Putin ủng hộ Trung Quốc phản đối PCA: Biện minh nước đôi

Chuyên gia Nga lí giải góc nhìn của ông Putin

Chuyên viên phân tích chính trị Nga Dmitry Mosyakov nhận xét, tuyên bố của Tổng thống Nga Vladimir Putin về phán quyết của Tòa án Hague trong vụ kiện của Philippines đối với Trung Quốc về các yêu sách chủ quyền của Bắc Kinh trên Biển Đông đòi hỏi phải xem xét trong tất cả các sắc thái, các mối quan hệ.

Trước hết, từ tuyên bố này cần hiểu rằng Nga không công nhận quyết định của Tòa, không phải là về bản chất của Phán quyết PCA (tên gọi tắt), mà là về hình thức tổ chức phiên tòa.

Tức là không phải Nga phản đối nội dung trong phán quyết nói rằng đường chín đoạn của Trung Quốc là phi pháp, hoặc là cho kết luận của Tòa án về quyền chủ quyền lịch sử của Trung Quốc hay về quy chế của các đảo hoặc vấn đề Trung Quốc ngăn chặn ngư dân Philippines là không đúng.

Chuyên gia Dmitry Mosyakov khẳng định là Tổng thống Nga không nói như thế. Ông Putin đã nhấn mạnh rằng đây không phải là lập trường chính trị mà thuần túy là dưới nhãn quan pháp lý.

"Tổng thống đã nói rằng Nga không công nhận phán quyết của Tòa án vì trong một phiên tòa cần có sự tham gia của cả hai bên, thế nhưng chỉ có một bên hiện diện. Trung Quốc không tham gia vào phiên tòa này và không thể bảo vệ lập trường của nước mình theo đúng thể thức" - ông Mosyakov nói.

Theo vị chuyên viên Nga, những lời nhận xét đó tuyệt nhiên không có nghĩa là Nga công nhận toàn bộ lập trường của Trung Quốc về Biển Đông là đúng và đây là điểm rất quan trọng.

"Tổng thống không hề phản bác Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Nga ngày 13 tháng 7, nêu chính xác lập trường của Moscow. Bản Tuyên bố đó đã được đón nhận với phản ứng hoàn toàn giống nhau từ phía Việt Nam và các nước ASEAN khác" - chuyên viên Mosyakov lưu ý.

Tổng thống Nga chính thức lên tiếng ủng hộ Trung Quốc phản đối phán quyết PCA trong bối cảnh Nga-Trung sắp tập trận chung trên Biển Đông (Ảnh minh họa của The Washington Standard)

Giáo sư Dmitry Mosyakov nhắc lại những điểm cơ bản trong Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Liên bang Nga là: Nga phản đối sự can thiệp của các thế lực bên ngoài vào Biển Đông, ủng hộ việc ký kết Quy tắc ứng xử trên Biển Đông, tán thành giải quyết tình hình xung đột trong khuôn khổ luật pháp quốc tế, Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS), và trên cơ sở thỏa thuận và đàm phán giữa các nước ASEAN và Trung Quốc.

Như vậy, tuyên bố của Bộ Ngoại giao trình bày chính xác rõ ràng lập trường của Nga là văn kiện không cách nào phủ nhận hay phản bác. Nga từ chối thừa nhận quyết định của Tòa án Hague là thuần túy theo nguyên tắc hình thức. Và điều đó tuyệt nhiên không tác động gì đến tầm nhìn của Nga đối với việc giải quyết vấn đề Biển Đông.

“Chúng tôi không công nhận phán quyết của Tòa án Hague, nhưng đồng thời chúng tôi công nhận cách giải quyết xung đột trong khuôn khổ pháp lý quốc tế. Hai ý này hoàn toàn không mâu thuẫn với nhau” - Ông Mosyakov nói.

Vị chuyên gia Nga kết luận rằng, về hình thức, Nga không công nhận quyết định của Tòa Hague, nhưng tầm nhìn của Moscow trong việc giải quyết vấn đề Biển Đông là trùng hợp với lập trường của các nước ASEAN.

Tính hợp pháp của UNCLOS 1982

Nga là một cường quốc thế giới, một trong 5 thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc. Nga đã tham gia và thừa hiểu tính hợp pháp của UNCLOS 1982 và PCA, nên Moscow cần có cái nhìn công tâm và khách quan trong giải quyết các sự vụ quốc tế, đặc biệt là vấn đề Biển Đông.