Tái hiện lễ hội cầu ngư – đặc trưng văn hóa ngàn năm của cư dân làng biển Khánh Hòa ​

Du khách nước ngoài rất ấn tượng khi xem đoàn rước Nghinh Ông trên đường Trần Phú. Ảnh: T.T

Trong khuôn khổ Festival biển Nha Trang- Khánh Hòa 2017, Sở VHTT Khánh Hòa tổ chức tái hiện Lễ hội Cầu Ngư – đây là một trong những nét đặc trưng văn hóa nổi bật và là điểm nhấn chính của mỗi kỳ Festival biển Nha Trang.

Không gian đình làng biển, nơi thờ tự ông Nam Hải (cá voi) được tái hiện tại công viên bờ biển TP Nha Trang. Ảnh: T.T

Ngư dân ở vùng biển Khánh Hòa từ lâu đời vốn có tục thờ ông Nam Hải. Ông Nam Hải thực ra là loài cá Ông Voi, loài cá có thân hình to lớn, bản tính hiền hòa, thường cứu giúp những ngư dân mỗi khi gặp nạn trên biển. Khi cá Ông Voi chết trôi dạt vào bờ thuộc địa phận làng biển nào thì làng biển ấy lập lăng thờ phụng rất nghiêm cẩn. Lăng được gọi là Lăng Ông Nam Hải.

Ngư dân Lê Văn Tâm (60 tuổi, trú P. Vĩnh Nguyên,TP Nha Trang) cho biết: “Nhà tôi nhiều đời làm biển, từ xa xưa cha ông đã truyền nối chúng tôi công lao của Ông Nam Hải và cứ hàng năm, mỗi đình làng biển lại tổ chức nghi lễ tưởng nhớ Ông, tưởng nhớ các bậc tiền nhân với tất cả sự tôn kính”.

Lễ rước Nghinh Ông được tái hiện trên đường Trần Phú (TP Nha Trang). Ảnh: C.T

Lễ cầu ngư bắt đầu với lễ Nghinh Ông (rước linh hồn ông) về đình chính. Hai đoàn rước đến từ 2 phường có truyền thống đi biển lâu đời ở TP Nha Trang gồm P. Vĩnh Trường từ phía Nam và P.Vĩnh Nguyên từ phía Bắc. Đoàn rước dẫn đầu là các ngư dân có uy tín trong làng cầm theo các biểu trưng binh khí… Đoàn rước vừa đi vừa dừng nghỉ hò múa Bá Trạo.

Trên đường rước ngư dân diễn trò Bá Trạo. Ảnh: T.T

Sau lễ tế chính, trò diễn Bá Trạo vừa là trò diễn nghệ thuật vừa là một nghi thức chính trong tế lễ. Khi Nghinh Ông ở vạn lạch trở về lăng, trò diễn này để rước Ông nhập Lăng. Trò diễn Bá Trạo tái hiện quá trình ngư dân lao động trên biển. Sau đó là múa lục cúng hoa đăng, múa lân, múa rồng… thể hiện khát vọng hòa bình của nhân dân trăm họ.

Múa lục cúng hoa đăng .Ảnh: C.T

Lễ hội cầu ngư được ngư dân làng chài ven biển tổ chức mỗi năm với mong ước mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an. Ngư dân ra khơi, có đi có về, khoang thuyền đầy ắp cá. Quanh năm vui được mùa, không còn cảnh “gieo neo trèo cây kiếm cá”.

Nghi thức dâng nước cầu mong ông Nam Hải và các bậc tiền nhân cho mưa thuận gió hòa, ngư dân ra khơi chuyến biển bình an. Ảnh: T.T

Ông Lê Văn Hoa, Phó giám đốc Sở VHTT Khánh Hòa cho biết: Lễ cầu ngư Khánh Hòa bên cạnh những nét chung của lễ hội làng biển còn thể hiện đặc trưng riêng là 48 lăng, đình làng biển trong toàn tỉnh đều tổ chức lễ hội cầu ngư. Lễ cầu ngư cũng được bà con ngư dân tổ chức xuân thu nhị kỳ và đã được tặng sắc phong. Vì vậy, việc tái hiện lễ cầu ngư là điểm chính trong mỗi kỳ Festival biển, qua đó bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của cư dân vùng biển đảo. Đồng thời, lễ cầu ngư giúp cho đông đảo bà con, du khách hiểu thêm về văn hóa, cuộc sống của ngư dân, nâng cao ý thức trách nhiệm với chủ quyền biển đảo quê hương…”.

T.Thúy- C.Tường