Pháp tính phá thế cờ Moscow tại Libya

Pháp thay đổi quan điểm về Libya, phá thế cờ của Moscow tại Bắc Phi

Reuters ngày 19/5 đưa tin, chính quyền mới tại Pháp đã xem xét lại quan điểm của Paris về cuộc xung đột Libya và đây là lần đầu tiên Paris có tín hiệu thay đổi trong chính sách đối với Libya thời hậu Gaddafi.

Theo hãng tin của Anh, chính quyền Tổng thống Emmanuel Macron đã công khai kêu gọi Libya cấn phải có một quân đội thống nhất, bao gồm cả lực lượng Quân đội Quốc gia (LNA) của tướng Khalifa Haftar đang kiểm soát miền đông Libya, để chống lại các chiến binh Hồi giáo.

Bộ đôi Emmanuel Macron - Jean Yves Le Drian đã tạo ra thay đổi lớn cho ván cờ Libya

"Libya cần phải xây dựng một đội quân quốc gia dưới sự kiểm soát của chính phủ dân sự, với sự tham gia của tất cả các lực lượng chống khủng bố trên khắp đất nước, bao gồm cả lực lượng của tướng Haftar", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Pháp Romain Nadal thông tin với báo giới.

Ông Romain Nadal nhấn mạnh: "Pháp sẽ làm việc với các đối tác châu Âu để tìm cách tăng cường các hoạt động chính trị và an ninh nhằm giúp khôi phục lại các thể chế cho Libya và xây dựng một quân đội Libya có đủ khả năng đánh bại lực lượng khủng bố".

Cũng nên biết rằng, trong chính quyền cựu Tổng thống Francois Hollande, Paris có sự mâu thẫn trong quan điểm về Libya.

Trong khi Bộ Ngoại giao công khai ủng hộ chính phủ Libya do Thủ tướng Fayez Seraj đứng đầu tại Tripoli được LHQ hậu thuẫn, thì Bộ Quốc phòng lại ủng hộ lực lượng Quân đội Quốc gia của tướng Haftar.

Khi tân Tổng thống Emmanuel Macron tiếp quản quyền lực, đã bổ nhiệm ông Jean-Yves Le Drian, cựu Bộ trưởng Quốc phòng trong nội các Hollande làm Bộ trưởng Ngoại giao trong nội các mới, từ đó chính sách của Paris với Libya đã được điều chỉnh và kết nối với cả lực lượng đang kiểm soát miền đông lẫn miền tây đất nước Bắc Phi này.

Giới phân tích cho rằng, sự thay đổi của Pháp về Libya là thách thức rất lớn đối với Nga trong việc tạo thế cờ mới tại Libya, sau khi Moscow dường như được cả chính phủ Libya tại Tripoli lẫn Hạ viện Libya tại Tobruk xem là nhà trung gian hòa giải duy nhất cho xung đột tại Libya.

Theo VOA, Quân đội Quốc gia Libya của Tổng tư lệnh Khalid Haftar, là lực lượng thân Nga, chiếm ưu thế ở miền đông Libya và đang được hậu thuẫn bởi Hạ viện Libya tại thành phố cảng Tobruk - định chế chính trị căn bản được quốc tế công nhận và hợp hiến tại Libya.

Moscow đã không còn mạo hiểm khi chỉ nắm quân cờ Khalifa Haftar

Trong khi chính phủ Libya tại Tripoli (GNA) lại vừa bị Tòa án Tối cao Libya từ chối công nhận tính hợp pháp, buộc lực lượng chính trị này phải có kết nối chặt chẽ với Nga nhằm tìm kiếm sự giúp đỡ của Moscow trong việc hòa giải với lực lượng tại miền đông.

Thực tế đó đã tạo ra một cái thế rất tốt cho Moscow bước vào ván cờ Libya.

Tuy nhiên, khi Paris thay đổi quan điểm với Libya thì cái thế của Moscow đã đứng trước nguy cơ bị phá, thách thức cho triển vọng đạo diễn ván cờ Libya của Moscow.

Thực tế chứng minh Putin luôn cao tay

Theo giới phân tích, Moscow không thể không giật mình khi Paris hướng về Libya với một cái nhìn mới, mà hậu quả là có thể giúp Paris chiếm thế thượng phong trước Moscow qua việc nắm giữ những quân cờ chủ lực trong ván cờ Libya đang chờ sắp đặt lại.

Tuy nhiên, người Nga có thể thở phào nhẹ nhõm khi họ đã đi trước người Pháp một bước trong nước cờ này, vì vậy có thể giảm thiểu hậu quả từ làn gió mới thổi từ Paris vào đất nước Libya hỗn loạn thời hậu Gaddafi.

Hẳn dư luận còn nhớ, ngày 25/4 tại thủ đô Tripoli, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Mikhael Bogdanov, đồng thời là đặc phái viên của Tổng thống Putin đã có cuộc gặp với Chủ tịch Hội đồng Tổng thống của chính phủ đoàn kết dân tộc Libya Fayez El-Serraj.

Đây được xem là cuộc gặp gỡ mang tính bản lề cho việc Moscow chính thức xuất hiện tại Libya.

Trong cuộc gặp cực kỳ quan trọng này, nhà ngoại giao Nga cho biết mối quan tâm lớn nhất của Moscow trong việc giải quyết khủng hoảng tại Libya là thông qua đối thoại chính trị giữa các phe phái.

Động thái đó được nhìn nhận là Kremlin đã bắc cầu, kết nối đông – tây Libya và là nước đi sắc sảo, thể hiện sự cao cơ của Tổng thống Putin.

Bởi Moscow đã không tận dụng lợi thế để làm giảm vai trò của lực lượng chính trị thân phương Tây tại Libya, ngược lại Putin đã tìm cách nâng cao vị thế cho họ.

Đặc phái viên của Tổng thống Putin, ông Mikhael Bogdanov gặp đại diện chính phủ Libya thân phương Tây, ông Fayez El-Serraj

Có thể thấy rằng, dù Hạ viện Libya tại Tobruk là định chế chính trị căn bản được quốc tế công nhận vì được cử tri Libya bầu ra trong một cuộc tổng tuyển cử, song cho đến nay định chế chính trị hợp hiến này vẫn không thể cho ra đời một chính phủ hợp pháp tại Libya.

Thực tế đó chứng tỏ cái thế của lực lượng chính trị này chưa thật sự vững chắc.

Lực lượng Quân đội Quốc gia Libya của tướng Khalid Haftar dù chiếm ưu thế trên chiến trường, song vị thế của tướng Haftar lại đang là rào cản chính cho vấn đề hòa giải giữa hai thế lực chính trị kiểm soát miền đông và miền tây Libya.

Khi một cá nhân đã trở thành rào cản cho một tiến trình chính trị của một quốc gia, thì dù cá nhân đó có quan trọng như thế nào đi nữa cũng sẽ tới lúc bị vô hiệu hóa vai trò.

Điều này rất mạo hiểm với Moscow, nếu chỉ tập trung nắm giữ Khalid Haftar.