Tháng 5 lên thăm Điện Biên

1. Gạo tám Điện Biên

Gạo tám Điện Biên nơi Mường Thanh mang vị thơm ngon khác lạ. Gạo tám mảnh đất được sông Nậm bồi đắt có hạt đều, căng bóng, nhỏ, màu đục nhiều cám chứ không trắng như gạo thông thường. Gạo Điện Biên khi nấu không cần quá nhiều nước mà vẫn được hạt cơm dẻo thơm, vị đậm đà.

Điều đặc biệt là không phải chỉ khi nấu thành cơm mới có mùi thơm, mà từ khi còn là hạt gạo, gạo tám Điện Biên đã mang trong mình một mùi hương thoang thoảng. Gạo tám Điện Biên thơm dẻo nên thường được người dân làm cơm lam, làm khẩu cắm. Khẩu cắm đồ như đồ xôi với lá cẩm, khiến vị xôi ngậy, dẻo thơm, ngon miệng; hay làm khẩu háng (đồ thóc rồi đem phơi khô, xát vỏ rồi đồ chín), khẩu papa (tựa như dưới xuôi làm bánh nếp) – các món ăn đặc trưng và giàu dinh dưỡng.

2. Chéo

Đây là loại gia vị huyền thoại của vùng Tây Bắc. Chéo làm từ quả cây mắc khén. Quả mắc khén sau khi thu về, bắc chảo rang nóng rồi được giã mịn trộn chung với ớt khô bỏ hạt nướng giòn, muối rang, rau mùi tầu xắt nhỏ rang khô, cũng được giã thành bột mịn.

Nhiều người ví chéo như muối vừng của người Kinh nhưng chéo có hương thơm đặc trưng hơn và khó quên hơn.

3. Rượu sâu chít

Vùng sơn cước về đêm giá lạnh sương muối, rượu ngâm vừa bổ dưỡng vừa ấm lòng là thứ phù hợp hơn cả. Rượu ngâm Tây Bắc có nhiều loại: rượu Mông Pê, rượu ong, hay đơn giản chỉ là rượu ngâm táo mèo... nhưng thú vị hơn cả là rượu sâu, rõ hơn là rượu sâu chít. Sâu chít chính là một trong những đặc sản thiên nhiên “có một không hai” ở một số vùng núi phía Bắc như: Lạng Sơn, Điện Biên, Sơn La.

Đây vốn là loại côn trùng sống trong thân cây chít. Để biết cây nào có sâu chít , người thu hái sẽ lựa chọn những cây có dấu hiệu bệnh, không thể ra hoa. Người dân bắt sâu chít bằng cách “chẻ” đôi ngọn chít để moi sâu ra, thả trong chậu rượu nhạt. Thứ rượu ấy sẽ giữ cho sâu không bị biến chất. thường người dân thu hoạch sâu chít vào tháng 11 - 12 hàng năm.

4. Rêu đá

Rêu đá là một phần văn hóa ẩm thực người Thái sinh sống tại Điện Biên. Những ngày nắng ấm, các cô gái Thái thường tổ chức thành từng tốp đi lấy rêu về chế biến thành món ăn truyền thống của dân tộc.

Rêu chia làm ba loại, "cui" mọc trên đá thành sợi như sợi tóc, màu hơi sẫm, rêu non làm món nộm, có nơi làm nộm sống, thường mọc ở các dòng Nậm Mức, Nậm Mu (Tuần Giáo và Mường Chà), sông Nậm Rốm, Pá Nậm (Điện Biên); "cay", sợi rêu mọc rời rạc có màu xanh thường có ở suối Nậm He, xã Núa Ngam (Điện Biên); "tau", loại rêu này thường thành từng mảng ở sông Đà, ao hoặc các khe suối, không bám chặt vào đá như các loại rêu kia, khi thu lượm người ta dùng thanh tre gạt rêu vào rổ.

5. Xôi nếp nương

Nếp nương được trồng nhiều ở các tỉnh Tây Bắc, nhưng nói đến loại nếp ngon nhất người ta thường nghĩ ngay đến nếp nương Điện Biên. Những hạt nếp nương Điện Biên căng tròn, khi nấu lên có vị ngọt, thơm, mềm dẻo.

Người dân tộc Thái thường dùng xôi nếp nương chung với cá nướng, thịt lợn nướng… Cá nướng được tẩm ướp cùng với hạt mắc khén (một loại gia vị đặc trưng có vị cay và rất thơm) cùng với ớt, sả, gừng, rồi nướng bằng hơi nóng lửa than hồng cho đến khi chín vàng mới đúng hương vị của núi rừng Tây Bắc. Thích thú vô cùng khi bạn vo tròn từng nắm xôi trong tay, nhẩn nha thưởng thức và khi xòe lòng bàn tay ra vẫn cảm thấy bàn tay mình sạch trơn, không có cảm giác bết dính.

6. Bắp cải cuốn nhót

Món ăn nghe lạ lẫm này khiến nhiều người tò mò lên Điện Biên tìm ăn thử. Ăn rồi mới thấy ấn tượng khó phai.

Nhót xanh tươi còn non trên cây được ngắt xuống, rửa sạch lớp phấn còn trắng bên ngoài.Bắp cải nhà trồng chọn cái vừa tầm, chưa già mà cũng không non cộng thêm vài lá tỏi, lá rau mùi, ít gừng thái lát nữa là được. Món cuốn chua không thịt chấm với "chẳm chéo" - một loại nước chấm đặc biệt gồm tỏi khô, gừng, ớt, rau mùi, mắc khén, sả… giã nhuyễn, trộn vào chút nước mắm hoặc muối.

Depplus.vn/MASK (Tổng hợp)