Phó Chủ tịch Quốc hội nói về giá vàng 'nhảy múa' và vấn đề quản lý nhà nước

Sáng 13-5, tại phiên họp thứ 33, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về báo cáo của Chính phủ đánh giá bổ sung kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023; tình hình triển khai Kế hoạch năm 2024.

Chưa bao giờ giá vàng cao như hiện nay

“Giá vàng nhảy múa vừa rồi thì công tác quản lý thế nào? Không lẽ cứ để nó nhảy múa thế? Thị trường gì thì thị trường, nhưng không để có thị trường nhảy múa như thế được. Tôi chưa bao giờ thấy thị trường mà giá vàng tăng - giảm đột biến như thế” - Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu ý kiến trước những biến động bất thường của thị trường vàng vừa qua.

Ông Phương đề nghị công tác quản lý Nhà nước phải rõ.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương. Ảnh: PHẠM THẮNG

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cũng đồng tình với ý kiến của Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương về quản lý thị trường vàng.

“Chưa bao giờ giá vàng cao như hiện nay và chênh lệch với giá vàng thị trường thế giới quá cao. Chúng tôi thấy Thủ tướng, Chính phủ và Phó thủ tướng Lê Minh Khái cũng đã có những chỉ đạo Ngân hàng quản lý thị trường vàng. Nhưng từ khi có chỉ đạo đến nay, giá vàng ngày càng tăng” - bà Lê Thị Nga nói.

Cũng theo Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp, dù Ngân hàng Nhà nước đưa ra đấu thầu được vài phiên, nhưng giá vàng tăng đến “đỉnh”.

“Chúng tôi thống nhất với Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cần phải quản lý chặt chẽ thị trường vàng, có bàn tay của Nhà nước can thiệp vào thị trường” - Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp đề nghị.

Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh cho rằng, cần đánh giá kỹ hơn tại sao thị trường vàng lại ‘nhảy múa’ và có thời điểm đạt mức cao lên tới hơn 92 triệu đồng/lượng?

Bà Thanh cũng đề nghị đánh giá tại sao lĩnh vực đầu tư tư nhân và đầu tư vàng lại đang diễn ra như vậy, đồng thời có giải pháp để khắc phục việc này.

Trong khi đó, Phó Chủ tịch thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn lo ngại tình trạng giá vàng tăng đột biến sẽ làm tăng chi phí hàng hóa, lãi vay nước ngoài của doanh nghiệp.

“Biến động thị trường vàng là vấn đề cần được quan tâm, Chính phủ cần có phương án điều hành, quản lý thị trường này và khắc phục tình trạng vàng miếng chênh cao so với thế giới” - ông Trần Thanh Mẫn nói đồng thời lưu ý phương án điều hành thị trường này sẽ góp phần cân bằng mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng, kiểm soát lạm phát.

Quản lý thị trường vàng còn nhiều bất cập

Thẩm tra báo cáo của Chính phủ, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đề nghị Chính phủ quan tâm, đánh giá kỹ hơn một số vấn đề, trong đó có quản lý thị trường vàng.

“Quản lý thị trường vàng còn nhiều bất cập, giá vàng trong nước và thế giới chênh lệch lớn, tình trạng buôn lậu vàng diễn biến phức tạp” - Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nêu.

Theo Ủy ban Kinh tế, thị trường vàng có nhiều biến động, chỉ số giá vàng trong nước bình quân bốn tháng đầu năm tăng gần 21% so với cùng kỳ khi giá vàng thế giới tăng cao kỷ lục.

Có ý kiến cho rằng ngoài yếu tố biến động tình hình kinh tế thế giới và bất ổn địa chính trị, một số hạn chế trong quản lý hoạt động kinh doanh vàng, ngoại tệ đã hình thành thị trường ‘ngầm’ về giao dịch vàng, ngoại tệ từ lâu với quy mô giao dịch lớn, phức tạp và khó kiểm soát.

Đặc biệt là hành vi ưa thích vàng, ngoại tệ ngày càng gia tăng nhưng chưa được điều chỉnh phù hợp, có thể ảnh hưởng đến công tác điều hành kinh tế vĩ mô, ổn định thị trường.

Điều này phản ánh qua tình hình buôn lậu vàng, ngoại tệ, tội phạm gia tăng; tỷ giá niêm yết chính thức trong một số giai đoạn thấp hơn nhiều so với thị trường tự do; mua bán ngoại tệ phổ biến ở các tiệm vàng…

Lý giải của Ngân hàng Nhà nước về giá vàng

Giải trình tại phiên họp, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Thanh Hà cho biết hay trước năm 2022, do bất cập của thị trường vàng, Chính phủ đã ban hành Nghị định 24 với mục tiêu công nhận quyền sở hữu hợp pháp người dân, sắp xếp lại thị trường vàng miếng, nghiêm cấm dùng vàng làm cơ sở thanh toán. Sau giải pháp này, thị trường diễn biến ổn định.

Cũng theo ông Hà, những năm gần đây, do ảnh hưởng từ đại dịch COVID và lạm phát tăng cao, giá vàng quốc tế tăng mạnh khiến trong nước tăng theo.

Ông Hà cũng thừa nhận từ năm 2022 trở lại đây, thị trường trong nước bộc lộ hạn chế, chênh lệch giá trong nước và quốc tế duy trì ở mức cao.

Lý giải nguyên nhân, Phó Thống đốc cho rằng chủ yếu do giá thế giới tăng, từ đầu năm đến nay, giá vàng thế giới tăng 14%. Trong khi đó, kim loại quý trong nước phụ thuộc thị trường quốc tế.

Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Thanh Hà trả lời về giá vàng

Cạnh đó, nguồn cung vàng trong nước hạn chế, nên chênh lệch giá trong nước cao so với quốc tế.

Về giải pháp, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết trước mắt do thị trường thiếu nguồn cung nên cơ quan này sẽ tiếp tục đấu thầu với khối lượng phù hợp để tăng cung cho thị trường. Việc này nhằm ổn định giá, giảm chênh lệch giữa giá trong nước và thế giới.

Ngân hàng Nhà nước cũng sẽ tăng cường các biện pháp hỗ trợ quản lý thị trường, tăng quản lý Nhà nước với thị trường vàng theo Nghị định 24.

Cùng với đó, cơ quan này tiếp tục thanh tra doanh nghiệp, tổ chức tín dụng kinh doanh, mua bán vàng miếng; chỉ đạo doanh nghiệp kinh doanh chấp hành nghiêm quy định về hóa đơn thanh toán, kiểm soát giao dịch mua bán.

Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước sẽ phối hợp cùng các Bộ: Công an, Công Thương… kiểm soát, xử lý nghiêm hành vi buôn lậu, đẩy giá vàng lên cao.

ĐỨC MINH