Tái phát tình trạng buôn bán ngà voi qua biên giới

Lực lượng BĐBP phối hợp với các cơ quan chức năng của TP Đà Nẵng phát hiện và thu giữ lô hàng ngà voi nhập lậu qua cảng quốc tế Tiên Sa. Ảnh: Hoàng Anh

Ngà voi “chảy” qua biên giới

Trong tháng 7 và tháng 8-2017, các lực lượng chức năng như Công an, Hải quan và BĐBP trên cả nước đã phát hiện bắt giữ nhiều vụ buôn bán, vận chuyển ngà voi trái phép. Điển hình, vào khoảng 1 giờ, ngày 8-7-2017, tại địa bàn xã Quảng Phong, huyện Quảng Xương, tỉnh Thanh Hóa, lực lượng trinh sát của Phòng Cảnh sát kinh tế đã phối hợp với Phòng Cảnh sát giao thông, Công an Thanh Hóa và Đội Quản lý thị trường số 9 thuộc Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Thanh Hóa tiến hành kiểm tra xe tải mang biển kiểm soát 29C-395.64, do Nguyễn Trường Sơn, SN 1981, trú tại TP Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk điều khiển, đang lưu thông theo hướng TP Hồ Chí Minh ra Hà Nội. Qua kiểm tra, lực lượng chức năng đã phát hiện bên trong thùng xe có rất nhiều thùng các-tông chứa toàn ngà voi với tổng trọng lượng 2.748kg. Hiện nay, vụ việc đang được các cơ quan chức năng của tỉnh Thanh Hóa tiếp tục điều tra, làm rõ.

Tiếp đó, vào hồi 20 giờ 30 phút, ngày 12-7-2017, tại Km11 trên Quốc lộ 1A, thuộc địa phận thôn Nà Tâm, xã Hoàng Đồng, TP Lạng Sơn, Đội tuần tra số 1, Phòng Cảnh sát giao thông phối hợp với các trinh sát Phòng Cảnh sát môi trường, Công an tỉnh Lạng Sơn đã phát hiện và bắt giữ xe ôtô Toyota Camry mang biển kiểm soát 30E-720.76 do tài xế Hoàng Minh Vũ, SN 1986, trú tại thị trấn Đồng Đăng, huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn điều khiển đang trên đường di chuyển theo hướng Hà Nội - Lạng Sơn.

Trên xe còn có 2 đối tượng khác đi cùng là Chu Thị Bích, SN 1969 và Sầm Viết Cương, SN 1968, cùng trú tại thôn Cốc Nam, xã Tân Mỹ, huyện Văn Lãng. Khi Đội tuần tra tiến hành kiểm tra trong cốp xe thì phát hiện 2 thùng các-tông, bên trong chứa 94 khối hình trụ có kích thước khác nhau và 120 chiếc vòng trang sức màu trắng đục, có tổng trọng lượng 22,7kg. Tại cơ quan điều tra, các đối tượng này khai nhận số hàng trên là ngà voi, đang trên đường vận chuyển từ Hà Nội sang Trung Quốc tiêu thụ thì bị bắt giữ.

Đi tìm lời giải

Theo báo cáo của Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia và Cục Cửa khẩu BĐBP, trong những năm qua, các lực lượng chức năng của Việt Nam như Hải quan, Công an và BĐBP trên cả nước đã phát hiện và bắt giữ hàng chục vụ buôn bán, vận chuyển ngà voi trái phép. Chỉ tính riêng từ năm 2010-2016, lực lượng chức năng trên cả nước đã phát hiện và bắt giữ 73 vụ buôn bán, vận chuyển trái phép ngà voi và các sản phẩm của động vật hoang dã, quý hiếm.

Tang vật lực lượng chức năng thu giữ gần 10.730kg ngà voi, 400kg đồ trang sức, đồ mỹ nghệ được làm từ ngà voi. Đặc biệt, chỉ trong vòng 8 tháng của năm 2017, lực lượng chức năng đã phát hiện và bắt giữ nhiều vụ vận chuyển ngà voi với số lượng lớn được ngụy trang tinh vi trong những công-te-nơ hàng hóa nhập khẩu tại các cửa khẩu cảng biển Việt Nam.

Qua các vụ buôn bán, vận chuyển ngà voi trái phép qua biên giới được các cơ quan chức năng phát hiện trong thời gian qua cho thấy, giới tội phạm muốn đưa ngà voi từ châu Phi về các nước châu Á như Trung Quốc, Hàn Quốc, Thái Lan, Nhật Bản… thường trung chuyển lòng vòng qua vài quốc gia như Việt Nam, Lào, Cam-pu-chia, Thái Lan... nhằm xóa dấu vết của quốc gia có nguồn hàng. Trong chuỗi các quốc gia trung chuyển đó, tội phạm thường chọn Việt Nam bởi vì có vị trí địa lý thuận lợi về cảng biển, hàng không để chuyển hàng đến các quốc gia lân cận tiêu thụ.

Thiếu tướng Lê Thanh Tùng, Cục trưởng Cục Cửa khẩu BĐBP cho biết, Việt Nam là một trong những địa bàn trung chuyển ngà voi và các sản phẩm động vật hoang dã vào hàng nhất, nhì trên thế giới. Các sản phẩm này chủ yếu có nguồn gốc từ các nước châu Phi, thường đi theo đường biển với số lượng lớn và các vụ có số lượng nhỏ thì đi qua đường hàng không dưới dạng hành lý ký gửi hoặc theo hình thức gửi quà biếu.

Đối với ngà voi nhập lậu đường biển, chủ yếu thường được ngụy trang giấu giữa những hàng hóa chứa trong các container được miễn kiểm tra thủ tục Hải quan (hàng hóa luồng xanh) hoặc không có giá trị lớn, để hạn chế khả năng phát hiện qua công tác soi chiếu. Trên tuyến hàng không, ngà voi được cất giấu trong các đồ vật, ngụy trang trong va ly, hàng hóa xách tay… chuyển về sân bay quốc tế Nội Bài, Tân Sơn Nhất.

Để đấu tranh, ngăn chặn có hiệu quả nạn buôn bán, vận chuyển trái phép các sản phẩm của động vật hoang dã quý hiếm nói chung và ngà voi nói riêng, lực lượng chống buôn lậu của Việt Nam cần tăng cường công tác tuyên truyền, vận động các doanh nghiệp và nhân dân chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật, đồng thời nắm chắc tình hình địa bàn, chủ động tăng cường trao đổi thông tin nghiệp vụ; đầu tư trang bị hệ thống máy soi, hệ thống camera, hệ thống giám sát định vị vệ tinh, chíp giám sát điện tử... để bảo đảm kiểm soát chặt chẽ nhưng không gây ảnh hưởng đến việc lưu thông hàng hóa.

Hoàng Anh Trần