Tổng cục Hải quan: Kết quả toàn diện trong 6 tháng đầu năm

Công chức Hải quan cảng Sài Gòn KV3 giám sát hàng hóa qua camera. (Ảnh: T.H)

Triển khai thực hiện Nghị quyết 19/2016/NQ-CP và Nghị quyết 35/NQ-CP của Chính phủ, Tổng cục Hải quan đã cụ thể hóa thành các nhiệm vụ trọng tâm, phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu được đề ra trong các Nghị quyết, phân công cụ thể nhiệm vụ đến các đơn vị có liên quan.

Trong 6 tháng đầu năm, ngành Hải quan đã ban hành Kế hoạch triển khai nhiệm vụ kiểm soát thủ tục hành chính (TTHC) của ngành Hải quan năm 2016, niêm yết công khai 168 TTHC, rà soát 13 TTHC đối với loại hình sản xuất XK, hàng phi mậu dịch, hàng tạm nhập tái xuất, kiến nghị đơn giản hóa 8 thủ tục. Cùng với đó, phối hợp với Vụ Pháp chế Bộ Tài chính thống nhất nội dung đơn giản hóa 60 thủ tục.

Cũng trong nửa đầu năm 2016, Tổng cục Hải quan xử lý hơn 7.000 văn bản thuộc lĩnh vực giám sát quản lý về hải quan, cụ thể: Hướng dẫn thực hiện phương thức quản lý mới đối với loại hình NK để gia công, sản xuất XK, DN chế xuất, thay đổi cơ bản từ việc quyết toán theo từng hợp đồng gia công sang báo cáo tình hình sử dụng nguyên vật liệu theo năm tài chính, đã đơn giản hóa thủ tục hải quan, tạo thuận lợi cho hoạt động XNK của DN và công tác quản lý hải quan. Triển khai chính thức E-manifest, tiếp nhận 100% hồ sơ tàu biển và thông quan điện tử đối với tàu biển XNC trên địa bàn 9 Cục Hải quan có lưu lượng hàng hóa XNK lớn, với sự tham gia của hơn 90% hãng tàu, đại lý hãng tàu, công ty giao nhận. Thí điểm thực hiện giao cho DN kinh doanh cảng kiểm soát và tự chịu trách nhiệm hàng hóa XNK qua cửa khẩu các DN kinh doanh cảng ở Hải Phòng. Kiến nghị phương án đàm phán các Hiệp định thương mại về xuất xứ đảm bảo yêu cầu quản lý Hải quan, tránh việc lợi dụng để gian lận xuất xứ làm thất thu ngân sách. Triển khai chiến dịch bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ trong khuôn khổ APEC do Mỹ đề xuất; Xử lý vướng mắc đối với hoạt động NK ô tô dưới hình thức quà biếu, tặng; Chấn chỉnh công tác giám sát quản lý đối với hoạt động kinh doanh TNTX xăng dầu...

Công tác ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động nghiệp vụ hải quan cũng được tăng cường. Tổng cục Hải quan đã ký thỏa thuận hợp tác thu thuế XNK bằng điện tử với 28 ngân hàng, với số thu chiếm 90,1% tổng số thu NSNN của hải quan. Hoàn thiện hệ thống trao đổi thông tin với các DN kinh doanh cảng, đã triển khai cho 5 DN kinh doanh cảng tại Hải Phòng. Nâng cấp hệ thống thông quan điện tử, hệ thống thông tin quản lý cơ sở dữ liệu giá tính thuế, quản lý cơ sở dữ liệu danh mục biểu thuế và phân loại mức thuế, hệ thống thông tin quản lý rủi ro để kết nối/ chuyển đổi dữ liệu với hệ thống VNACCS/VCIS. Xây dựng phân hệ tiếp nhận và xử lý thông tin trước về hành khách trên các chuyến bay thương mại phục vụ thông quan điện tử và quản lý rủi ro (API), hệ thống thông tin hỗ trợ ra quyết định nghiệp vụ giai đoạn 1.

Cùng với đó, thực hiện đề án Nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra chuyên ngành (KTCN) đối với hàng hóa xuất NK Tổng cục Hải quan đã tổ chức các đợt làm việc chung để rà soát, tổng hợp 312 văn bản quy phạm pháp luật (QPPL) liên quan đến quản lý chuyên ngành đối với hàng hóa XNK (trong đó có 87 văn bản QPPL về KTCN thuộc quản lý của các Bộ cần sửa đổi, bổ sung theo Quyết định số 2026/QĐ-TTg) và khai trương địa điểm KTCN chung đối với hàng hóa XNK tại 9 khu vực cửa khẩu lớn.

Tổng cục Hải quan cũng đã hoàn thành dự thảo kế hoạch thực hiện Cơ chế một cửa quốc gia giai đoạn 2016-2020; Phối hợp với các bộ, ngành xây dựng 1 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, 4 Thông tư liên tịch hướng dẫn thực hiện TTHC thông qua Cơ chế một cửa quốc gia. Tính đến 30-6-2016, Cơ chế một cửa quốc gia đã kết nối chính thức giữa Bộ Tài chính và 9/14 Bộ, với 31 thủ tục, trên 90 nghìn bộ hồ sơ và 6.000 DN tham gia. Cùng với đó, đã trình Chính phủ ban hành Nghị quyết 31/NQ-CP ngày 2-4-2016 phê duyệt Nghị định thư về khung pháp lý Cơ chế một cửa ASEAN; hiện tại, các nước vẫn đang thử nghiệm trao đổi dữ liệu, sẵn sàng để triển khai chính thức sau khi Nghị định thư có hiệu lực.

Trong công tác thu NSNN, do một số mặt hàng chính, có số thu lớn có xu hướng giảm mạnh so với cùng kỳ năm trước, cùng với đó là giá dầu thô giảm, cắt giảm thuế khi tham gia các Hiệp định thương mại tự do FTA đã gây ảnh hưởng giảm đến số thu NSNN của ngành Hải quan trong 6 tháng đầu năm 2016 so với cùng kỳ. Đến ngày 30-6, toàn Ngành thu được 127 nghìn tỷ đồng, bằng 47,03% dự toán và tăng 1,08% so với cùng kỳ năm 2015.

Riêng trong công tác chống buôn lậu, với quyết tâm "tích cực, chủ động trong phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả", Tổng cục Hải quan đã triển khai nhiều giải pháp đảm bảo đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chống buôn lậu góp phần thực hiện hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực Hải quan. Trong đó, chú trọng tập trung hoàn thiện thể chế; cải cách hiện đại hóa quy trình nghiệp vụ, ứng dụng triệt để công nghệ thông tin, các kỹ thuật quản lý hiện đại phục vụ hoạt động nghiệp vụ đảm bảo kết hợp nhuần nhuyễn, đồng bộ giữa phương thức kiểm soát hải quan hiện đại với phương thức kiểm soát hải quan truyền thống nhằm kịp thời phân tích thông tin, xác định trọng điểm, chủ động phòng ngừa, đấu tranh triệt để với các hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới; tinh nhuệ, chính quy lực lượng trên cơ sở tiếp tục triển khai có hiệu quả Đề án nâng cao năng lực cho lực lượng hải quan chuyên trách chống buôn lậu đến năm 2020, nghiên cứu xây dựng Đề án tăng cường năng lực phòng, chống ma túy của ngành Hải quan giai đoạn 2016 – 2021 phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới...

Kết quả trong 6 tháng đầu năm, lực lượng Kiểm soát Hải quan đã chủ trì, phối hợp phát hiện, bắt giữ, xử lý 6.761 vụ, trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 290 tỷ 493 triệu đồng, thu NSNN đạt 52 tỷ 344 triệu đồng, cơ quan Hải quan khởi tố 20 vụ, chuyển cơ quan khác đề nghị khởi tố 33 vụ.

Bên cạnh các hoạt động chuyên môn nghiệp vụ, trong 6 tháng đầu năm 2016, Tổng cục Hải quan cũng chú trọng và thực hiện tốt công tác xây dựng lực lượng; công tác thanh, kiểm tra; công tác hợp tác quốc tế...

Công tác Kiểm tra sau thông quan (KTSTQ) sau 6 tháng có tỷ lệ phát hiện vi phạm đạt 48%, bằng trung bình năm 2015 và cao hơn so với các năm trước (30-40%), số cuộc KTSTQ tại trụ sở người khai hải quan gấp 1,6 lần so với cùng kỳ năm 2015. Một số đơn vị có số thu lớn như Cục KTSTQ, các Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đồng Nai… một số đơn vị có số thu tăng so với cùng kỳ năm 2015 như Cục Hải quan: TP Hà Nội, Đà Nẵng, Bình Định, Bắc Ninh, Thanh Hóa…

Trong công tác quản lý rủi ro, đã đảm bảo việc đánh giá rủi ro, phân luồng hỗ trợ quyết định kiểm tra hải quan cho 7 triệu tờ khai/năm. Tỷ lệ là 58,29% luồng Xanh, 35,98% luồng Vàng, 5,73% luồng Đỏ. Tiêu chí xây dựng chặt chẽ, tuân thủ các quy định của pháp luật; việc phân luồng được thực hiện khá bài bản và chính xác, có sự phân cấp nhiệm vụ hợp lý đối với đơn vị Hải quan các cấp trong việc cập nhật tiêu chí phân luồng và chuyển luồng kiểm tra.