Tổng thống Brazil vướng vòng lao lý

Hạ viện Brazil sẽ bỏ phiếu quyết định các cáo buộc đối với Tổng thống Michel Temer.

Tham nhũng, hối lộ

Theo Reuters, trong hồ sơ tố tụng, tổng công tố viên liên bang Rodrigo Janot buộc tội đương kim tổng thống Brazil "đã lừa dối nhân dân Brazil" và còn nợ đất nước nhiều triệu USD tiền bồi thường vì đã bỏ túi các khoản hối lộ rất lớn.

Ông Temer bị cáo buộc liên quan vụ án tham nhũng từ Tập đoàn sản xuất thực phẩm hàng đầu thế giới JBS của Brazil. Trong bản khai của các lãnh đạo Cty JBS, họ cáo buộc tổng thống nhận các khoản "lót tay" nhiều triệu USD để giúp họ giải quyết các vấn đề về thuế, tạo điều kiện giải ngân những khoản vay lớn từ các ngân hàng nhà nước và nhiều vấn đề khác. Tài liệu tố cáo ông Temer trình lên Tòa án Tối cao Brazil cũng cho biết, vị tổng thống này đã được thu xếp để nhận khoảng 11,5 triệu USD từ JBS trong vòng 9 tháng tới.

Báo cáo trên xuất hiện sau khi cựu Chủ tịch JBS Joesley Batista tố cáo Tổng thống Temer là người cầm đầu một đường dây tham nhũng. Ông Batista khẳng định trong đường dây tham nhũng này, các nghị sĩ và chính trị gia gây áp lực cho các doanh nhân cấp cao để bắt ép họ đưa tiền hối lộ. Theo ông Batista, các cựu Chủ tịch Hạ viện Eduardo Cunha và Henrique Eduardo Alves, cũng như đương kim Chánh văn phòng Nội các Eliseu Padilha và Bộ trưởng Tổng Thư ký Phủ Tổng thống Wellington Moreira Franco đều nằm trong đường dây này. Ông Batista nói với tạp chí Epoca rằng ông Temer chính là thủ lĩnh của "tổ chức tội phạm" tại Hạ viện và những người chưa bị bắt hiện tham gia chính phủ rất nguy hiểm.

Ông Batista cũng giao nộp cho cảnh sát đoạn băng mà ông bí mật ghi âm hồi tháng 3 cho thấy, ông Temer đã ra lệnh dùng tiền để mua sự im lặng của cựu Chủ tịch Hạ viện Eduardo Cunha, khiến ông này không khai báo các thông tin trong vụ bê bối tham nhũng ở Tập đoàn dầu khí quốc gia Petrobras. Cảnh sát sau đó chứng minh đoạn băng do ông Batista cung cấp hoàn toàn là thật và không bị chỉnh sửa. Với đoạn băng này, Tòa án Tối cao cho phép điều tra người đứng đầu nhà nước vì tội tham nhũng thụ động, cản trở điều tra và tham gia tổ chức tội phạm.

Ông Temer bác bỏ

Theo luật Brazil, Hạ viện tiếp đó sẽ bỏ phiếu để quyết định cáo buộc có xác đáng hay không. Nếu được 2/3 hạ viện thông qua, ông Temer sẽ bị tạm đình chỉ chức vụ trong 180 ngày trong thời gian xét xử. Khi đó, Chủ tịch hạ viện Rodrigo Maia sẽ đảm nhận chức tổng thống tạm quyền.

Tuy nhiên, những người ủng hộ ông Temer tự tin nhận được 250-300 phiếu tại hạ viện (513 ghế) để có thể ngăn chặn quyết định xét xử về cáo buộc lần này. Tuy nhiên, các đồng minh của Tổng thống Temer cũng cảnh báo nguy cơ tỷ lệ ủng hộ ông Temer sẽ giảm dần nếu các nghị sĩ cứ liên tục phải bỏ phiếu để bảo vệ ông này trong những cáo buộc tương tự sắp tới. Tổng thống Temer cũng bác bỏ kết luận điều tra của Viện Kiểm sát. Phát biểu với báo giới tại Phủ Tổng thống ở thủ đô Brasilia, ông Temer tuyên bố đây là sự vu khống không có cơ sở pháp lý với âm mưu làm tê liệt đất nước. Ông khẳng định sẽ không trốn chạy và sẽ tiếp tục đấu tranh bảo vệ danh dự.

Vết xe đổ?

Việc Tổng thống Temer bị cáo buộc nhiều tội danh cùng được cho là sẽ khiến tương lai chính trị của ông Temer trở nên mù mịt.

Ông Temer trở thành Tổng thống Brazil vào tháng 5-2016 sau khi bà Dilma Rousseff bị luận tội và bãi nhiệm. Thăm dò của Viện Datafolha cho thấy hiện tỷ lệ ủng hộ ông Temer chỉ 7%, thấp nhất đối với một Tổng thống Brazil từ năm 1989, kể từ thời Tổng thống Jose Sarney với cuộc khủng hoảng siêu lạm phát. Nguy cơ bị đình chỉ chức vụ trong 180 ngày cùng loạt cáo buộc tham nhũng treo lơ lửng khiến Tổng thống Temer đang tiến rất gần vào "vết xe đổ" của cựu Tổng thống bị phế truất - bà Dilma Rousseff.

AN BÌNH