TP. Biên Hòa – Đất và Người: Xây dựng đời sống mới cho nhân dân

Sau khi đất nước giành thắng lợi hoàn toàn trước đế quốc, thực dân, toàn dân bước vào xây dựng đời sống mới, với tư cách là người đi đầu trong công cuộc ổn định đời sống cho nhân dân thành phố Biên Hòa, đồng chí Phan Văn Trang cùng những đồng đội, đồng chí của mình bắt đầu xây dựng đời sống mới cho nhân dân, cũng là bắt đầu một nhiệm vụ khó khăn mới…

Sau khi ổn định tình hình trật tự, an ninh xã hội, để cuộc sống người dân đi dần vào thời bình, Đảng và chính quyền Cách mạng triển khai thực hiện nhiều nhiệm vụ mới. Đầu tiên là việc thực hiện thu tiền của chế độ Nguyễn Văn Thiệu, đổi lại cho dân thành đồng tiền của Ngân hàng quốc gia Việt Nam.

Trên địa bàn khu miền Đông, bao gồm các tỉnh Biên Hòa, Tân Phú, Bà Rịa – Long Khánh, thị xã Vũng Tàu, vào thời điểm đổi tiền có 750 bàn thu đổi tiền được thành lập. Tỷ lệ thu đổi tiền cũ sang tiền mới là 500 đồng/ 1 đồng. Mỗi hộ gia đình được đổi không quá 100.000 đồng, hộ độc thân được 15.000 đồng, hộ kinh doanh lớn từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng.

Bí thư thành ủy Biên Hòa trao đổi với Bí thư Thị ủy Nam Định tháng 5/1975.

Thành phố Biên Hòa vào thời điểm ấy vừa đông dân cư, lại tập trung nhiều hộ kinh doanh nên số tiền thu vào lên đến 10 tỷ đồng, số tiền mới phát ra gần 14 triệu đồng, gần bằng một nửa của cả địa bàn khu miền Đông.

Đối với đồng chí Phan Văn Trang, đây là một công việc hết sức mới mẻ và phức tạp, bởi suốt bao nhiêu năm làm cách mạng, hoạt động trong quần chúng nhưng ông chưa bao giờ thử sức với nhiệm vụ tương tự. Nhưng lúc ấy, đồng chí Trang bằng kinh nghiệm và sự nghiêm túc của một người lãnh đạo đã chỉ đạo hết sức chặt chẽ, tổ chức thành nhiều điểm, huy động thầy, cô giáo, học sinh lớp 12 và nhân viên cơ quan tích cực tham gia nên không hề xảy ra sai sót, vấp váp nào.

Thời điểm ấy, Trung ương lại tiếp tục chỉ đạo cho chính quyền Cách mạng ở toàn miền Nam bài trừ hành động lũng đoạn, đầu cơ phá rối thị trường của giai cấp tư sản mại bản. Nhớ lại nhiệm vụ khó khăn ấy, ông bộc bạch: “Đây cũng là việc lần đầu đối với tôi và cũng như tất cả cán bộ lãnh đạo ở miền Nam thời ấy. Vả lại, việc rất khó khăn, nếu chỉ ngồi áng chừng, kết tội, gom đại thì dễ bị sai sót…”

Vì thế, ông tổ chức họp nhiều phiên Thường vụ Thành ủy Biên Hòa để xem xét thật cẩn thận. Xác định tư sản mại bản là kẻ thù nhưng nếu xem xét, xác định đối tượng không đúng mà vẫn đưa lên danh sách để đánh sẽ bị thiệt hại, còn nếu đúng mà bỏ sót lại càng sai lầm. Sau khi bàn bạc kĩ lưỡng, cuối cùng tập thể Thường vụ Thành ủy chốt lại thành phố Biên Hòa có 9 hộ tư sản mại bản, đưa vào danh sách tư sản mại bản rồi tổ chức tấn công. Ban chỉ huy chỉ đạo quy định giờ G, ngày thống nhất bắt một lượt đưa về trường Khiết Tâm. Tổ chức bộ phận kiểm kê tài sản và một bộ phận khai thác trực tiếp từng hộ, phát hiện vàng chôn dấu trong tường. Mỗi nơi, ông đều tự mình đến quan sát những người làm nhiệm vụ, lại mời thêm Công an Ủy ban quân quản đi cùng.

Thời gian sau đó, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai họp chín phiên, bàn xét về tội tư sản mại bản. Tập thể Ban Thường vụ Tỉnh ủy phân tích nhiều phiên họp, hiểu ra nội dung cặn kẽ của tư sản mại bản là gì, cũng có nghĩa là, chín hộ ở thành phố Biên Hòa bị bắt giam lỏng không phải là tư sản mại bản.

Sau khi đã xác định rõ, tới nơi tới chốn, Ban Thường vụ Tỉnh ủy quyết định giải tỏa chín hộ đó, cho họ về và giao trả tài sản. Nhưng làm việc công, bắt thì dễ, nhưng thả ra thì lại khó, nhất là lại liên quan đế tiền bạc, tài sản.

Đồng chí Trang tiếp nhận nhiệm vụ nan giải này, trước hết yêu cầu cơ quan chức năng đưa tất cả chín hộ về tại tòa hành chính tỉnh, đối mặt với thái độ không thiện cảm của người dân, trước ánh mắt vừa sợ, vừa ghét ấy của họ, ông bình tĩnh mời họ ngồi, đọc quyết định giải quyết của tỉnh, rồi lại dùng sự chân thành và kiên trung của một nhà cách mạng để giải thích rõ cho họ, trả cho họ quyền công dân.

Chính vì vậy, thay bằng thái độ căm ghét ban đầu, những hộ dân này mừng rỡ vô cùng, lại cảm ơn rối rít, cảm ơn những người làm cách mạng như ông đã làm tròn nhiệm vụ, không bao giờ làm việc qua loa để người dân mắc tội oan. Chứng kiến cảnh này, ông lại càng hiểu rõ nỗi lòng của dân hơn, đó chính là cái tâm của một người lãnh đạo.

Vừa hoàn thành xong việc xóa bỏ tư sản mại bản, miền Nam tiếp tục thực hiện việc cải tạo đối với tư sản thương nghiệp để xây dựng nền thương nghiệp mới. Khi tiến hành công tác cải tạo tư sản thương nghiệp, Biên Hòa là nơi mà tỉnh và thành phố cùng thực hiện, bởi trên địa bàn của tỉnh đây là nơi tập trung đông nhất thành phần này. Đồng chí Phan Văn Trang lúc ấy cũng tự nhận khuyết điểm của mình chính là giao cho anh em làm, thiếu kiểm tra để thực hiện đồng loạt, đại trà, quy kết không đúng đối tượng tư sản thương nghiệp.

Thấy tình hình không ổn, ông ngay lập tức đến từng hộ xem xét, nhìn thấy cảnh bi đát, ông tự thấy bản thân mình có lỗi với dân. Nếu để cảnh này kéo dài sẽ tạo nên cái buồn, cái oán hờn trong lòng dân. Đất nước mới được giải phóng, người dân vui mừng hớn hở, nhưng do ta làm việc máy móc rập khuôn, khiến nhiều hộ bị oan, còn có cả những hộ có đóng góp, quan hệ với Cách mạng cũng bị kết tội.

Nắm được tình hình trong dân, với trách nhiệm trước dân, trước Đảng, đồng chí Trang liền đến gặp Năm Hòa - Phó Chủ tịch UBND tỉnh để báo cáo tình hình đánh tư sản thương nghiệp ở Biên Hòa không đúng đối tượng, dân tình ca thán, rồi lại nói chuyện rõ về việc cải tạo tư sản thương nghiệp.

Lúc ấy, “Anh Năm Hòa nhận thấy thiếu sót khuyết điểm, nhất trí với tôi cách gỡ ra êm đẹp, ổn định cuộc sống cho dân.” Ông nói, kể lại chuyện để thấy rằng, làm Cách mạng cũng có khi vấp sai sót, nhưng phải biết sửa, tạo cho người dân lối ra, để họ phấn khởi tự giác tham gia công việc xây dựng bảo vệ tổ quốc. Nhờ đó mà Đảng mới có uy tín trong dân, dân mới có niềm tin vào Đảng, tin vào chính quyền Cách mạng. Những bài học của ông lúc bấy giờ cũng chính là những lời dạy cho những thế hệ trẻ xây dựng đất nước thời nay.

Nhóm PVMĐ/KD&PL