Ngắm vườn chè sạch trên đỉnh núi Sóc Sơn

Thay đổi thói quen trồng chè

Ông Nguyễn Hữu Hồng – Chủ tịch Hội Nông dân xã Bắc Sơn cho biết: “Nghề trồng chè có ở xã Bắc Sơn từ thập niên 70 của thế kỷ trước. Với địa hình bán sơn địa, nhiều gò đồi, chất đất nơi đây rất thích hợp cho việc trồng chè. Hiện, toàn xã có gần 3.300 hộ dân thì có tới hơn 1.500 hộ tham gia trồng chè với tổng diện tích gần 400ha, trong đó có 350ha chè đang cho thu hái”.

Nhiều hộ dân xã Bắc Sơn đã thay đổi thói quen trồng chè truyền thống sang trồng chè VietGAP. Ảnh: Thu Hà

Cũng theo ông Hồng, trước đây, các hộ trồng chè theo phương pháp truyền thống (gieo trồng bằng hạt), bán sản phẩm thô chưa qua sơ chế dẫn đến sản phẩm làm ra không có thương hiệu, phải bán với giá thành thấp. Với mục đích phát huy thế mạnh của xã đối với cây chè, Hội Nông dân xã đã tổ chức các lớp dạy nghề trồng và chế biến chè an toàn từ nhiều năm. Nhưng phải đến năm 2012, khi Hội nông dân xã đứng ra thành lập Hợp tác xã (HTX) Nông lâm nghiệp xã Bắc Sơn và giao nhiệm vụ chuyên trách này cho HTX, bà con nông dân mới chính thức thực hiện theo mô hình VietGAP

Chị Đào Thị Quý – Chủ nhiệm HTX Nông lâm nghiệp xã Bắc Sơn cho biết, hàng năm, HTX phối hợp với Trung tâm Giống cây trồng Hà Nội, Công ty TNHH MTV Tư vấn đầu tư phát triển cây chè tổ chức dạy nghề, tập huấn kỹ thuật sản xuất, tiêu thụ chè an toàn. Ngoài ra, HTX còn tổ chức cung ứng giống, xây dựng nhãn hiệu “Chè sạch Bắc Sơn” và bao tiêu sản phẩm cho nông dân. Đến nay, toàn xã Bắc Sơn có 60 hộ tham gia trồng với tổng diện tích hơn 40ha chè VietGAP.

Là 1 trong những hộ đầu tiên áp dụng mô hình trồng chè VietGAP ở Bắc Sơn, anh Nguyễn Quang Huy cho biết, trồng chè theo tiêu chuẩn VietGAP phải thực hiện theo những quy trình bắt buộc, tuyệt đối không sử dụng phân vô cơ mà chỉ được phép dùng phân hữu cơ vi sinh. Người trồng chè phải thành thục khi nhận diện các loại sâu, bệnh và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật phải đảm bảo nguyên tắc “4 đúng” (đúng thuốc, đúng liều lượng, đúng lúc và đúng cách).

Liên kết trồng chè sạch

Ngoài những công đoạn nói trên, anh Huy còn ghi chép nhật ký, quy trình chăm sóc chè. Sau 1 năm, cây chè được chăm sóc đúng quy trình mới đảm bảo tiêu chuẩn. “Trồng chè sạch thôi chưa đủ, khâu chế biến, sản xuất và bảo quản chè cũng phải sạch. Khi sao chè phải cẩn thận từng khâu để đảm bảo chè khô nhưng mùi vị vẫn được giữ nguyên. Quá trình điều chỉnh lửa là cả một nghệ thuật bởi nếu quá nhiệt, chè bị khét, còn nếu không đủ nhiệt, mùi chè sẽ bị ngái. Sau khi sao, chè búp đều phải săn cánh và cong như móc câu” - anh Huy thổ lộ.

“Làm chè sạch vất vả hơn so với cách làm truyền thống nhưng có 2 cái lợi: Thu nhập trên cùng 1 diện tích chè được tăng lên và sức khỏe người trồng chè và người tiêu dùng đều được đảm bảo. Nếu như trước đây 1kg chè chỉ có giá 70.000 – 80.000 đồng là cao, thì nay lên đến 150.00 – 400.000 đồng/kg chè, cao gấp 3-4 lần so với cách làm truyền thống.Với 2ha trồng chè VietGAP, mỗi năm gia đình tôi xuất bán ra thị trường hơn 2 tấn chè sạch, thu nhập sau khi trừ chi phí lên đến 400 triệu đồng/năm” - anh Huy chia sẻ.

Còn anh Đặng Văn Thảo - người trồng chè xã Bắc Sơn cho rằng, tham gia mô hình trồng chè theo quy trình VietGAP, người trồng chè đã biết liên kết, hỗ trợ nhau nhiều hơn: “Các thành viên nhiều kinh nghiệm làm chè đã góp ý với nhau để sao mẻ chè đạt chất lượng. Hay việc bón phân cho chè phải đúng thời điểm chè “nứt mắt” (khoảng 20 ngày sau khi hái) sẽ cho hiệu quả tốt nhất. Trong tổ sản xuất VietGAP, những thành viên làm chè giỏi có giá bán chè khô thường cao hơn 30.000 – 50.000 đồng/kg, nhưng không vì thế mà những thành viên này giấu nghề. Họ sẵn sàng truyền đạt kinh nghiệm để các hội viên khác có thể nâng cao chất lượng và giá bán chè.

Bạn đọc NTNN có nhu cầu liên kết, tiêu thụ sản phẩm vui lòng liên hệ: HTX Nông lâm nghiệp Bắc Sơn. Địa chỉ: Xã Bắc Sơn, huyện Sóc Sơn, Hà Nội. Đại diện: Đào Thị Quý – Chủ nhiệm HTX. Điện thoại: 0989.351.171.