Nguyễn Nhật Ánh: Sống được bằng nghề văn là hạnh phúc rất lớn

Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh: Sống được bằng nghề văn là hạnh phúc rất lớn

Trong gần 3 thập kỷ sáng tác, Nguyễn Nhật Ánh có một sự nghiệp đồ sộ gần 100 tác phẩm văn học mà quá nửa là những sách bán chạy khi ra mắt. Bằng sự tươi vui, trong sáng và hết sức gần gũi, các tác phẩm của ông như: Cho tôi một vé đi tuổi thơ, Chúc một ngày tốt lành, Cô gái đến từ hôm qua, Bồ câu không đưa thư, Bảy bước đến mùa hè... đã làm đẹp thêm thế giới tâm hồn của nhiều hế hệ học trò trong suốt hơn 20 năm qua.

Một ngày không viết là thấy bứt rứt

Nhiều nhà văn in sách ra… không có người mua, hoặc chỉ để đem đi tặng, nhưng cuốn sách Con chó nhỏ mang giỏ hoa hồng của anh vừa ra đã lại gây ra cơn sốt trong làng sách?

Tôi viết sách vì niềm vui. Tôi tìm thấy ý nghĩa cuộc sống khi viết ra những cuốn sách. Ba mươi năm nay, hầu như ngày nào tôi cũng viết, nhiều thì dăm trang, ít thì nửa trang, vì một ngày không ngồi vào bàn viết tôi cảm thấy bứt rứt, giống như là mình... chưa sống. Tôi nghĩ không chỉ trong chuyện sáng tác mà ở bất cứ lãnh vực nào cũng vậy, niềm đam mê và lòng yêu nghề sẽ giúp chúng ta hứng thú với công việc, đặc biệt đó là công việc mà chúng ta thấy ý nghĩa và có đóng góp thiết thực cho xã hôi.

Cảnh cả ngàn người xếp hàng, chờ đợi hàng giờ trong mưa hay giữa trời nắng gắt để có được chữ ký của anh trên sách, anh có nghĩ mình khiến cả làng văn ghen tị?

Tôi tin các bạn đồng nghiệp và những ai quan tâm đến chữ nghĩa sẽ vui khi nhìn thấy cảnh các bạn trẻ xếp hàng mua sách, vì điều đó cho thấy xã hội không quay lưng với sách như có người bi quan nhận định. Hình ảnh đó động viên và thắp lên hy vọng cho những người viết sách, trong đó có tôi.

Người ta nói Nguyễn Nhật Ánh là nhà văn bạc tỉ, sống tốt với nghề viết văn, đúng vậy không?

Tôi nghĩ, sống được bằng nghề văn, cái nghề mình yêu thích từ thuở bé một cách chân chính và lương thiện là một hạnh phúc rất lớn đối với tôi, vì nếu anh kiếm được nhiều tiền nhưng không phải bằng cái nghề anh yêu thích thì niềm vui của anh không thể trọn vẹn được.

Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh: Xưa nay tôi chỉ viết những gì tôi thích, tôi thấy có cảm hứng

May mắn là những gì tôi thích thì độc giả cũng thích

Viết sách cho nhi đồng với anh có dễ hơn viết cho tuổi mới lớn không?

Tôi nghĩ là khó hơn, vì viết cho đối tượng càng nhỏ thì cách viết phải càng trong trẻo, giản dị. Đó là yêu cầu vô cùng khó. Người ta càng lớn tuổi, cuộc đời càng phong phú, đa dạng, càng nhiều kịch tính, nhiều chất tiểu thuyết, nhà văn dễ khai thác hơn là viết về đối tượng nhỏ tuổi.

Nhà văn best-seller khổ nhỉ, cứ phải viết theo yêu cầu độc giả?

Thực ra, xưa nay tôi chỉ viết những gì tôi thích, tôi thấy có cảm hứng. May mắn là những gì tôi thích thì độc giả cũng thích. Đó là sự gần gũi về mặt tâm hồn giữa người viết và người đọc, nói khác đi là sự đồng cảm. Chứ làm nghề văn mà chỉ chăm chăm viết theo yêu cầu của độc giả bất chấp đề tài đó có gây hứng thú cho mình không thì chắc chắn sẽ gặp thất bại.

Anh có kỳ vọng xuất hiện người kế thừa Nguyễn Nhật Ánh, mang niềm vui cho thiếu nhi?

Tôi luôn mong đợi điều này, vì tôi không còn trẻ nữa, trong khi độc giả thì luôn luôn trẻ, luôn luôn "thay lứa". Có một thời tôi hy vọng ở cây bút tài hoa Nguyễn Ngọc Thuần, nhưng sau vài cuốn viết cho tuổi thơ rất thú vị, anh lại chọn một lối đi khác. Cũng có nhiều nhà văn viết hay cho tuổi thơ nhưng họ chỉ rẽ ngang một chút thôi rồi quay về viết cho người lớn chứ không dành trọn đời mình cho bạn đọc nhỏ tuổi. Chúng ta đành phải tiếp tục chờ.

NXB Trẻ cho biết đến nay, cuốn sách bán chạy nhất của Nguyễn Nhật Ánh là cuốn Cho tôi một vé đi tuổi thơ. Cuốn sách này đã được tái bản 53 lần. Tác phẩm được dịch sang tiếng Thái và phát hành bởi nhà xuất bản Nanmeebooks Thái Lan vào năm 2011. Năm 2013, sách được nhà xuất bản Dasanbooks phát hành tại Hàn Quốc. Tại Mỹ, truyện được Nhà xuất bản Overlook ấn hành năm 2014 với tên Give Me a Ticket to Childhood. Cuốn sách còn được dịch ra chữ nổi cho các trẻ em khiếm thị.

- Xin cảm ơn anh về cuộc trò chuyện này!

Phạm Lý