Philippines thiết quân luật 'như thời độc tài' ở đảo phía nam

Ngày 23/5, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte tuyên bố bắt đầu lệnh thiết quân luật ở miền nam Philippines sau khi nhóm Hồi giáo cực đoan thân IS đột kích vào một thành phố miền nam. Ông Duterte khi đó đang ở Moscow và đã rút ngắn chuyến thăm Nga để trở về Philippines sớm hơn dự định.

Người phát ngôn của tổng thống, ông Ernesto Abella nói trong cuộc họp báo ở Moscow rằng lệnh thiết quân luật sẽ có hiệu lực từ tối 23/5 ở khu vực Mindanao (miền nam Philippines) vì "sự xuất hiện của lực lượng nổi dậy".

Cờ IS được cắm trên một chiếc xe đậu ở đường phố Marawi. Ảnh: Rappler.

AP dẫn lời bộ trưởng Quốc phòng Delfin Lorenzana cho biết binh sĩ quân đội Philippines đã đột kích nơi ẩn náu của một nghi phạm khủng bố tại thành phố Marawi ở phía nam vào hôm 23/5. Vụ đột kích kéo theo cuộc đấu súng giữa quân đội và các nghi phạm khủng bố. Nhóm nổi dậy này đã kêu gọi sự hỗ trợ từ một nhóm đồng minh khác.

Ông Abella cho biết các nhóm nổi dậy đã chiếm đóng tòa thị chính, một bệnh viện, một trại giam và đốt cháy một nhà thờ Công giáo cùng với trại giam, trường học cùng một số nhà cửa. Hai binh sĩ quân đội và một cảnh sát thiệt mạng. 12 người khác bị thương.

Thành phố Marawi thuộc tỉnh Lanao del Sur, cách thủ đô Manila 830 km về phía nam.

Trên máy bay từ Moscow về Manila, Tổng thống Duterte xuất hiện trong một đoạn video và nói rằng lệnh thiết quân luận ở Mindanao sẽ không khác với thời kỳ thiết quân luật dưới chế độ nhà độc tài Ferdinand Marcos trong thập niên 1970.

"Thiết quân luật là thiết quân luật. Các bạn đã sống qua thời kỳ thiết quân luật, nó sẽ không khác so với những gì Tổng thống Marcos đã làm. Tôi sẽ cứng rắn", Philippines Star dẫn lời ông Duterte.

Ông Duterte trong lễ đón tại Moscow. Tổng thống Philippines đã phải cắt ngắn chuyến thăm Nga để trở về nước sau vụ đột kích của các phần tử nổi dậy vào thành phố Marawi. Ảnh: Reuters.

Theo Hiến pháp Philippines hiện hành, một tổng thống được phép ban bố thiết quân luật trong 60 ngày trong trường hợp có "xâm lăng hoặc nổi loạn, khi sự an toàn của công chúng yêu cầu".

Tổng thống Duterte nói rằng thiết quân luật ở Mindanao sẽ kéo dài đến khi nào không còn cần thiết nữa.

"Trong bao lâu à? Nếu cần phải một năm, chúng tôi sẽ kéo dài ra một năm. Nếu mọi thứ kết thúc trong một tháng, tôi sẽ rất vui mừng", ông nói.

Trong thời gian thiết quân luật, giới chức có thể bắt bất kỳ người nào mà không cần trát tòa.

Năm 1972, nhà độc tài Marcos ban bố lệnh thiết quân luật tại Philippines. Thời kỳ thiết quân luật tại nước này kéo dài đến thập niên 1980. Cuộc cách mạng năm 1986 đã lật đổ chế độ độc tài Marcos và buộc ông phải chạy trốn đến Hawaii.

Thành phố Marawi nằm ở phía nam của thủ đô Manila. Ảnh: Google Maps.

Phương Thảo