Thong dong tháng ngày ở Vancouver

First Nation - những cư dân đầu tiên

First Nation là danh từ chỉ những thổ dân từng sinh sống tại Canada khi tổ tiên của họ di cư từ bờ bên kia của địa cầu, qua những vùng đất đóng băng nối liền giữa châu Á và châu Mỹ. Nơi đầu tiên chúng tôi dừng chân là công viên Stanley đặt những totem (vật tổ) rất đặc biệt.

Cánh cổng tượng trưng (các công viên ở Canada không hề có cổng) với phong cách điêu khắc của những người Salish - một trong những bộ tộc bản địa ở Canada gây ấn tượng với nhiều hình khối kỳ lạ. Người ta gọi đó là tác phẩm “con người ở giữa con người” được đặt năm 2008 do nghệ sĩ Susan Point người con của bộ tộc Salish thực hiện.

Những năm 1920, 4 totem đầu tiên đã được mang về từ vịnh Alert của đảo Vancouver. Sau đó những totem khác tiếp tục về từ Haida Gwaii (đảo Queen Charlotte) và khu bờ biển trung tâm Rivers Inlet của bang British Columbia. Giữa những năm 1960, tất cả cột totem được tập trung tại địa điểm ngày nay nhưng cuối những năm 1980 chúng lại được mang trở về nơi xuất xứ.

Totem thật ra là cây cột gỗ (thường là tuyết tùng đỏ) được điêu khắc cách điệu với các hình nhân và thú. Mỗi cây cột biểu tượng cho tổ tiên của cá nhân hay gia đình và từng hình tượng đều được tạc với những lý do và câu chuyện khác nhau.

Như cây cột Thunderbird House Post - tạm dịch là “cột chống nhà hình chim sấm” được tạc và dùng chống đỡ cho mái nhà lớn của người bản địa. Cây cột ở công viên hiện tại là bản sao tác phẩm của nghệ sĩ Charlie James những năm 1900. Sau đó Tony Hunt năm 1987 đã tạc lại để thay thế cho cây cột cũ được đưa vào trưng bày ở Bảo tàng Vancouver.

Hay totem cao nhất có tên Sky Chief do 2 nghệ nhân Tim Paul và Thompson tạc năm 1988 để mô tả những nhân tố quan trọng trong cuộc sống. Cấu trúc của cột từ trên xuống là chúa tể bầu trời đang giữ mặt trăng, sau đó đến chim bói cá, chim sấm, cá voi, rắn phát sáng, sói và con người có tri thức.

Ngày nay không có nhiều những totem được tạc mới đơn thuần vì nền văn hóa bản địa của những cư dân đầu tiên đang dần hòa nhập với cuộc sống hiện đại.

Chiếc đồng hồ đặc biệt

Không ai đến Vancouver mà không ghé thị trấn cổ Gastown, không ai ghé Gastown mà quên thăm chiếc đồng hồ hơi nước ở góc đường Cambie - Water, không ai thăm chiếc đồng hồ Gastown mà không chờ nó “đổ chuông” kiểu hơi nước. Đó là câu nói thú vị mà tôi từng đọc được ở đâu đó trước khi đến Vancouver.

Con đường dẫn vào phố cổ Gastown trải bằng đá kiểu châu Âu gợi lại không khí những năm 1960. Khi ấy Gastown là một bức tranh cũ kỹ với những tòa nhà ẩm thấp. Sau kế hoạch giải tỏa bất thành của thị trưởng Tony Campell, 1977 Gastown được khoác lên một chiếc áo mới.

Những chủ cửa hàng khi giữ lại được thị trấn đã bàn đến việc tìm một cái gì đó để làm biểu tượng cho cả khu vực. Họ nhận ra có hệ thống đường ống hơi nước chạy ngầm dưới lòng đất nối đến khu công nghiệp để phục vụ sản xuất. Một ý tưởng khác lạ được hình thành và nghệ nhân Raymond Saunders được mời đến. Ông chính là người làm đồng hồ nổi tiếng với hơn 150 tác phẩm phong phú.

Một chiếc đồng hồ chạy bằng hơi nước lấy năng lượng từ ngay dưới mặt đất? Quả là không tồi và Raymond đã tạo nên Gastown Steam Clock. Piston bên trong đồng hồ được kích hoạt bằng hơi nước làm chuyển động hệ thống các bánh răng qua xây xích.

Phương pháp này dựa trên chiếc đồng hồ được làm bằng tay ở Anh năm 1875. Đây có lẽ là chiếc đồng hồ hơi nước đầu tiên được làm một cách hoàn hảo. Sau này Raymond còn “mát tay” tạo ra 6 chiếc đồng hồ tương tự ở nhiều nơi trên thế giới.

Cận cảnh chim sấm

Nếu bạn nhìn kỹ bên trong, sẽ thấy chiếc đồng hồ còn có 3 mô-tơ chạy bằng điện cung cấp nguồn cho chiếc quạt gió đẩy hơi nước qua 5 ống sáo kim loại có nắp bên trên. Chúng tôi kiên nhẫn chờ đợi, quả nhiên chưa đầy 15 phút, tiếng hú đúng kiểu còi hơi nước vang lên réo rắt một góc phố cổ.

Tất cả mọi người ngước lên nhìn những làn khói mỏng toát ra từ trên nóc chiếc đồng hồ một cách thích thú. Những đám khói lại bốc lên dày đặc và cứ 15 phút, tiếng kêu đặc trưng của đồng hồ như giúp xua tan đi không khí lạnh lẽo.

Chiếc đồng hồ vốn chỉ mới hơn 35 năm tuổi được gắn cho biệt danh “chàng thanh niên bị lão hóa” bởi vẻ ngoài cũ kỹ của nó. “Tôi muốn tạo nên một biểu tượng đi cùng lịch sử Gastown nên đã làm cho chiếc đồng hồ 'già' đi để nó trông có vẻ đã ở đây hàng trăm năm. Đa phần du khách nghĩ rằng Gastown Steam Clock khoảng 100 tuổi” - Raymond cho biết.

Những dòng chữ khắc dưới chân cột đồng hồ mô tả cấu trúc và ca ngợi công cuộc phục hồi Gastown. Những bước chân cứ đi qua rồi từ tốn dừng lại trong phút chốc để lắng nghe tiếng kêu vui tai của chiếc đồng hồ. Chỉ đến Vancouver một ngày nhưng chúng tôi đã được nghe nhiều câu chuyện thật hấp dẫn. Và còn cây cầu treo Capilano, công viên Queen Elizabeth, China Town vẫn đang chờ chúng tôi khám phá.

Từ Việt Nam bạn có thể đi du lịch đến Canada bằng các hãng hàng không như Cathay Pacific quá cảnh tại Hong Kong, Japan Airlines quá cảnh tại Nhật Bản, China Airlines quá cảnh tại Đài Loan.

Vancouver khá dễ đi lại với hệ thống xe buýt tỏa khắp thành phố. Ngoài ra bạn cũng có thể thuê xe đạp để lang thang qua những cung đường rất đẹp đặc biệt vào mùa xuân và thu.

Có khá nhiều người gốc Á ở Vancouver và cả các du học sinh từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Việt Nam... tạo nên những khu phố những cộng đồng đi kèm nhà hàng quán ăn Á châu rất phong phú.

Theo Thanh Niên