Sóc Sơn (Hà Nội): 'Hé lộ' vi phạm khi xây dựng nhà máy gạch Tuynel Bắc Sơn?

Không phải là “đất công”

Theo ông Hoàng Văn Tình (thôn Lai Sơn, xã Bắc Sơn), năm 1992 gia đình ông được giao 2 mảnh đất tại khu vực 569 với tổng diện tích là 12.894 m2. Năm 1998 diện tích trên đã được UBND huyện Sóc Sơn cấp GCN. Mảnh đất thứ nhất mang tên bà Hà Thị Chúc (thửa số 08, tờ bản đồ số 08) diện tích 7.510 m2, số GCN K142287, số thứ tự cấp sổ 01608). Mảnh đất thứ 2, mang tên ông Nguyễn Văn Tình (thửa số 23, tờ bản đồ số 02), diện tích 5.384 m2, số GCN K142286, số thứ tự cấp sổ 10610). Nhưng đến nay vợ chồng ông Tình, bà Chúc vẫn chưa nhận được GCN.

Nhà máy gạch Tuynel Bắc Sơn được xây dựng trên một phần diện tích đất của người dân

Năm 2004, gia đình ông Tình, bà Chúc đã cho ông Trần Bá Tấn (thôn Thạch Lỗi, xã Thanh Xuân, huyện Sóc Sơn) thuê 11.600 m2 để hạ mặt bằng lấy đất sản xuất gạch thủ công, thời gian là 6 năm với giá 110 triệu đồng. Gia đình ông Tình nộp “phí” khai thác đất số tiền 18.800.000 đồng cho UBND xã Bắc Sơn. Tuy nhiên, khi nộp tiền được ghi “lách” thành… “thu đóng góp xây dựng địa phương”… Đến năm 2011, do hết hợp đồng, ông Tấn và gia đình ông Tình, bà Chúc lập biên bản (viết tay) trả đất; theo đó, ông Tấn trả lại toàn bộ diện tích trên cho hộ ông Tình, bà Chúc… Ít lâu sau, ông Tình, bà Chúc thấy Công ty gốm Bắc Sơn xây dựng trên thửa đất của mình, nên đã ra giữ đất, dẫn đến tranh chấp…

Tìm hiểu sự việc, PV được ông Nguyễn Thạch Bỉnh, Chuyên viên Phòng TNMT huyện Sóc Sơn cho biết: “Các số liệu về số thửa, diện tích, số GCN… như trình bày của hộ ông Tình đều khớp với sổ lưu của ngành. Khi kiểm tra hồ sơ lưu về thửa đất thì đã bị thất lạc, nhưng sổ theo dõi cấp GCN vẫn có tên ông Tình và bà Chúc. Việc này chứng tỏ mảnh đất của họ đã được cấp GCN”.

Còn ông Trần Đình Cường, Phó Chủ tịch UBND xã Bắc Sơn cho rằng, toàn bộ khu vực 569 trước đây là đất do đoàn 569 (Tổng Cục Hậu cần – Bộ Quốc phòng) quản lý và sử dụng sản xuất gạch, từ năm 1983 đến 1985, đã bàn giao lại cho địa phương và sau đó người dân tự ý ra canh tác. “Thực tế toàn bộ khu vực này đều là đất công” – ông Cường nói.

Tuy nhiên, khi được hỏi, nếu xác định là “đất công” (được hiểu là đất chưa có hộ gia đình, cá nhân hay tổ chức nào được Nhà nước công nhận quyền sử dụng – PV) thì tại sao gia đình ông Tình, bà Chúc vẫn được cấp GCN, thì ông Cường không lý giải được.

Liên quan đến sự việc, ông Nguyễn Đức Việt, Chủ tịch UBMTTQ Việt Nam xã Bắc Sơn (cựu Phó Chủ tịch xã) cho rằng, sau khi đoàn 569 trả lại đất, do chính quyền buông lỏng quản lý nên người dân tự ra canh tác, mua bán trao tay để làm gạch thủ công.

Ngoài ra, trong khi tìm hiểu vụ việc này, PV được biết ngày 25/7/2016, UBND xã Bắc Sơn đã có công văn số 98/UBND gửi Báo Hà Nội mới, đề nghị đăng thông tin cấp lại GCN bị thất lạc của hộ gia đình bà Chúc.

Khi được hỏi về câu chuyện quản lý đất đai, hồ sơ địa chính và việc cấp GCN cho người dân, ông Nguyễn Thạch Bỉnh, Chuyên viên Phòng TNMT Sóc Sơn cho rằng: Giai đoạn 1998, việc quản lý hồ sơ đất và cấp GCN cho người dân chưa quy củ, khoa học nên rất nhiều trường hợp bị thất lạc. Lỗi ở đây là do quá khứ!

Ông Nguyễn Văn Tình chỉ cho PV về một phần diện tích không bị thu hồi đã bị Công ty gốm Bắc Sơn chiếm dụng làm nơi chứa vật liệu…

Sở TNMT phát hiện sai phạm nhưng vẫn “cho qua”?

Theo tài liệu PV thu thập được, năm 2010, UBND xã Bắc Sơn giới thiệu địa điểm để Nhà máy gạch tuynel Bắc Sơn xây dựng xưởng sản xuất, trong đó có một phần diện tích đất của gia đình ông Tình, bà Chúc…

Một lãnh đạo Công ty Bắc Sơn cho biết, dự án được khởi công xây dựng từ năm 2011, đến năm 2013 đã đi vào hoạt động. Trong khi đó, căn cứ hồ sơ tài liệu mà PV có được, thì ngày 22/4/2013, Sở Qui hoạch kiến trúc (QHKT) Hà Nội mới có văn bản chấp thuận qui hoạch mặt bằng tổng thể dự án nhà máy gạch tuynel của Công ty Bắc Sơn. Ngoài ra, chủ đầu tư khởi công xây dựng từ năm 2011 nhưng ngày 16/5/2012 UBND TP. Hà Nội mới có Công văn số 3637/UBND-XD chấp nhận đề xuất dự án này với diện tích sử dụng đất khoảng 4,84 ha.

Theo đó, có thể hiểu rằng chủ đầu tư đã có hành vi vi phạm “tiền trảm hậu tấu”.

Đáng lưu ý, văn bản chấp thuận qui hoạch mặt bằng của Sở QHKT Hà Nội còn trích dẫn Công văn số 95/CV-UBND ngày 17/12/2012 của UBND xã Bắc Sơn xác nhận các nội dung liên quan đến nguồn gốc sử dụng đất và phương án đền bù GPMB khi triển khai dự án.

Đến ngày 2/4/2014, UBND TP. Hà Nội mới có quyết định thu hồi (QĐ số 1753/QĐ-UB) 50.280 m2 đất cho Công ty Bắc Sơn Thuê để xây dựng Nhà máy gạch, nêu rõ tại mục 5 của Điều 2 là công ty gốm Bắc Sơn có trách nhiệm “liên hệ với Sở Xây dựng để được hướng dẫn và thực hiện thủ tục xây dựng theo qui định”.

Như vậy có nghĩa là đến khi TP có quyết định cho thuê đất thì dự án đã đi vào hoạt động trước đó 1 năm.

Một tình tiết đáng lưu ý: ngày 23/3/2017, UBND xã Bắc Sơn tổ chức đối thoại giữa các bên, Công ty Bắc Sơn cho rằng doanh nghiệp “không liên quan đến việc đòi đất của ông Tình, bà Chúc vì khi làm nhà máy, ông Trần Bá Tấn góp phần tài sản bằng quyền sử dụng đất (trên phần diện tích đất thuê của nhà ông Tình, bà Chúc -PV) vào công ty”. Tuy nhiên, tại buổi làm việc này, phía Công ty Bắc Sơn cũng như ông Tấn không cung cấp được hồ sơ góp vốn cũng như giấy tờ về quyền sử dụng đất góp vốn vào công ty…

Trong một diễn biến khác, trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Văn Toán, Phó trưởng phòng TNMT huyện Sóc Sơn khẳng định, trước đây, Sở TNMT Hà Nội đã thanh tra, kiểm tra việc sử dụng đất đai tại khu vực này và phát hiện có sai phạm.

Thiết nghĩ, đã “phát hiện có sai phạm” thì phải xử lý, nhưng vì sao cơ quan này lại dễ dãi “cho qua” lại còn đề xuất hợp thức hóa dự án?

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin làm rõ.

Nhóm Phóng viên