Nới quy định đấu thầu vàng miếng vẫn khó tăng nguồn cung cho thị trường

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, trong phiên đấu thầu vàng miếng ngày 8/5 có 3 thành viên trúng thầu với tổng khối lượng trúng thầu 34 lô, tương đương với 3.400 lượng vàng. Giá trúng thầu cao nhất và thấp nhất đều là 86,05 triệu đồng/lượng.

Trước đó, NHNN thông báo sẽ tổ chức đấu thầu 16.800 lượng vàng miếng. Quy đổi ra trọng lượng, tổng số lượng vàng miếng tương đương hơn 631kg vàng (1kg vàng tương đương 26,6 lượng vàng).

Khác với 4 lần mở thầu trước, NHNN đã giảm điều kiện tham gia dự thầu.

Theo đó, số lượng tối thiểu một đơn vị dự thầu đặt mua là 7 lô, tương đương 700 lượng vàng miếng JSC, giảm một nửa so với 4 lần mở thầu trước đó.

Phiên đấu thầu ngày 8/5 có 3 thành viên trúng thầu 34 lô vàng miếng với giá 86,05 triệu đồng/lượng.

Tuy nhiên, lượng vàng tối đa dự thầu vẫn giữ như trước đây là 20 lô, tương đương 2.000 lượng.

Mức giá tham chiếu để đặt cọc cho phiên đấu thầu này được NHNN đặt ra là 85,30 triệu đồng/lượng. Với mức giá này và số lượng vàng đặt mua, đơn vị tham gia đấu thầu phải đặt cọc 10%. Như vậy, với lượng mua tối thiểu 700 lượng vàng thì khi trúng thầu, số tiền một đơn vị chi ra lên tới gần 60 tỷ đồng.

Trong 4 phiên đấu thầu vàng trước đó, có 3 phiên đã bị hủy do không đủ số lượng thành viên tham gia dự thầu. Phiên đấu thầu duy nhất thành công ngày 23/4 chỉ có 2 đơn vị trúng thầu 3.400 lượng, chiếm 20% khối lượng lượng vàng đem ra đấu thầu.

Một số chuyên gia cho rằng mặc dù NHNN đã nới quy định đấu thầu vàng miếng, song cách thức triển khai này khó đạt được mục tiêu tăng nguồn cung, giảm “sức nóng” về giá vàng trong nước để giảm chênh lệch với giá vàng thế giới. Bởi hiện nay, NHNN vẫn đang vừa quyết định giá, vừa quyết định về số lượng khiến người mua "không biết đâu mà lần".

Theo phân tích của một chuyên gia, người đấu thầu quyết định về giá và người mua thầu quyết định về số lượng và ngược lại, người đấu thầu quyết định số lượng thì người mua thầu quyết định về giá.

"Không bao giờ có chuyện người đấu thầu quyết định cả về giá và số lượng", chuyên gia này nhấn mạnh.

Trao đổi với báo chí bên lề sự kiện Chuyển đổi số ngành ngân hàng tổ chức ngày 8/5, TS Lê Xuân Nghĩa, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia cho rằng, mục đích tổ chức đấu thầu vàng miếng của NHNN là giảm giá vàng. Để làm được thì mức giá đưa ra đấu thầu phải thấp. Ví dụ, giá vàng thế giới quy đổi ra khoảng 72 triệu đồng/lượng, giá đấu thầu 72 triệu đồng/lượng, có như vậy mới thu hút được người mua. Bởi khi đó, các đơn vị tham gia hy vọng mua với giá 72 triệu đồng/lượng và bán ra 73 triệu đồng/lượng.

“Mua giá cao – bán giá thấp, doanh nghiệp sẽ chết. Vì vậy, nguyên tắc đấu thầu để giảm giá chẳng có cách nào khác là tăng nguồn cung bằng cách cho phép các đơn vị kinh doanh vàng xuất nhập khẩu tự do và quản lý bằng thuế", ông Nghĩa nói.

Trao đổi với VnBusiness, một doanh kinh doanh vàng cho biết: Mức giá trúng thầu vàng miếng trong phiên đấu thầu sáng 8/5 là quá cao. Nếu doanh nghiệp mua với giá 86,05 triệu đồng/lượng so với giá bán ra trên thị trường là 87,5 triệu đồng/lượng, thì doanh nghiệp lỗ nặng. Còn nếu so sánh với giá vàng doanh nghiệp mua trong dân chỉ 85,2 triệu đồng/lượng, thấp hơn nhiều so với mua tại NHNN mà doanh nghiệp không phải đặt cọc số tiền lớn. Như vậy, giá vàng NHNN bán ra đi ngược lại với mục đích kéo giá vàng đi xuống. “Chính vì vậy, chúng tôi chỉ nghe ngóng tình hình chứ chưa thể tham gia đấu thầu vàng”, vị này cho hay.

Theo nhận định của các chuyên gia, trong các phiên đấu thầu vừa qua, số lượng vàng được cung ứng ra thị trường rất ít, chưa đủ để đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp sản xuất kinh doanh vàng.

Ông Nghĩa cũng cho rằng ngoài lý do nguồn cung chưa có sự thay đổi nào, một lý do khác đó là tác động nhất định về tâm lý. "Người dân lo ngại rằng các cuộc đấu thầu vàng của NHNN không thành công làm kích hoạt tâm lý tăng giá vàng”.

Đồng thời, ông Nghĩa khẳng định đấu thầu vàng không phải là biện pháp để tăng nguồn cung. Quan trọng nhất để tăng nguồn cung là cho phép các doanh nghiệp vàng được nhập khẩu và xuất khẩu vàng. Nhà nước kiểm soát bằng thuế. "Bằng cách này, ngay lập tức trong vòng 1 tuần, giá vàng trong nước và thế giới liên thông ngay. Bởi vì, các doanh nghiệp vàng bạc nhập khẩu vàng từ Singpore, Hồng Kông, Thái Lan về đây rất nhanh", ông nói.

Về chính sách thuế, theo ông Nghĩa, muốn không khuyến khích, Nhà nước đánh thuế thật cao, muốn chống buôn lậu thì đánh thuế thấp. Khi thuế thấp thì không ai đi buôn lậu, thuế thấp thì chênh lệch giá vàng cũng giảm. Còn nếu để như hiện nay, buôn lậu vàng sẽ tăng.

Thanh Hoa