Vĩnh Phúc: Cấp phép đúng 'quy trình', cát tặc vẫn đang huyên náo tung hoành?

Thời gian qua, trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc, tại một số địa phương có mỏ được tỉnh cấp phép khai thác cát, tình hình mất an ninh trật tự diễn ra phức tạp. Người dân liên tục có đơn khiếu nại, kiến nghị gửi các cơ quan chức năng phản ánh tình trạng khai thác cát trái phép làm sạt lở kè, sạt lở mất đất canh tác.

Hoạt động khai thác khoáng sản đang ảnh hưởng trực tiếp tới kè chỉnh trị Trung Hà (ảnh Đào Tấn).

Trong khi UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã ban hành nhiều văn bản giao các cơ quan chức năng tham mưu, kiểm tra, giám sát theo kiến nghị của nhân dân và các cơ quan báo chí nhưng tình trạng khai thác cát trái phép không giảm, xuất hiện thêm nhiều điểm nóng khai thác ngày đêm gây bức xúc cho nhân dân.

Để bạn đọc có cái nhìn đầy đủ, toàn diện, phóng viên Pháp Luật Plus đã tổng hợp thông tin về qui trình cấp phép, trách nhiệm giám sát quản lý, trách nhiệm giải quyết đơn thư tố cáo của các cơ quan chức năng tỉnh Vĩnh Phúc.

Về hoạt động cấp phép, nói chung đều đúng “qui trình”

Theo lời ông Nguyễn Văn Khước - Giám đốc Sở TNMT Vĩnh Phúc - khi các doanh nghiệp hoàn thành đầy đủ các thủ tục như thăm dò, đánh giá trữ lượng, đánh giá tác động môi trường… và đề nghị xin cấp phép khai thác thì Sở không thể từ chối.

Bờ kè xã Đôn Nhân bị sạt lở nhưng đến nay việc sửa chữa vẫn chưa thể thực hiện (ảnh Đào Tấn).

Điều đáng suy nghĩ là dù được cấp phép loại khoáng sản siêu lợi nhuận như ông Nguyễn Đức Sinh - Chi cục trưởng Chi cục Đê điều & Phòng chống lụt bão tỉnh Vĩnh Phúc trước đó đã so sánh: “Lợi nhuận từ việc khai thác cát sỏi là món lợi khổng lồ chẳng thua gì lợi nhuận đem lại từ hoạt động phi pháp của các đối tượng “buôn thuốc phiện”, nhưng nhiều công ty được cấp phép vẫn chây ì không nộp đủ đầy đủ nghĩa vụ thuế, phí môi trường, phí tài nguyên… với Nhà nước”.

Không hiểu Luật khoáng sản qui định thế nào mà ông Khước vẫn cho rằng Sở không thể từ chối!?.

Về hoạt động quản lý, giám sát các đơn vị khai thác xem việc khai thác có đúng giấy phép được cấp, ngăn chặn khai thác cát lậu nay đang bị bỏ ngỏ. Xin được trích dẫn một vài ý kiến:

Theo ông Nguyễn Đức Sinh - Chi cục trưởng Chi cục Đê điều & Phòng chống lụt bão tỉnh Vĩnh Phúc: “Hầu hết các chủ DN khai thác cát không báo cáo số lượng tàu khai thác, không báo cáo và đăng ký tạm trú cho các công nhân làm việc trên tàu… điều này gây nhiều khó khăn cho chính quyền địa phương về mặt quản lý và đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn”.

Theo cơ quan chức năng huyện Sông Lô trong quá trình kiểm tra thực tế, các đơn vị của huyện gặp rất nhiều khó khăn trong việc xác định cốt khai thác của các đơn vị được cấp phép khai thác cát. Nguyên nhân do địa hình là sông nước, UBND huyện Sông Lô không có phương tiện kiểm tra độ sâu khai thác.

Mặt khác, các điểm mốc độ cao tại các điểm cấp phép khai thác cho các đơn vị khai thác cát sỏi không có, do vậy các lực lượng chức năng của huyện không có cơ sở để tổ chức kiểm tra, xử lý các vi phạm.

Việc quản lý, giám sát và bảo vệ kè bị bỏ qua (ảnh Đào Tấn).

Theo báo cáo của STN&MT Vĩnh Phúc, lặp đi lặp lại nhiều lần các cụm từ: “Tại thời điểm kiểm tra không phát hiện khai thác trái phép” hay như : “Hiện nay Sở TN&MT chưa có trang thiết bị máy móc, các phần mềm chuyên dụng, chứng chỉ hành nghề… đo độ sâu để tính toán việc Công ty khai thác có đúng độ sâu hay không?

Ý kiến của ông Vũ Chí Giang - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc từng trả lời Báo Nông nghiệp Việt Nam: “Cát hết chứ làm gì có bùn mà nạo vét. Bất cập ở chỗ, nếu khơi thông luồng lạch mà không có giá trị gì vận dụng được thì không ai làm cả. Việc này, nếu không xã hội hóa thì nhà nước phải bỏ tiền ra làm, vì thế khi xã hội hóa rồi thì phải để nhà đầu tư tổ chức tận thu. Tuy nhiên, vấn đề ở chỗ ai là người giám sát quá trình tận thu ấy? Nó bảo toàn bùn cả thì mình cũng biết thế nào được. Xúc lên bán giữa đêm mình có biết đâu. Tồn tại bất cập như thế thì phải làm sao? Không chỉ đây mà các tỉnh khác như Đồng Nai, Sài Gòn cũng thế”.

Đến Phó chủ tịch tỉnh còn rất thành thật khi đặt câu hỏi “ai là người giám sát”,“mình biết thế nào được” thì người dân biết hỏi ai?.

Về hoạt động giải quyết đơn thư tố cáo, đơn kiến nghị của công dân liên quan đến khai thác cát trái phép, UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã han hành nhiều văn bản, kể cả công văn hỏa tốc với nội dung luôn có “kiên quyết xử lý nghiêm theo quy định, báo cáo UBND tỉnh trước ngày…..”.

Thực tế, có hiện tượng “nhờn” văn bản, khi công văn thì “kiên quyết xử lý” nhưng phóng viên cũng chưa nhận được thông tin về xử lý các đối tượng mang tính cụ thể.

Theo dõi sự việc, Phóng viên đã liên hệ với ông Bùi Văn Đô - Chánh văn phòng UBND tỉnh Vĩnh Phúc để cập nhật thông tin thì luôn bị khất lần: “Đợi anh giao anh em tổng hợp xong rồi sẽ thông báo”. Tuy nhiên, đã hơn 10 ngày trôi qua, những thông tin mà chúng tôi PV nhận được gói gọn trong 2 từ... “im lặng”?.

Sạt bờ kè, sạt đất nông nghiệp diễn ra nhiều năm nay nhưng không có dấu hiệu thuyên giảm (ảnh Đào Tấn).

Mê hồn trận

Trước đó, PV Pháp Luật Plus đã liên lạc và làm việc với ông Nguyễn Tiến Phong - Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Vĩnh Phúc. Sau đó, cũng được ông Phong hướng dân làm việc với ông Nguyễn Đức Sinh - Chi cục trưởng Chi cục đê điều tỉnh Vĩnh Phúc.

Thay cho lời kết, xin được trích dẫn ý kiến của ông Nguyễn Thiện Nhân - Ủy viên bộ chính trị trong báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân trình bày trước Quốc hội sáng 22/5: “Cử tri và nhân dân yêu cầu phải xác định rõ trách nhiệm và xử lý nghiêm minh đối với người đứng đầu các địa phương đã không có biện pháp xử lý, mặc dù Quốc hội và Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo nhiều lần, Nhân dân và báo chí đã liên tục phản ánh; kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo quyết liệt hơn nữa các cơ quan chức năng, chính quyền các cấp điều tra, truy cứu trách nhiệm đối với các đối tượng, “nhóm lợi ích” khai thác cát trái phép, phá rừng, thách thức pháp luật; chỉ đạo các giải pháp khắc phục hậu quả trước mắt và lâu dài”.

Pháp luật Plus sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc.

Đào Tấn