Phúc thẩm đại án tại Vinashinline: Giang Kim Đạt đổ lỗi cho bố khai không đúng

Thẩm phán cao cấp Nguyễn Văn Sơn được phân công làm Chủ tọa phiên tòa này. Hai kiểm sát viên cao cấp của Viện KSND tối cao là Phạm Minh Yến và Vũ Minh Đức thực hành quyền công tố tại tòa.

Trong vụ án này, bị cáo Trần Văn Liêm (62 tuổi, cựu Tổng Giám đốc Vinashinlines), Giang Kim Đạt (40 tuổi), cựu Quyền Trưởng phòng kinh doanh Vinashinlines) và bị cáo Trần Văn Khương (67 tuổi, cựu Kế toán trưởng Vinashinlines) được xác định phạm tội tham ô tài sản (Điều 278-BLHS). Bị cáo Giang Văn Hiển (bố đẻ Giang Kim Đạt) được xác định phạm tội rửa tiền (Điều 251-BLHS).

Theo bản án sơ thẩm ngày 22-2 của TAND TP Hà Nội, trong thời gian giữ chức vụ, Trần Văn Liêm-Tổng Giám đốc Vinashinlines, Trần Văn Khương-Kế toán trưởng Vinashinlines và Giang Kim Đạt thực hiện dự án mua tàu và khai thác, kinh doanh cho thuê tàu biển đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao để chiếm đoạt của Vinashinlines số tiền hơn 260 tỷ đồng.

Trong đó, Liêm chiếm đoạt 3,1 tỷ đồng, Đạt chiếm đoạt 255 tỷ đồng và Khương chiếm đoạt 110.000 USD. Số tiền tham ô được chuyển vào tài khoản của Giang Kim Hiển.

Sau khi nhận được tiền chuyển vào tài khoản của mình, Hiển đã rút tiền mặt đưa cho Đạt, đồng thời mua 40 bất động sản, mua đi bán lại 13 ô tô đứng tên mình và người thân. Toàn bộ vốn mua tàu là của Tổng Công ty công nghiệp tàu thủy (Vinashin).

HĐXX sơ thẩm đã tuyên án tử hình về tội tham ô tài sản đối với hai bị cáo Liêm và Đạt. Cùng phạm tội tham ô tài sản, bị cáo Khương bị tuyên phạt án tù chung thân. Giúp sức tích cực cho ba bị cáo trên, bị cáo Hiển (bố bị cáo Đạt) bị tuyên phạt 12 năm tù về tội rửa tiền.

Ngoài hình phạt tù, HĐXX sơ thẩm cũng buộc các bị cáo phải bồi thường trả cho Vinashin số tiền đã chiếm đoạt hơn 260 tỷ đồng. Sau phiên tòa sơ thẩm, bốn bị cáo làm đơn kháng cáo toàn bộ bản án.

Tại phiên tòa phúc thẩm, bị cáo Hiển dù kháng cáo kêu oan nhưng không đến dự phiên tòa mà có đơn xin xét xử vắng mặt vì lý do sức khỏe. Trong đơn kháng cáo, bị cáo Đạt bác toàn bộ quy kết của Tòa án cấp sơ thẩm.

Đạt cho rằng, việc mua bán tàu là đúng quy trình chứ bị cáo không thỏa thuận với các công ty nước ngoài nhận tiền hoa hồng, bị cáo không nhận được sự chỉ đạo của bị cáo Liêm, tiền mua nhà ở nước ngoài cũng là tiền túi của bị cáo, những khoản tiền được chuyển về cho Đạt là tiền môi giới trong kinh doanh mà có.

Công ty TNHH Một thành viên Vận tải Viễn Dương (Vinashinlines) và Tổng Công ty Hàng Hải (Vinalines) cũng có đơn kháng cáo. Cả hai pháp nhân này đều cho rằng, mình mới là nguyên đơn dân sự trong vụ án nên có quyền nhận lại số tiền mà các bị cáo đã chiếm đoạt. Trước đó, tòa án sơ thẩm xác định Tổng Công ty Công nghiệp tàu thủy (Vinashin) mới là nguyên đơn dân sự của vụ án.

Sau khi làm thủ tục phiên tòa, HĐXX công bố tóm tắt nội dung bản án sơ thẩm trước khi tiến hành xét hỏi các bị cáo. Bị cáo Liêm với tư cách khi phạm tội là Tổng Giám đốc Vinashinlines nên được Tòa sơ thẩm xác định giữ vai trò chính. Bị cáo Đạt giữ vai trò người thực hiện tích cực.

Bị cáo Trần Văn Liêm.

Để che giấu nguồn gốc tiền bất hợp pháp đã chiếm đoạt được của Vinashinlines (hơn 260 tỷ đồng), bị cáo Hiển trực tiếp tham gia giao dịch tài chính ngân hàng mở nhiều tài khoản ngoại tệ tại nhiều ngân hàng khác nhau ở trong nước để nhận tiền từ các công ty nước ngoài chuyển về.

Nhận số tiền hưởng lợi bất hợp pháp trên, Hiển rút ra chuyển cho Đạt để Đạt chuyển cho Liêm một phần. Số tiền còn lại, Hiển sử dụng để thực hiện các giao dịch theo ý kiến của con trai.

Vào phần xét hỏi, HĐXX cách ly bị cáo Liêm và bị cáo Khương để thẩm vấn riêng bị cáo Đạt. Tại phiên tòa phúc thẩm, bị cáo Đạt giải thích rằng, số tiền gần 16 triệu USD (khoảng 260 tỷ đồng) bị quy kết là tiền tham ô từ “hoa hồng” mua tàu và “chênh lệch giá cước”.

Đạt cho biết, mình còn nhiều tiền ở nước ngoài, trong đó có khoảng 3-4 tài khoản ở Singapore, trong tài khoản còn có khoảng vài triệu USD.

Theo lời khai của Đạt, số tiền này do bị cáo đầu tư mua bán bất động sản ở nước ngoài. HĐXX hỏi về việc chuyển tiền vào tài khoản ngoại tệ của bị cáo Hiển, bị cáo Đạt khai, đó tài khoản ngoại tệ là bố bị cáo tự mở nên bị cáo không biết.

Bị cáo Trần Văn Khương.

Đạt chỉ thừa nhận có chuyển một khoản tiền vào tài khoản cho bố để chi tiêu chứ không phải nhiều như bản án sơ thẩm quy kết. Khi HĐXX công bố một số lời khai của bị cáo tại cơ quan điều tra cho biết, có sự thỏa thuận giữa bị cáo và bị cáo Liêm trong nhận tiền “hoa hồng” mua 3 tàu, cũng như việc hưởng “chênh lệch giá cước”, Đạt phủ nhận lời khai tại cơ quan điều tra.

Theo Đạt, việc đàm phán mua tàu và cho thuê tàu là thỏa thuận của phòng kinh doanh, là tập thể làm, thông tin được gửi vào thư điện tử chung nên ai cũng biết. Theo nhiều bút lục lời khai của bị cáo Đạt và bị cáo Hiển được HĐXX công bố cho thấy, cứ mỗi lần chuyển tiền vào tài khoản, công ty thuê tàu đều ghi rõ tên tàu của Vinashinlines.

Khi HĐXX hỏi về vấn đề này, bị cáo Đạt không giải thích được vì sao các công ty nước ngoài lại ghi như vậy. Về lời khai của bị cáo Hiển tại cơ quan điều tra về những lần nhận tiền, theo Đạt, bố bị cáo khai không đúng sự thật.

Bị cáo Trần Văn Liêm được tòa sơ thẩm xác định giữ vai trò chính trong vụ án tham ô khoảng 16 triệu USD (tương đương 260 tỷ đồng). Trong đó, Liêm được xác định hưởng lợi hơn 3,1 tỷ đồng.

Bị cáo Liêm được tòa sơ thẩm xác định đã nhận từ Đạt 150.000 USD từ “hoa hồng” mua 3 tàu, cũng như sử dụng tiền “chênh lệch gửi giá” để mua ô tô Mercedes và căn hộ ở TP Hồ Chí Minh và đất đất ở thành phố Nha Trang (Khánh Hòa).

Tại phiên tòa phúc thẩm, bị cáo Liêm thừa nhận đã 3 lần nhận 150.000 USD từ Đạt. Về nguồn gốc số tiền, bị cáo Liêm giải trình, đó là quà người ta cho công ty do Đạt xin được cho anh em. Bị cáo Liêm thừa nhận sai lầm khi sử dụng số tiền này khi không đưa vào sổ sách kế toán mà đưa cho Kế toán trưởng Khương. Liêm đưa cho anh Khương 110.000 USD, còn lại 40.000 USD, bị cáo để lại sử dụng.

“Trước khi đưa, bị cáo có hỏi anh Khương về việc sử dụng số tiền này ngoài sổ sách nhưng để chung chi cho anh em trong công ty thì anh Khương cho rằng, tiền không liên quan đến hợp đồng thì có thể chi được.

Về quyết định chi số tiền này, bị cáo là người quyết định, nhưng chi như thế nào bị cáo không còn nhớ”, bị cáo Liêm cho biết. Bị cáo Liêm thừa nhận mình có tội: “Đó là trách nhiệm của người làm công tác quản lý khi để xảy ra sai phạm đặc biệt nghiêm trọng. Nhưng bị cáo không giữ vai trò chính trong vụ án như Tòa án cấp sơ thẩm xác định. Bị cáo xin Tòa phúc thẩm xem xét lại vì mức án tử hình mà Tòa án sơ thẩm quy kết là quá nặng đối với bị cáo”.

Trong vụ án này, bị cáo Khương được xác định giữ vai trò đồng phạm. Bị cáo Khương cũng không thừa nhận quy kết của Tòa án cấp sơ thẩm khi cho rằng, ông ta phạm tội tham ô tài sản.

Giải thích với HĐXX phúc thẩm về hành vi sai phạm đã thực hiện cùng Đạt và Liêm, Khương cho rằng, việc bị cáo được chia tiền hưởng lợi từ chủ trương của Vinashinlines. Ngày 18-8, phiên tòa tiếp tục.

Nguyễn Hưng