Nga-NATO: 5 kịch bản ở đấu trường Baltic

Răn đe lẫn nhau

Nga và tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) vừa đạt được đồng thuận về một số vấn đề an ninh không phận tại khu vực Biển Baltic. Sự đồng thuận này đạt được tại Hội nghị An ninh hàng không của tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO) tại Helsinki (Phần Lan) diễn ra hồi đầu tháng 3.

Tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto đã bày tỏ hy vọng: "Tôi nghĩ rằng rất đáng lưu ý khi NATO và Nga đạt được đồng thuận về điều này. Nếu chúng tôi có thể tăng cường an ninh không phận tại khu vực Biển Baltic, hy vọng đó sẽ là bước khởi đầu để đạt được đồng thuận trong các vấn đề lớn hơn".

Tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto

Tuy nhiên, giới phân tích Nga cho rằng trong giai đoạn trước mắt, Baltic vẫn là “đấu trường” chủ yếu của Nga và NATO, đặc biệt là sau khủng hoảng Ukraine.

Cả hai bên đều tăng cường sức mạnh quân sự tại khu vực và làm gia tăng nguy cơ đối đầu trên thực tế. NATO triển khai các tiểu đoàn “phản ứng nhanh” ở Ba Lan và Baltic còn Nga đưa tên lửa Iskander đến tỉnh Kaliningrad. Dù đây là những hành động tối thiểu và hiện chỉ có tính tượng trưng song lại thể hiện quyết tâm của hai bên.

Trong điều kiện tính chất không xác định cao thì ngay cả những hành động tối thiểu đó cũng có âm hưởng rất cao. Và tất nhiên những vụ đụng độ trên không cũng gây tiếng vang rất lớn.

Ví dụ, Moskva bực tức với những chuyến bay trinh sát của không quân Mỹ gần biên giới Nga, trong đó có những chuyến bay bật thiết bị thu phát sóng. Việc không quân Nga chặn những chuyến bay như vậy luôn gây ra chỉ trích không khách quan tại phương Tây. Máy bay chiến đấu của Nga cũng thường xuyên áp sát tàu quân sự của NATO hoặc gần các máy bay dân sự.

Xe tăng Đức được chuyển tới các nước Baltic

Điều kiện địa lý tương đối bó hẹp không gian của khu vực cũng làm tăng khả năng xảy ra các vụ đụng độ chủ đích trên không. Tỉnh Kaliningrad bị tách rời khỏi toàn bộ lãnh thổ còn lại và bị các thành viên NATO bao bọc xung quanh. Điều đó gây ra mối quan ngại cho Moskva.

Cho đến tận ngày nay Nga vẫn thể hiện sự kiềm chế trong việc quân sự hóa tỉnh này. Tuy nhiên, trong điều kiện hiện nay thì việc gia tăng tiềm lực ở đây hoàn toàn là có thể. Dấu hiệu là việc cả hai bên đều nghi ngờ nhau sẽ có những hành động quân sự xung quanh tỉnh Kaliningrad.

Việc các quốc gia trung lập trong khu vực như Thụy Điển và Phần Lan đang ngả về NATO cũng khiến mâu thuẫn Nga-NATO sâu sắc thêm. Trong bối cảnh khủng hoảng Ukraine thì quan điểm ủng hộ quyết định này chỉ càng được củng cố. Sự xích lại gần với NATO của Thụy Điển và Phần Lan là quá trình không thể đảo ngược.