Ngành ghép tạng sẽ có bước tiến mới trong ghép tứ chi, ruột và tử cung

GS, TS Trịnh Hồng Sơn, Phó Giám đốc Bệnh viện Việt Đức, Giám đốc Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia.

GS, TS Trịnh Hồng Sơn, Phó Giám đốc Bệnh viện Việt Đức, Giám đốc Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia cho biết, tính đến 31-5-2017, số ca ghép tạng tại Việt Nam lên tới 2.425 ca. Trong đó, Việt Nam đã thực hiện thành công 2.327 ca ghép thận, 77 ca ghép gan, 18 ca ghép tim, một ca ghép thận + tụy, một ca ghép tim + phổi và một ca ghép phổi.

Tự hào trước những việc Trung tâm đã vận động xã hội và làm được, GS Sơn bày tỏ, vì mục đích nhân đạo mà số người đăng ký hiến mô, tạng ngày càng tăng. Tổng số người đăng ký hiến tạng sau khi chết/chết não toàn quốc (tính đến 15-6-2017) là 8.315. Tổng số người đăng ký hiến xác tại Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia) là 167 người.

Từ con số 0 người đăng ký hiến tạng, đến nay số người đăng ký hiến tạng khi còn sống tại Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia là 65 người. Có sáu người đã thực hiện hiến tạng khi còn sống.

Từ những thành công này, GS Trịnh Hồng Sơn cho biết, đội ngũ chuyên gia ghép tạng quốc gia đã sẵn sàng cho những lĩnh vực ghép mới như ghép tứ chi, ghép mặt, ghép ruột và ghép tử cung.

Những phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ vì lý do nào đó phải cắt bỏ tử cung, tới đây có thể sinh nở bằng phương pháp ghép tử cung. Đây cũng là một mục tiêu rất nhân văn của lĩnh vực ghép tạng, giúp cho người phụ nữ thực hiện được thiên chức làm mẹ tự nhiên của mình.

Ba bước tiến nữa trong lĩnh vực ghép tạng được GS Sơn khẳng định sẽ sớm thực hiện tại Việt Nam là ghép tứ chi, ghép ruột và ghép mặt. Ghép mặt được đánh giá là phương thức đơn giản hơn, giống như tạo hình khuôn mặt. Ghép ruột là vấn đề thách thức về nguồn tạng. Hiện nay, có nhiều người bệnh phải cắt ruột cấp cứu, các bác sĩ thực hiện phẫu thuật nối tá tràng với đại tràng khiến cơ thể sau khi cắt ruột rất tiều tụy. Nếu được ghép ruột non thì sức khỏe những người bệnh này sẽ hồi phục được như bình thường.

Khó khăn nhất trong lĩnh vực ghép mới đây chính là ghép tứ chi vì chỉ có duy nhất nguồn hiến là từ người cho chết não. Trong khi, người Việt Nam luôn có quan niệm phải toàn thây khi mai táng nên để vận động gia đình người chết não hiến chi rất khó khăn. Về mặt kỹ thuật thì các chuyên gia không quan ngại vì thực tế việc ghép tứ chi tự thân cho những người không may bị đứt tứ chi cũng đã được thực hiện rất nhiều và rất thành công.

Sau thành công của ca ghép phổi nhi từ nguồn cho là người sống, khoảng tháng 9 tới đây, các bác sĩ sẽ tiến hành ghép phổi cho người lớn từ nguồn người cho chết não với sự hỗ trợ của các chuyên gia nước ngoài.

“Tuy nhiên, nếu ngay bây giờ có người cho chết não hiến phổi, chúng tôi cũng đã sẵn sàng để có thể tự ghép mà không có sự hỗ trợ của các chuyên gia quốc tế. Mọi công tác chuẩn bị đã đầy đủ, công tác chăm sóc sau ghép phổi cũng đã được lên kế hoạch” - GS Trịnh Hồng Sơn khẳng định.

Tuy nhiên, theo GS Sơn, lĩnh vực ghép phổi tại Việt Nam gặp nhiều khó khăn. Nếu bị bệnh phổi phải cần tới sự hỗ trợ thở ô xy, để thuyết phục người ta ghép phổi không dễ. Chưa kể, ghép phổi là loại ghép tạng dễ gặp nhiễm trùng nhất và hồi sức sau ghép cũng vô cùng thách thức.

Trong số các lĩnh vực ghép tạng tại Việt Nam, hiện nay ghép thận được thực hiện khá thường quy. Tại Bệnh viện Việt Đức, một tuần tiến hành từ hai đến sau ca ghép thận và chủ yếu nguồn cho từ người sống.

GS, TS Trịnh Hồng Sơn bày tỏ: “Ngày nào cũng có từ một đến năm ca chết não. Nếu những ca chết não này đồng ý hiến tạng, thì thực hiện ghép tạng sẽ cứu được rất nhiều người. Chúng tôi chỉ mong ngành y tế cố gắng tuyên truyền, cùng sự vào cuộc của truyền thông để tuyên truyền vận động cả xã hội đăng ký hiến tạng vì mục đích nhân đạo”.

THIÊN LAM