Nga tư nhân hóa để cứu kinh tế

Bộ trưởng Phát triển Kinh tế Nga Alexei Ulyukayev ngày 3-2 tuyên bố 2 công ty dầu Bashneft, Rosneft cùng Tập đoàn Khai thác kim cương Alrosa có thể sẽ được tư nhân hóa trước tiên vì những doanh nghiệp này đã sẵn sàng về mặt kỹ thuật và pháp lý, đồng thời được các nhà đầu tư biết đến hơn cả. Trong số những cái tên tiếp theo có thể gồm Rostelecom, RusHydro, Aeroflot, Sovcomflot và một số tập đoàn công nghiệp khác, theo Bộ Phát triển Kinh tế Nga. Trước đó một ngày, ông Ulyukayev cho biết Nga đã trì hoãn kế hoạch tư nhân hóa trong 2 năm qua nhưng nay không thể chờ đợi thêm nữa do ngân sách Nga đang lâm nguy. Quan chức này nhấn mạnh quá trình tư nhân hóa cần minh bạch và hiệu quả.

Tại cuộc họp về tư nhân hóa hôm 1-2, theo báo Vzglyad, Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng tuyên bố công cuộc tư nhân hóa phải hợp lý và thiết thực về kinh tế, phải tính đến xu hướng của thị trường, đồng thời không nên bán cổ phần nhà nước bằng bất cứ giá nào. Ngoài ra, Moscow không được đánh mất quyền kiểm soát các xí nghiệp có tầm quan trọng về mặt chiến lược. Vì thế, một trong những điều kiện chính để tiến hành tư nhân hóa là các chủ sở hữu mới nên hoạt động trên lãnh thổ Nga. Với đòi hỏi này, cộng với những rủi ro của một đất nước đang bị trừng phạt của phương Tây, hãng tin Reuters nhận định đối tượng mua cổ phần của doanh nghiệp nhà nước nhiều khả năng là những nhà tài phiệt hàng đầu Nga hiện nay.

Tổng thống Nga Vladimir Putin chủ trì cuộc họp về tư nhân hóa các doanh nghiệp nhà nước tại Điện Kremlin hôm 1-2 Ảnh: REUTERS

Thủ tướng Dmitry Medvedev khẳng định công cuộc tư nhân hóa có thể giúp cân đối ngân sách. Bộ trưởng Tài chính Anton Siluanov cho biết bộ này dự kiến nhận được 1.000 tỉ rúp (12,74 tỉ USD) trong vòng 2 năm tới nhờ vào tư nhân hóa. Gặp gỡ báo giới hôm 3-2, Bộ trưởng Ulyukayev dự báo với giá dầu ở mức 25 USD/thùng, tỉ lệ lạm phát ở Nga trong năm 2016 về cơ bản sẽ cao hơn. Theo ông, khi đó, giá trị đồng rúp sẽ giảm thêm nữa, GDP cũng giảm so với năm 2015. Trong bối cảnh đó, theo hãng tin Tass, Tổng thống Putin cùng ngày đã gặp gỡ nhóm các doanh nhân Nga để thảo luận tình hình kinh tế trong nước và những vấn đề mà các doanh nghiệp vừa và nhỏ đang đương đầu.

Nhật báo Investor’s Business Daily nhận định tư nhân hóa các công ty nhà nước ở Nga, nếu diễn ra, là một bước đi tuyệt vọng nhưng đúng đắn bởi nó sẽ bảo đảm sự hồi phục và tăng trưởng. Ngoài ra, đây còn là động thái dũng cảm của Tổng thống Putin nhằm đưa nước Nga trở lại thời hoàng kim. Ngoài mục tiêu thu về 13 tỉ USD từ việc tư nhân hóa các công ty nhà nước và bán các cổ phần nhà nước nắm giữ, ông Putin còn muốn hiệu quả của những doanh nghiệp này được cải thiện nhờ sự tham gia sở hữu của tư nhân. Hơn nữa, công cuộc tư nhân hóa còn giúp Moscow phát triển và đa dạng hóa nền kinh tế - hiện dựa nhiều vào nguồn thu từ xuất khẩu dầu mỏ - cũng như tạo điều kiện để các tài năng được sử dụng một cách tốt nhất.

Trong động thái cho thấy sự thận trọng, phát ngôn viên Tổng thống Nga, ông Dmitry Peskov, hôm 2-2 quả quyết cuộc họp có sự tham gia của ông Putin nêu trên không nhằm hoàn tất danh sách các doanh nghiệp được tư nhân hóa trong năm 2016, 2017 hoặc năm nào khác. Các đại biểu tham gia cuộc họp chỉ bàn bạc về các thời điểm cơ bản để tư nhân hóa. Theo ông, quyết định cuối cùng chưa được thông qua, tên các công ty cụ thể cũng chưa được xác định.

LỤC SAN