Thanh tra Chính phủ: 100% dự án BT, BOT chỉ định thầu, phê duyệt sai cả trăm tỷ đồng

100% dự án BT, BOT là chỉ định thầu. Ảnh: Như Ý

Thanh tra Chính phủ vừa kết luận chính thức về việc chấp hành quy định pháp luật đối với một số dự án BT, BOT tại Bộ Giao thông Vận tải.

Mở đấu thầu với... 1 nhà thầu tham gia

Theo Thanh tra Chính phủ, các dự án BT, BOT lộ ra nhiều sai phạm nghiêm trọng. Trước hết, chưa thực hiện đúng quy định về việc xây dựng và công bố danh mục dự án kêu gọi đầu tư theo hình thức đối tác công tư; việc công bố sau khi phê duyệt danh mục dự án không đúng thời điểm tháng 1 hàng năm là thiếu chặt chẽ và ảnh hưởng không tốt đến kết quả lựa chọn nhà đầu tư.

Kết luận của Thanh tra Chính phủ cho thấy, quá trình tổ chức triển khai thực hiện, Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT) chưa thực hiện đầy đủ quy trình xây dựng và công bố danh mục kêu gọi đầu tư theo hình thức BT, BOT vào tháng 1 hàng năm quy định tại Điều 9, 10, Nghị định 108/2009 của Chính phủ.

Theo đó, những thông tin cần thiết về chủ trương đầu tư, về các dự án kêu gọi đầu tư được công bố chưa toàn diện, rộng rãi, kịp thời đến các nhà đầu tư, đến các thành phần kinh tế; hạn chế số lượng nhà đầu tư tiềm năng tham gia, hoặc nhà đầu tư bị hạn chế thông tin và thời gian cần thiết cho việc tiếp cận, nghiên cứu dự án để quyết định tham gia việc đầu tư.

Bằng chứng cho thấy, kể từ khi triển khai đầu tư theo hình thức hợp đồng BT (Xây dựng - Chuyển giao), BOT (Xây dựng - Vận hành - Chuyển giao) trong lĩnh vực giao thông đến nay, hơn 70 dự án đã thực hiện không lựa chọn được nhà đầu tư nào theo hình thức đấu thầu. 100% là chỉ định thầu với lý do chỉ có 1 nhà đầu tư tham gia, trong đó có cả nhà đầu tư được lựa chọn chưa đảm bảo năng lực. Từ đó, việc đàm phán, ký kết nội dung hợp đồng, hình thức hợp đồng, giám sát quản lý thực hiện hợp đồng, quản lý vốn đầu tư hết sức phức tạp, nhiều sai sót, làm hạn chế hiệu quả thực hiện các dự án cũng như chủ trương đầu tư chung.

Lập, phê duyệt đầu tư sai cả trăm tỷ đồng

Theo Thanh tra Chính phủ, công tác lập, phê duyệt tổng mức đầu tư còn nhiều nội dung sai chế độ, chưa phù hợp thực tế về áp dụng đơn giá tiền lương, chế độ phụ cấp; giá và cự ly vận chuyển; cấp các loại đá, vật liệu, định mức máy móc thiết bị, chi phí dự phòng...

Qua kiểm tra một số nội dung về tổng mức đầu tư đối với 6 dự án xác định giá trị phê duyệt sai tăng 451.477,9 triệu đồng (tạm gọi hơn 451 tỷ đồng), trong đó dự án hầm đường bộ Phước Tượng - hầm Phú Gia 44.164 triệu đồng; dự án nâng cấp tuyến đường Pháp Vân - Cầu Giẽ 18.783,9 triệu đồng; dự án đường Hoà Lạc - Hoà Bình và cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 6 đoạn Xuân Mai - Hoà Bình 51.236 triệu đồng; dự án đường Thái Nguyên - Chợ Mới 101.059 triệu đồng...

Với những sai phạm nghiêm trọng nói trên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị với Thủ tướng chỉ đạo các Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Xây dựng, GTVT phối hợp rà soát những quy định pháp lý về lĩnh vực đầu tư theo hình thức đối tác công tư còn thiếu, chưa thống nhất để bổ sung điều chỉnh hoặc trình bổ sung điều chỉnh theo thẩm quyền.

Bảo Thắng