những giúp bù đắp được thiệt hại cho nước Nga vì phải cắt giảm sản lượng, mà còn giúp Libya gia tăng lợi ích, qua đó nâng cao sức mạnh tài chính cho thực thể chính trị tại miền đông Libya, vốn được xem là thân Nga.

OPEC đã yêu cầu Libya tham dự cuộc họp của tổ chức này vào cuối tháng 7 để bàn cách hạn chế sản tăng sản lượng, giúp hỗ trợ giá dầu.

Song người đứng đầu Tập đoàn Dầu khi Quốc gia Libya cho biết chưa sẵn lòng cho điều ấy.

Có thể thấy rằng, với việc Tập đoàn Rosneft khai thác dầu thô tại Libya, Moscow đã hái quả ngọt, thậm chí là rất ngọt tại Libya.

Thực tế đó vừa đảm bảo được lợi ích cho nước Nga, vừa tăng cường được sức mạnh cho lực lượng thân Nga, trong khi Moscow vẫn chưa chính thức xuất hiện tại ván cờ này.

Phe thân Nga liên tục chiến thắng, chính phủ thân phương Tây ngày càng mất lòng dân

Hồi đầu tháng 6/2017, lực lượng Quân đội Quốc gia Libya của tướng Khalifa Haftar đã di chuyển đến các thị trấn ốc đảo chiến lược ở vùng sa mạc Jufra trung tâm Libya, sau khi chiến thắng trong các cuộc đụng độ với các lực lượng đối nghịch.

Vai trò của LNA và Tư lệnh Haftar ngày càng được nâng caoi

LNA quyết đẩy nhanh sự hiện diện ở miền trung và miền nam Libya, nơi vốn thuộc sự quyền kiểm soát của các lực lượng liên kết với chính phủ Libya ở Tripoli (GNA) được Liên Hợp Quốc hậu thuẫn.

Một tháng sau ngày chiếm các ốc đảo chiến lược ở trung tâm Libya, LNA đã giành thắng lợi cuối cùng và nắm quyền kiểm soát hoàn toàn thành phố lớn thứ hai của Libya là Benghazi, sau một chiến dịch quân sự kéo dài trong 3 năm.

Tháng 5/2014, tướng Haftar đã thực hiện một chiến dịch quân sự, tấn công vào Benghazi.

Từ đó đến nay, LNA đã tiến hành nhiều cuộc giao tranh với các chiến binh và những lực lượng đối nghịch khác. LNA đã phải gánh chịu nhiều tổn thất với nhiều binh sĩ bị thiệt mạng.

Tuy nhiên, ngày 5/7 vừa qua, Tư lệnh Haftar đã vui mừng tuyên bố: "Các lực lượng vũ trang đã giải phóng hoàn toàn Benghazi khỏi chủ nghĩa khủng bố. Từ đây Benghazi bước vào một kỷ nguyên mới với hòa bình và yên bình", VOA tường thuật.

Theo VOA, chiến thắng Benghazi đã đánh dấu một bước tiến lớn cho LNA, lực lượng đã dần kiểm soát cả miền đông và miền nam đất nước Libya thời hậu Gaddafi, qua đó tạo ra ưu thế tuyệt đối trong cuộc đối đầu với chính phủ Libya tại Tripoli.

Không dừng lại ở Benghazi, với khi thế chiến thắng, LNA đã tiến nhanh về khu vực Sabri ở trung tâm Libya nhằm kết liễu những ổ kháng cự cuối cùng.

Theo giới phân tích, sau khi nắm quyền kiểm soát một loạt cảng biển cùng những giếng dầu quan trọng và căn cứ không quân ở miền nam Libya vào năm 2016, tướng Haftar đã tạo ra sức ép và dần vượt trội so với các đối thủ tại Tripoli..

Hiện nay ông có sự ủng hộ từ Ai Cập, Các Tiểu vương quốc Arập thống nhất và có mối quan hệ gần gũi với Moscow. Còn LNA thì ngày càng lớn mạnh, được trang bị ngày càng tốt hơn và có quan hệ với các lữ đoàn địa phương và các bộ lạc.

Dù được phương Tây ủng hộ, LHQ hậu thuẫn nhưng GNA vẫn ngày càng mất thế

Trong khi đó GNA dù được LHQ hậu thuẫn và được sự hỗ trợ chính thức của hầu hết các cường quốc phương Tây, song lại ngày càng tỏ ra yếu thế.

Từ khi tiến vào Tripoli, GNA đã phải vật lộn để củng cố quyền lực, nhưng không làm thay đổi được tình hình.

Theo Reuters, trong những tháng mùa hè này, khi nhiệt độ đã tăng lên, các khu vực miền tây Libya do GNA kiểm soát lại liên tục bị mất điện và thiếu nước, khiến người dân đã chỉ trích GNA là vô dụng vì không giải quyết được vấn đề.

Như vậy, lực lượng thân Nga ngày càng làm chủ tình hình tại Libya, bao gồm cả chính trị, quân sự và kinh tế, giúp người Nga được hái quả ngọt sớm hơn dự định, ngược lại lực lượng thân phương Tây ngày càng trở nên kém thế và đã bắt đầu để mất lòng dân.

Có lẽ khi ném bom vào lực lượng trung thành với chế độ Gaddafi, NATO không thể hình dung sẽ có ngày lại tồn tại một sự thật trớ trêu như vậy.

Ngọc Việt