Tạo cơ chế đặc thù, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền để thành phố Hồ Chí Minh phát triển nhanh và bền vững

Phát biểu ý kiến mở đầu cuộc làm việc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao việc Thành ủy TP Hồ Chí Minh đã chỉ đạo xây dựng báo cáo kết quả 5 năm thực hiện Nghị quyết 16 và Đề án cơ chế chính sách đặc thù của thành phố, thể hiện tinh thần “Thành phố vì cả nước, cả nước vì thành phố”. Thủ tướng nhấn mạnh vai trò quan trọng của TP Hồ Chí Minh là trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước, là đầu tàu của khu vực kinh tế trọng điểm phía nam, nhất là phát triển kinh tế tư nhân, phát triển doanh nghiệp, khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, tạo nguồn thu quốc gia… Đây cũng là trung tâm đào tạo nguồn nhân lực của miền nam và cả nước. Thủ tướng nêu rõ, kinh tế - xã hội của TP Hồ Chí Minh còn nhiều hạn chế và tiếp tục gặp khó khăn, thách thức. Vì vậy, cần tiếp tục nghiên cứu đổi mới cơ chế, chính sách đặc thù; nhấn mạnh quan điểm chỉ đạo chung là phát huy thế mạnh, tạo sức lan tỏa trong phát triển kinh tế - xã hội của thành phố. Đồng thời bảo đảm sự phát triển hài hòa, kết nối hiệu quả với các vùng, địa phương trong cả nước, tạo nền tảng vững chắc cho TP Hồ Chí Minh phát triển.

Tại buổi làm việc, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân trình bày đề xuất cơ chế đặc thù để TP Hồ Chí Minh phát triển nhanh, bền vững hơn vì cả nước. Theo đó, Đề xuất cơ chế chính sách đặc thù cho thành phố gồm bốn nội dung chính: tăng cường phân cấp ủy quyền; tự chủ tài chính; trả lương theo năng suất, hiệu quả lao động; kiện toàn ban chỉ đạo vùng kinh tế trọng điểm phía nam và vùng TP Hồ Chí Minh. Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đề nghị TP Hồ Chí Minh cần rà soát quy hoạch phát triển, nhất là phát triển đô thị; tập trung xây dựng đề án phát triển thành trung tâm tài chính của khu vực, trong đó có đề án thu hút tập đoàn đa quốc gia đặt trụ sở tại TP Hồ Chí Minh. Chú trọng phát triển công nghiệp văn hóa - những ngành nghề kinh doanh mới nổi; xây dựng đề án quản lý kinh tế phi chính thức; tăng cường phân cấp, phân quyền mạnh mẽ cho thành phố. Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đề nghị quá trình phát triển, TP Hồ Chí Minh gắn quy hoạch với bố trí lại dân cư, kiểm soát sự gia tăng dân số; gắn quy hoạch với ứng phó biến đổi khí hậu, nước biển dâng...

Phát biểu ý kiến kết luận cuộc làm việc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, TP Hồ Chí Minh có nhiều cố gắng triển khai Nghị quyết 16 nhưng hiện nay, xuất hiện nhiều bất cập, nếu không nỗ lực, sáng tạo thì thành phố sẽ gặp khó khăn. Trong 10 năm qua, tăng trưởng của TP Hồ Chí Minh có dấu hiệu chậm lại, nhiều thách thức xuất hiện... do đó cần phải tạo cơ chế đặc thù để thành phố phát triển nhanh hơn.

Về tầm nhìn và yêu cầu đối với TP Hồ Chí Minh, Thủ tướng đề nghị thành phố phải quán triệt tinh thần Nghị quyết 16; phải phát triển kinh tế gắn liền với phát triển văn hóa xã hội để người dân được hưởng mọi thành quả của công cuộc phát triển. Đối với thành phố quy mô lớn như TP Hồ Chí Minh thì yêu cầu phải bảo đảm định hướng XHCN trong phát triển; bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; làm thất bại mọi âm mưu bạo loạn, lật đổ, “diễn biến hòa bình”, chống phá của các thế lực thù địch; bảo đảm chống chịu tác động của biến đổi khí hậu…, là hết sức quan trọng.

Về nhiệm vụ phát triển thời gian tới, Thủ tướng nêu rõ, thành phố phải huy động mọi tiềm năng, phát huy lợi thế địa chính trị, tiếp tục khẳng định đầu tàu kinh tế cả nước. Thành phố còn dư địa lớn phát triển kinh tế, thương mại, đầu tư. Tuy nhiên, chúng ta cần nhận thức rõ, TP Hồ Chí Minh vẫn còn khoảng cách so các thành phố lớn khác ở châu Á, do đó cần phải vươn lên phát triển mạnh mẽ, trở thành trung tâm khởi nghiệp lớn, thu hút đầu tư của khu vực. Thành phố cần rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy hoạch, kế hoạch phát triển trên địa bàn, tập trung phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ tầm nhìn giai đoạn 2025 - 2030. Tiếp tục nghiên cứu thể chế, chính sách tăng cường phát triển vùng và liên kết vùng. Xây dựng cơ chế, chính sách điều phối vùng đô thị, chú trọng các kết nối đồng bộ hạ tầng như giao thông, viễn thông, cấp thoát nước... Tăng cường huy động nguồn lực đầu tư cho phát triển, nhất là từ khu vực tư nhân, hợp tác đối tác công - tư (PPP); đề xuất sửa đổi, ban hành các chính sách tạo vốn, thu hút vốn đầu tư theo hình thức xã hội hóa.

Thủ tướng chỉ đạo thành phố phải phát triển văn hóa - xã hội tương xứng kinh tế; coi trọng phát triển nguồn nhân lực cho vùng, cho cả nước; ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ trong mọi lĩnh vực. TP Hồ Chí Minh phải đi đầu trong chuỗi gia tăng cao. Tạo chuyển biến toàn diện, sâu sắc về cải cách hành chính; tháo gỡ khó khăn, tạo thuận lợi, giảm chi phí cho người dân và doanh nghiệp. Thành phố phải là nơi xếp hạng cao nhất cả nước về cải cách môi trường đầu tư kinh doanh; đứng vào nhóm đầu của ASEAN, hướng tới xếp vào nhóm OECD về cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Chú trọng làm tốt công tác cán bộ, đoàn kết nội bộ.

Thủ tướng nhất trí việc cần có cơ chế đặc thù để TP Hồ Chí Minh phát triển nhanh, bền vững; đồng ý về nguyên tắc phân cấp, phân quyền tối đa, tạo sự chủ động, sức sáng tạo cho phát triển; đề cao trách nhiệm các cấp chính quyền. Về tự chủ tài chính, Thủ tướng cho rằng cần tiếp tục tạo thêm nguồn lực; vận dụng linh hoạt các cơ chế, chính sách để thành phố có thêm nguồn thu cho phát triển trên tinh thần các cơ chế, chính sách đặc thù phải phù hợp, tuân thủ Hiến pháp, luật pháp. Thủ tướng giao Bộ Tài chính tiếp tục nghiên cứu vấn đề này. Đối với những vấn đề cấp bách cần sửa đổi bổ sung mà vượt thẩm quyền, thành phố báo cáo Quốc hội, Chính phủ để kiến nghị sửa đổi trên tinh thần hài hòa trong cơ chế chung của cả nước. Thủ tướng cũng yêu cầu các cơ quan chức năng thành phố thường xuyên kiểm tra, đánh giá vấn đề phân cấp, phân quyền này.

Nhân buổi làm việc, Thủ tướng cũng cho ý kiến về một số đề xuất, kiến nghị của TP Hồ Chí Minh.

PV