Thị trường sẽ quyết định ngành công nghiệp nào lợi thế

Bên lề Hội thảo: "Hiệp định TPP - Cơ hội và thách thức phát triển ngành công nghiệp Việt Nam" do Bộ Công Thương tổ chức sáng nay (1/3), Giáo sư Nguyễn Quang Thái, Tổng Thư ký hội khoa học kinh tế Việt Nam cho rằng, cơ hội và thách thức luôn đan xen trong sân chơi thương mại toàn cầu. Vì thế, một điều chắc chắn là chỉ có những doanh nghiệp có sự chuẩn bị thật tốt mới có thể đi đến thành công.

Nhà nước chỉ đóng vai trò hoạch định, thị trường mới là nơi sàng lọc và đánh giá hiệu quả của các ngành công nghiệp

Trong bối cảnh hội nhập vào Hiệp định đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP), một khu vực thị trường rộng lớn với những điều kiện rất gắt gao về xuất xứ, chất lượng…, thì bản thân các doanh nghiệp phải tự nâng cao chất lượng sản phẩm của mình, cùng với đó là gắn kết với nhau để tạo ra một tập thể mạnh, đủ sức và tầm cạnh tranh với các doanh nghiệp nước ngoài, giữ vững thị trường trong nước và tiến tới đưa hàng hóa ra nước ngoài.

Cùng với đó, cần đánh giá tác động của TPP đối với các lĩnh vực hàng hóa, đầu tư, dịch vụ… để có cơ sở xây dựng và điều chỉnh chính sách phát triển các ngành công nghiệp có tiềm năng và lợi thế trong khối TPP…

Giáo sư Nguyễn Quang Thái cho rằng,việc chọn ngành nào, lĩnh vực nào để ưu tiên phát triển không thể do một trung tâm chỉ huy hay nhà nước tự nghĩ ra, mà các doanh nghiệp phải tham gia cạnh tranh toàn cầu để vào được chuỗi giá trị gia tăng đó mới là yếu tố quyết định.

Cụ thể hơn, nhà nước chỉ đóng vai trò hoạch định chính sách và đưa ra dự kiến ban đầu, còn bản thân thị trường mới là nơi sàng lọc và đánh giá hiệu quả của lĩnh vực đó.

Đơn cử như ngành công nghiệp ô tô của Việt Nam, sau nhiều năm hưởng ưu đãi nhưng nhiều chỉ tiêu về tỷ lệ nội địa hóa đã không hoàn thành mục tiêu đề ra.

Với lộ trình cắt giảm thuế quan, đến năm 2018, sản phẩm ô tô nhập khẩu từ các quốc gia thành viên ASEAN và ASEAN + 3 (gồm Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản) sẽ giảm xuống mức 5% và 0%, ngành công nghiệp ô tô Việt Nam sẽ chịu áp lực cạnh tranh lớn.

Về vấn đề này,Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh nhận định, khi tham gia TPP, thách thức không nhỏ cho lĩnh vực công nghiệp là nhiều doanh nghiệp quy mô nhỏ sẽ bị loại khỏi cuộc chơi. Do vậy, các doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động tìm hiểu các thông tin liên quan về các hiệp định thương mại tự do; bên cạnh đó, cần củng cố, đào tạo, nâng cao trình độ và tay nghề đội ngũ nhân lực.

Về dài hạn, các doanh nghiệp trong nước cần bám sát lộ trình và các quy định về mở cửa thị trường của Hiệp định TPP nhằm xây dựng kế hoạch đầu tư, sản xuất hiệu quả, nâng cao năng lực cạnh tranh cũng như tận dụng được cơ hội tham gia chuỗi cung ứng trong khu vực.

Thứ trưởng nhấn mạnh, các đơn vị của Bộ Công Thương cần tổng hợp những đánh giá của chuyên gia, qua đó tham mưu, giúp nhà nước xây dựng các chính sách, pháp luật để đón đầu cơ hội trong hội nhập./.

Quỳnh Anh