Nhân dân tệ bao giờ tăng giá?

Cho đến nay, Trung Quốc vẫn duy trì chính sách neo giữ tỷ giá đồng nhân dân tệ với USD mà nước này thực hiện từ tháng 7/2008 khi khủng hoảng kinh tế thế giới bùng nổ. Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, nhân dân tệ bị định giá thấp khoảng từ 15% đến 20% giá trị thực tế. Vụ mặc cả lớn Từ lâu, Washington cáo buộc Bắc Kinh ghìm giá đồng nhân dân tệ đối với USD ở mức 6,83 nhân dân tệ một USD để tăng cường xuất khẩu của Trung Quốc. Nhiều nghị sĩ Mỹ đã yêu cầu Bộ Tài chính nước này liệt Trung Quốc vào danh sách “quốc gia ghìm giá tiền tệ” vì cho rằng Bắc Kinh định giá đồng nhân dân tệ thấp hơn tới gần 40% giá trị thực nhằm tạo lợi thế cạnh tranh cho hàng hóa xuất khẩu của mình. Tuy nhiên, ngay trước thời điểm báo cáo về danh sách các “quốc gia ghìm giá tiền tệ” “ra lò”, Washington bất ngờ “chùn bước” khi hoãn công báo báo cáo và thay vào đó là tuyên bố về quyết định viếng thăm Bắc Kinh của Bộ trưởng Tài chính Timothy Geithner. Sau cuộc họp kéo dài 75 phút của ông Timothy Geithner và Phó Thủ tướng Trung Quốc Wang Qishan, tuyên bố cuối cùng chỉ ngắn gọn trong một câu: “Hai bên đã trao đổi quan điểm về quan hệ Mỹ - Trung, tình hình kinh tế toàn cầu và những vấn đề liên quan đến sự hồi phục kinh tế”. Dù các diễn biến diễn ra hết sức chóng vánh nhưng giới phân tích của cả hai nước đều nhận rõ “vụ mặc cả lớn” ở đây. Quyết định hoãn đưa Trung Quốc vào “danh sách đen” và chuyến đi “thăm dò” của Bộ trưởng Tài chính Mỹ Timothy Geithner được đánh giá là một sự “xuống nước hoàn hảo”. Eswar Prasad, giảng viên ĐH Cornell và từng là giám đốc chi nhánh Quỹ Tiền tệ quốc tế tại Trung Quốc nhận định: “Ông Geithner đã thực hiện một hành động khôn ngoan nhằm giải tỏa áp lực từ Trung Quốc và cho phép hai nước có thêm thời gian để giải quyết những mối quan ngại của dư luận trong nước”. Theo ông, việc Washington cần làm lúc này chỉ là “chờ đợi sự đáp lễ” từ phía Bắc Kinh. Cùng quan điểm này, ông Li Daokui, giáo sư ĐH Thanh Hoa và là Ủy ban chính sách tiền tệ của Ngân hàng Trung ương Trung Quốc cho rằng: “Có dấu hiệu của một cuộc mặc cả lớn ở đây. Đó là, Trung Quốc có thể thay đổi chính sách tỷ giá và ủng hộ Mỹ trong nhiều vấn đề khác một khi lợi ích cốt lõi của Bắc Kinh được Washington tôn trọng”. Đáp lễ hay đến lúc phải “tự xử”? Dường như kịch bản diễn ra đúng như giới phân tích nhận định. “Vụ mặc cả” của Mỹ đang nhận được những tín hiệu rất khả quan khi quan chức Trung Quốc tỏ dấu hiệu cho thấy có thể họ đang dọn đường cho việc nâng giá đồng nhân dân tệ. Thông tin đưa ra trên website của Chính phủ Trung Quốc có đoạn: “Chúng ta nên duy trì đồng nhân dân tệ ổn định về căn bản và ở mức hợp lý, ngoài ra cần tăng cường phân tích, kiểm soát và đưa ra thông báo về những rủi ro kịp thời để giảm thiểu thiệt hại và thua lỗ cho nhóm công ty xuất khẩu”. Tuyên bố trên cho thấy, các nhà hoạch định chính sách đang cân nhắc về tình hình kinh tế khi nâng giá nhân dân tệ. Thống đốc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc Zhou Xiaochuan cho rằng, sự ổn định của đồng nhân dân tệ chỉ là một “chính sách đặc biệt” để đối phó với cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Ông Zhou cho hay, ông nhận được sự đồng tình của hai cố vấn mới ở Ngân hàng Trung ương về việc tăng giá đồng nội tệ. Thứ trưởng bộ thương mại, ông Yi Xiaozhun thì thừa nhận, kinh tế Trung Quốc sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực trong ngắn hạn nhưng ông vẫn mong nhân dân tệ sẽ tăng giá trong dài hạn. Ông lấy dẫn chứng việc nhiều quốc gia đang nỗ lực can thiệp nâng giá đồng tiền của mình trong thời điểm hiện nay. Chu Shulong, giám đốc Viện Nghiên cứu chiến lược tại ĐH Thanh Hoa cũng dự đoán, có thể Bắc Kinh sẽ cho phép đồng nhân dân tệ tăng giá dần dần, song mọi động thái sẽ phải được “căn giờ” chính xác để dư luận Trung Quốc không có cảm giác rằng Chính phủ chịu thua trước áp lực của Mỹ. Trong khi đó, cuộc khảo sát của hãng tin Bloomberg nhận xét, Trung Quốc có thể cho phép nâng giá nhân dân tệ vào ngày 30/6 để kiềm chế lạm phát. 12 trong số 19 chuyên gia trả lời khảo sát của Bloomberg cho biết Ngân hàng Trung ương Trung Quốc sẽ cho phép thả nổi đồng tiền của họ trong quý này, 5 trong số 19 người dự kiến việc này sẽ diễn ra trước ngày 30/9, hai người còn lại nhận xét sự chuyển biến sẽ diễn ra vào cuối năm nay. Ước tính trung bình của cuộc khảo sát là nhân dân tệ có thể tăng 3,1% lên 6,62 nhân dân tệ trên một USD vào cuối năm nay. Ngoài ra, ông Nouriel Roubini, chuyên gia kinh tế thuộc ĐH New York và là người dự báo chính xác về khủng hoảng tài chính nhận định, Trung Quốc sẽ để đồng nhân dân tệ tăng giá dần dần, có thể từ đầu tháng 5/2010. Theo ông Roubini, Trung Quốc sẽ nâng giá đồng nhân dân tệ tối đa ở mức 3 - 4% một năm. Động thái này có thể khiến phía Mỹ cảm nhận rõ nỗ lực của họ cuối cùng đã mang lại hiệu quả xứng đáng. Tuy nhiên, nhà phân tích Brian Jackson từ RBC Capital Markets cho hay, việc Chính phủ Trung Quốc sẽ tiến hành điều chỉnh tỷ giá nhân dân tệ không phải là muốn xoa dịu áp lực quốc tế mà là vì tình hình trong nước cho thây việc làm này phù hợp với lợi ích của bản thân Trung Quốc. Giá trị của đồng nhân dân tệ bị định thấp một cách không tự nhiên lâu nay gây ra không ít vấn đề cho đất nước này, bao gồm cả tình trạng “quá nóng” của nền kinh tế Trung Quốc. Qing Wang, nhà kinh tế học người Trung Quốc làm việc tại Morgan Stanley cho rằng, những tư tưởng phản đối việc tăng giá đồng nhân dân tệ đang giảm dần bởi vì dữ liệu cho thấy tỷ lệ lạm phát ngày càng cao. “Là một nền kinh tế lớn, Trung Quốc không thể duy trì mãi một tỷ giá hối đoái”, ông Qing nhấn mạnh. David Bloom, người đúng đầu bộ phận tiền tệ của HSBC tại London nhận định: "Nhìn nhận từ góc độ chính sách của Trung Quốc, nếu nước này có ý định tăng giá đồng nội tệ thì lúc này chính là thời điểm thông minh nhất để hành động”. Nếu nhân dân tệ vẫn bị neo giá trong quý II/2010 thì những điều kiện kinh tế và chính trị sắp tới sẽ khiến việc đánh giá lại đồng nhân dân tệ càng trở nên khó khăn hơn trong năm nay, khi mà "các tác động từ căng thẳng thương mại và tâm lý thích rủi ro của giới đầu tư có khả năng tăng lên đáng kể”. Bất chấp việc nâng giá nội tệ là một hành động tất yếu từ nhu cầu trong nước hay do sức ép từ phía Mỹ, giới chuyên gia đều thống nhất rằng, việc Trung Quốc tăng giá nhân dân tệ là điều chắc chắn xảy ra trong năm nay. Bích Diệp (tổng hợp)