Nhân dân tệ sẽ sớm thách thức ngôi vị của USD?

Theo báo cáo năm 2011 của tổ chức trên vừa được đệ trình lên Quốc hội Mỹ, đã qua rồi những ngày tháng Trung Quốc được xem là công xưởng thế giới, nơi sản xuất những mặt hàng giá rẻ, chất lượng thấp.

Hiện, các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc đang tập trung tham gia vào những lĩnh vực sản xuất hàng hóa công nghệ tiên tiến, nghiên cứu và phát triển các sản phẩm thế hệ mới chất lượng cao, cơ quan lưỡng đảng gồm 12 thành viên trên cho hay.

"Tương tự, không bao lâu nữa đồng Nhân dân tệ của Trung Quốc có thể sẽ trở thành một thách thức lớn đối với đồng bạc xanh của Mỹ, cụ thể là trong khoảng 5 - 10 năm nữa”, báo cáo của Hội đồng Đánh giá kinh tế và an ninh Mỹ - Trung viết.

Theo báo cáo, các nhà chức trách Trung Quốc đang đặt nền móng cho việc quốc tế hóa đồng nội tệ của họ thông qua các thỏa thuận song phương với các công ty nước ngoài, các trung tâm tài chính, chẳng hạn như tại Hồng Kông.

Đại diện của ngân hàng Goldman Sachs nói với Hội đồng trên rằng, Hồng Kông đã trở thành bước đệm thúc đẩy việc quốc tế hóa Nhân dân tệ. Trái phiếu bằng Nhân dân tệ xuất hiện ngày càng nhiều ở Hồng Kông trong năm qua.

Những đợt phát hành trái phiếu này đã thu hút các doanh nghiệp nước ngoài, từ McDonald's tới Caterpillar khai thác. Dự kiến, trong thời gian tới, nhiều tổ chức tài chính có trụ sở ở đại lục sẽ phát hành nhiều hơn trái phiếu ở Hồng Kông bằng Nhân dân tệ.

Mấy năm trở lại đây, Trung Quốc đã có nhiều nỗ lực nhằm quốc tế hóa đồng Nhân dân tệ. Từ tháng 7/2009, các công ty Trung Quốc đã được phép dùng Nhân dân tệ để thanh toán trong thương mại quốc tế nhằm giảm sự phụ thuộc của Bắc Kinh vào USD.

Gần đây nhất trong tháng 10, Bắc Kinh đã công bố quy định về cách các doanh nghiệp nước ngoài có thể chuyển vốn Nhân dân tệ từ nước ngoài vào Trung Quốc để đầu tư, một động thái giúp quá trình quốc tế hóa đồng tiền này tiến thêm một nấc mới.

Cuối tuần trước, hôm 13/11, một ngày sau cuộc gặp Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã đưa một thông điệp rằng, nước này đã quá chán nản với thực tế các chính sách thương mại và tiền tệ của Trung Quốc.

Với những lời lẽ chỉ trích mạnh mẽ nhất từ trước đến nay, ông Obama yêu cầu Trung Quốc ngưng “đùa cợt” với luật lệ thương mại quốc tế và tạo một sân chơi bình đẳng cho các công ty Mỹ cũng như các quốc gia khác.

Trung Quốc “phải hiểu rằng vai trò của họ giờ khác 20 hay 30 năm trước, khi mà mỗi lần họ vi phạm luật chơi thì không gây ảnh hưởng gì lớn,” ông Obama nói và cho rằng, Trung Quốc phải cho thấy mình là một nền kinh tế “trưởng thành”.

Ông Obama nhấn mạnh, Trung Quốc phải để giá trị đồng Nhân dân tệ tăng nhanh hơn so với hiện nay để khỏi gây thiệt hại cho các công ty Mỹ. Đây không phải là lần đầu giới chức Mỹ cáo buộc Trung Quốc cố dìm giá Nhân dân tệ để hưởng lợi xuất khẩu.

“Mới chỉ có nhưng tiến bộ rất nhỏ kể từ năm ngoái do sức ép từ phía Mỹ, nhưng như vậy là vẫn chưa đủ. Đã đến lúc họ phải tiến lên và hướng đến một hệ thống tiền tệ dựa trên thị trường”, Tổng thống Mỹ cho biết.

Trong tuần này, Viện Nghiên cứu kinh tế quốc tế Peterson cho rằng, đồng Nhân dân tệ vẫn được định giá thấp so với các đối tác giao dịch của nó khoảng 11%, giảm so với 16% trong tháng 4 nhờ mức tăng vừa phải và lạm phát cao tại Trung Quốc.

Ngay sau phát biểu của ông Obama, Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lưu Vĩ Dân đã phản bác rằng, nước này đang tìm cách kiểm soát tỷ giá hối đoái thất thường, chứ không hạ giá Nhân dân tệ nhằm hưởng lợi thế cạnh tranh xuất khẩu.

Theo ông Lưu, ngay cả khi Nhân dân tệ tăng giá đáng kể thì cũng không giải quyết được những khó khăn của Mỹ. Những nan đề của nước Mỹ như thâm hụt thương mại, tỷ lệ thất nghiệp và "các vấn đề cấu trúc khác" không phải do Trung Quốc gây ra.

Ông Lưu Vĩ Dân cũng cho rằng, chính nước Mỹ chứ không phải Trung Quốc, cần tuân thủ luật quốc tế. Ông kêu gọi, Mỹ cho phép các công ty Trung Quốc đầu tư nhiều hơn vào Mỹ và nới lỏng quy định bán hàng công nghệ cao tới Trung Quốc.

Nhiều tờ báo của Trung Quốc cũng đồng loạt chỉ trích phát biểu của Tổng thống Obama. Tân Hoa xã cho rằng, việc ông Obama đã áp dụng chiến thuật bung xung khi đề cập đến vấn đề Nhân dân tệ là nhằm ý đồ kiếm phiếu cho nhiệm kỳ tổng thống thứ hai.

Còn Thời báo Hoàn Cầu của Trung Quốc kêu gọi Washington chấp nhận một thế giới đa cực. Báo này cho rằng, việc Mỹ tính toán giải quyết các vấn đề kinh tế của mình bằng cách gây sức ép lên Trung Quốc, là vô ích và cuối cùng cũng sẽ thất bại.