Nói Putin hoang tưởng, phương Tây đã bất lực?

Quan hệ Nga và phương Tây ngày một căng thẳng. Sức mạnh Nga hồi sinh dưới thời Putin đang đối trọng với Mỹ và đồng minh.

Từ cuộc chiến Syria đến cấu trúc an ninh chung Mỹ - Châu Âu, Washington và đồng minh đang đối mặt với thách thức của Moscow và Putin bị chỉ trích thúc đẩy chạy đua vũ trang trên thế giới.

Trước những quyết định có vẻ cực đoan của Putin, phương Tây cho rằng người đứng đầu nhà nước Nga có vấn đề về tâm lý. The Guardian nhận định Putin hoang tưởng, tạo ra sự sợ hãi trong điện Kremlin. Việc Putin thỉnh thoảng biến mất cả tuần không lời giải thích là hiện tượng bất thường.

Hình ảnh Putin ở trần cưỡi ngựa bị xem là dàn dựng. Ảnh : Reuters

Tại sao phương Tây lại nhận định võ đoán mơ hồ như vậy?

Phương Tây bất lực khi đối phó với Putin?

Có lẽ sau khi áp dụng chiến thuật răn đe không hiệu quả, phương Tây buộc phải dùng chiêu thức mới là đánh vào tâm lý người dân Nga. Phương Tây tìm cách chứng minh những quyết định của Kremlin được đưa ra khi người đứng đầu nhà nước Nga có tâm lý không bình thường.

Phương Tây muốn người Nga hiểu rằng nhà lành đạo mà họ gửi niềm tin, trao quyền lực không tài năng xuất chúng như lầm tưởng mà mắc chứng hoang tưởng.

Trả lời phỏng vấn The Guardian, nhà hoạt động đối lập Nga Mikhail Zygar cho rằng truyền thông Nga đã tô vẽ một hình ảnh Putin tuyệt vời, song sự thật hoàn toàn trái ngược. Việc Moscow phải chi tới 50 tỷ USD cho Thế vận hội Mùa đông 2014 hay sáp nhập Crimea đều không tính toán kỹ nên gây thiệt hại rất lớn cho kinh tế Nga.

Hơn 15 năm qua Putin đã cố gắng thể hiện là nhà lãnh đạo trẻ trung năng động, nổi tiếng nhất là hình ảnh ông cưỡi ngựa để ngực trần trong khu vực Tuva Siberia vào năm 2009. Song thực sự đó chỉ là dàn cảnh và Putin phải thực hiện lại nhiều lần để ghi hình.

Qua phơi bày sự thật cùng khó khăn nước Nga đang gánh chịu, phương Tây đánh vào niềm tự hào của người dân Nga với nhà lãnh đạo của họ - Putin đã già và hoang tưởng. Nếu chiêu thức này thành công, người Nga thay đổi quan niệm về Putin, lúc đó Kremlin phải đối phó với hai gọng kìm “nội công ngoại kích” nguy hiểm.

Chưa biết chiêu thực mới của phương Tây thành công tới đâu, song qua việc này có thể nhận diện dường như phương Tây đã bất lực khi đối diện với sức mạnh Nga và những quyết sách của Putin.

Phương Tây quyết phá hỏng những kế hoạch lớn của Putin

Có thể nhận diện ba kế hoạch lớn của Putin mà phương Tây chĩa mũi nhọn tấn công.

Thứ nhất, việc tranh cử Tổng thống vào năm 2018. Với chiến thắng vang dội của đảng Nước Nga thống nhất trong cuộc bầu cử Duma hồi tháng 9 đã cho thấy uy tín lãnh đạo của Putin là rất lớn.

Theo Zygar thì hành động quân sự ở Syria, tham gia sự kiện ở Ukraine,.đã tạo nên căng thẳng giữa Nga và phương Tây, từ đó khởi phát cho một cuộc Chiến tranh Lạnh mới. Song mục đích của Putin là ngồi ghế Tổng thống Nga một nhiệm kỳ nữa. Nếu phương Tây đang cố chứng minh Putin điều này để hạ uy tín của Putin.

Thứ hai, nước Nga đang trong vòng vây cấm vận, vì vậy rất cần có những đối tác giúp giảm hiệu hứng tiêu cực của hai gọng kìm nguy hại : cấm vận – giá dầu. Dù căng thẳng Nga - phương Tây đang gia tăng, song hiện lại có những đối tác phương Tây muốn bắt tay với Nga, phớt lời cảnh báo của Washington.

Song mọi việc sẽ bế tắc nếu Putin được chứng minh là người không bình thường và Kremlin che giấu sự thật. Lúc đó thì đồng minh có thể mất mà đối tác cũng xa vời.

Thứ ba, liên minh Nga – Trung đang tạo ra sự đối trọng, thách thức Mỹ và đồng minh, Tập Cận Bình và Putin đang làm giảm tối đa di sản của Obama khi rời nhiệm sở, cùng với đó là gây áp lực cho người kế nhiệm. Mâu thuẫn Tập Cận Bình – Obama tạo cơ sở cho thế giới lượng cực thành hình, xung đột Putin – Obama tạo ra Chiến tranh Lạnh mới.

Như vậy là, thế giới đa cực mới và Chiến tranh Lạnh mới hiển hiện sẽ nguy hại gấp nhiều lần so với thế lưỡng cực Xô – Mỹ và Chiến tranh Lạnh giữa Washington và Moscow trước đây. Do vậy phương tây phải nỗ lực phá vỡ mối quan hệ này.

Ngọc Việt