Quân nổi dậy Syria rút chạy khỏi 'pháo đài' cuối cùng

Các binh lính nổi dậy đã mang theo súng đạn và đã lên các xe bus cùng nhiều phụ nữ và trẻ em tị nạn. Nhiều người trong số này sẽ đến tỉnh Idlib (phía tây bắc Syria), nơi quân nổi dậy vẫn kiểm soát phần lớn lãnh thổ, hoặc đến thành phố Jarabulus nằm gần biên giới giữa Syria và Thổ Nhĩ Kỳ.

Binh lính nổi dậy được sơ tán khỏi thành phố Homs bằng xe bus.

Từ quận al-Waer của thành phố Homs, nhiều người đã chứng kiến 4 xe bus rời khỏi đây vào giữa buổi chiều ngày 20/5, và dự kiến sẽ còn nhiều đoàn xe khác nữa sẽ đến và đi. Hơn 2.500 người sẽ được đưa khỏi thành phố Homs, nơi đã bị quân chính phủ và các lực lượng đồng minh bao vây trong thời gian gần đây.

Trong những tháng vừa qua, chính phủ Syria đã chấp thuận những thỏa thuận cho phép các binh lính nổi dậy được an toàn rời khỏi thành phố, và đổi lại các khu vực họ đã kiểm soát sẽ thuộc về phe của Tổng thống Syria Bashar al-Assad. Đây được chính phủ Syria gọi là những thỏa thuận hòa giải và nó cho phép chính phủ có thể khôi phục các dịch vụ công cộng và an ninh tại các khu vực này.

Tuy nhiên, phe nổi dậy đã chỉ trích các thỏa thuận này bởi nó đồng nghĩa với việc đối trọng của ông Assad bị đẩy ra khỏi các thành phố lớn sau nhiều năm pháo kích và không kích dữ dội. Liên Hợp Quốc cũng chỉ trích chiến lược bạo lực mà quân chính phủ Syria đã dùng trước khi áp dụng các thỏa thuận trên.

Thỏa thuận tại quận al-Waer đã được áp dụng từ tháng 3 vừa qua. Hàng ngàn người sẽ rời khỏi thành phố Homs theo nhiều giai đoạn khác nhau. Khi quá trình này hoàn tất, khoảng 20.000 người sẽ di chuyển đến khu vực khác trên toàn quốc.

Thống đốc Homs Talal Barazi cho biết, giai đoạn cuối của quá trình sơ tán sẽ kéo dài khoảng 20 tiếng đồng hồ, dự kiến sẽ được hoàn tất vào sáng sớm ngày 21/5 (theo giờ địa phương). “Số binh sĩ nổi dậy ròi khỏi thành phố sẽ vào khoảng 700, và cùng với người thân của họ tổng số có thể sẽ vào khoảng 3.000 người”, ông Barazi trả lời trước báo giới.

Ông Barazi cho biết, ít nhất 20.000 người dân vẫn sẽ ở lại quận al-Waer và hàng chục ngàn người buộc phải rời bỏ quê hương sẽ dần trở lại nơi này trong tương lai. “Trong vòng vài tuần tới hệ thống liên lạc cùng điện nước sẽ đi vào hoạt động trở lại”, ông nói.

Ông Sergei Druzhin, một sĩ quan Nga giám sát thỏa thuận sơ tán cho biết, quân cảnh Nga hiện đang giúp đỡ chính phủ Syria trong quá trình này. “Nga có vai trò bảo đảm thỏa thuận này được thực hiện một cách đầy đủ. Quân cảnh Nga sẽ ở đây và thực hiện nghĩa vụ của mình”, ông Druzhin nói.

Quân đội chính phủ Assad được Nga hỗ trợ quân sự từ năm 2015, với lợi thế của mình đã dùng những thỏa thuận trên để buộc các khu vực đô thị lớn ở Syria do quân nổi dậy kiểm soát thuộc về tay mình.

Homs, thành phố lớn thứ 3 của Syria trước khi xung đột xảy ra, là trung tâm của cuộc nổi dậy chống Assad nổ ra vào năm 2011. Không lâu sau đó, nó đã biến thành một cuộc nội chiến khiến hàng trăm ngàn người thiệt mạng và 11 triệu người phải rời bỏ nhà cửa.

Tuy nhiên, quân chính phủ Syria đang giành lại kiểm soát nhiều thành phố lớn ở quốc gia này, trong đó có Homs. Quân nổi dậy ở Syria vẫn nắm được một phần lãnh thổ tương đối lớn quanh thủ đô Damascus và phía Nam cũng như phần lớn tỉnh Idlib.

Tổ chức khủng bố IS giờ đây chủ yếu kiểm soát phía đông Syria và đang cùng lúc phải đối mặt với nhiều lực lượng do Mỹ hậu thuẫn và quân đội Syria do Nga hỗ trợ.

Anh Tuấn (lược dịch)