Tiếp tục góp ý về dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13

Phát biểu ý kiến khai mạc hội nghị, Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết, sau phiên thảo luận tại hội trường về dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của BLHS số 100/2015/QH13, vẫn còn 24 đại biểu QH đăng ký nhưng chưa được phát biểu và nhiều đại biểu muốn tiếp tục thảo luận. Ủy ban TVQH gửi phiếu xin ý kiến đại biểu, tổ chức thảo luận thêm nội dung này.

Tại hội nghị, một trong những vấn đề được nhiều đại biểu quan tâm, cho ý kiến về quy định người bào chữa phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi không tố giác tội phạm đối với các tội xâm phạm an ninh quốc gia, hoặc tội đặc biệt nghiêm trọng khác, quy định tại Điều 389 của BLHS. Đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh (Khánh Hòa) - Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam và một số đại biểu nêu vấn đề, luật sư có trách nhiệm bào chữa, và ở một số nước trên thế giới quy định luật sư trong trường hợp biết thân chủ của mình chuẩn bị thực hiện tội phạm, hoặc lên kế hoạch thực hiện tội phạm, thì phải báo cơ quan Nhà nước. Tuy nhiên, pháp luật chỉ khoanh lại trong những tội đặc biệt nghiêm trọng như: tội khủng bố, lật đổ chính quyền, còn những tội đã thực hiện rồi thì miễn trừ cho luật sư. Bên cạnh đó, trách nhiệm điều tra tội phạm thuộc về cơ quan tố tụng và cơ quan điều tra, vì thế đề nghị dự án luật nên thu hẹp những tội mà luật sư phải chịu trách nhiệm hình sự khi không tố giác.

Về vấn đề này, đại biểu Nguyễn Thái Học (Phú Yên) ủng hộ quan điểm như trong dự án luật, cho rằng quy định như vậy phù hợp hoạt động của luật sư, không ảnh hưởng hoạt động hành nghề luật sư hay làm thui chột nghề này. Điều này phù hợp trách nhiệm và nghĩa vụ của luật sư, vừa bảo vệ quyền lợi thân chủ của mình, đồng thời bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa. Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP Hồ Chí Minh) cho rằng, dự án luật có thể không cần thu hẹp tội không tố giác, nhưng cần bổ sung ba điều kiện: Luật sư phải biết rõ, có chứng cứ và nếu những hành vi đó không được tố giác sẽ dẫn đến nguy hiểm cho xã hội.

Tham gia ý kiến phát biểu về nội dung này, Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân khẳng định, ngoài đạo đức luật sư, luật sư còn phải có trách nhiệm, đạo đức của một công dân. Luật sư khi biết thân chủ phạm tội rất nghiêm trọng mà không tố giác thì phải xem lại, nếu không sẽ làm ảnh hưởng tới quốc gia, đất nước, tới nhiều người dân vô tội…

Tại hội nghị, các đại biểu QH cũng cho ý kiến, quan điểm bổ sung về phạm vi chịu trách nhiệm hình sự của người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi đối với Tội cố ý gây thương tích, hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác (Điều 134), Tội hiếp dâm (Điều 141) và Tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản (Điều 169). Theo báo cáo của Ủy ban TVQH giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật, đa số ý kiến đề nghị không sửa khoản 2 Điều 12 của BLHS năm 2015; theo đó giữ nguyên quy định người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự trong trường hợp phạm tội thuộc loại tội ít nghiêm trọng, hoặc tội nghiêm trọng về tội cố ý gây thương tích, hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác, tội hiếp dâm, tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản.

Trong khi đó, một số ý kiến đại biểu QH tán thành với quy định của dự thảo luật do Chính phủ trình là, không xử lý hình sự đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phạm tội thuộc loại tội ít nghiêm trọng, tội nghiêm trọng. Phát biểu tại hội trường, nhiều đại biểu QH cho rằng, xử lý đối với người chưa thành niên "không nên bằng thái độ quá nóng". Điều quan trọng là, khi sửa điều luật phải tự hỏi trách nhiệm của gia đình, nhà trường và xã hội đến đâu trong sự vi phạm của các em, xử lý như thế nào là đúng mức, để các em có điều kiện quay trở lại với cuộc đời còn rất dài ở phía trước. Do còn có ý kiến khác nhau, Ủy ban TVQH xin ý kiến QH về hai phương án.

Phát biểu ý kiến kết luận hội nghị, Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân nêu rõ, các ý kiến tranh luận về dự án luật quan trọng đều có lập luận, cơ sở vững chắc. Những vấn đề mà các đại biểu đã chuẩn bị đề nghị gửi tài liệu cho ban soạn thảo, Ủy ban Tư pháp để tiếp thu. Sau phiên họp này, Ủy ban Tư pháp cùng ban soạn thảo cần có phiên làm việc với Liên đoàn Luật sư Việt Nam, Hội Luật gia Việt Nam để tiếp tục thảo luận vấn đề còn có ý kiến khác nhau. Bên cạnh đó, ban soạn thảo, cơ quan thẩm tra tiếp thu nghiêm ý kiến thảo luận của đại biểu QH để tổng hợp báo cáo tiếp thu, giải trình và chỉnh lý luật, sau đó gửi lại báo cáo các đại biểu QH. Các đại biểu sẽ dùng quyền tán thành, không tán thành, hoặc không biểu quyết để xem xét thông qua dự án luật này.