Trái phiếu lao dốc

Đến hết quý 2/2013, huy động vốn thông qua phát hành TPCP đạt tới 112, 3 ngàn tỉ đồng, tăng hơn gấp đôi so cùng kì 2012. Trong những năm gần đây, chưa khi nào phát hành TPCP đạt mức cao như 2 quý đầu năm 2013. Trong khoảng thời gian đó, huy động vốn từ kênh TPCP đạt bình quân gần 19 ngàn tỉ đồng/ tháng, đây là mức hiếm có. Nếu chiều hướng ấy được duy trì, chỉ tiêu huy động vốn từ phát hành TPCP 2013 (170 ngàn tỉ đồng) chắc chắn sẽ về đích trước thời hạn. Nên biết rằng, đến hết quý 2, kênh huy động vốn từ TPCP đã đạt hơn 66% chỉ tiêu 2013.

Tháng 7 tạo ra "lối rẽ” quá bất ngờ đối với huy động vốn bằng TPCP. Kết thúc tháng 7, sau 9 phiên đấu thầu TPCP, nguồn vốn huy động chỉ thu được 2.985 tỉ đồng, sụt giảm gần 75% so với tháng trước đó và so cùng kì 2012 giảm hơn 66%. Huy động nguồn vốn nói chung cũng như kênh phát hành TPCP nói riêng, thường ở trong đồ thị khi lên khi xuống, không thể đòi hỏi chỉ tăng mà không giảm. Tuy nhiên mức lao dốc như tháng 7 vừa qua là rất hiếm. Giảm sụt kép (so với tháng trước đó cũng như so cùng kì năm trước) ở mức từ 60% đến hơn 70% được coi là bước giật lùi ít khi xảy ra. Xét về chỉ số thực hiện cũng như mức giảm sút, đây là hiện tượng không bình thường trên thị trường huy động vốn từ kênh TPCP. Hiện trạng này nếu không được khắc phục, chỉ tiêu huy động vốn từ TPCP 2013 rất khó hoàn thành.

TPCP được đưa ra đấu thầu công khai, với lãi suất do Nhà nước quy định. Lãi suất huy động TPCP hiện có 4 mức khác nhau, lựa chọn loại nào thuộc quyền quyết định của khách hàng. TPCP kì hạn 2 năm có lãi suất từ 6,8% - 7,6%/ năm, kì hạn 3 năm lãi suất từ 7%-8%/ năm, kì hạn 5 năm ở mức 8,5%/năm, kì hạn 10 năm lãi suất 8,9% /năm. Đối tượng tham gia đấu thầu (cũng như thắng thầu) TPCP chủ yếu là các ngân hàng thương mại. Trong điều kiện giải quyết đầu ra khó khăn như hiện này (tăng trưởng tín dụng quá thấp) nhiều ngân hàng thương mại lựa chọn giải pháp đẩy mạnh sử dụng vốn bằng cách mua TPCP. Đầu tư vốn thông qua mua TPCP vừa được hưởng lãi suất hấp dẫn, mặt khác trânh được rủi ro trong hoạt động kinh doanh.

Tháng 7, với 9 phiên đấu thầu TPCP, có gần 20 ngân hàng thương mại tham gia "cuộc chơi” này. Số lượng khách hàng vẫn đông, giảm không đáng kể so với trước đây, vậy mà kết quả huy động vốn từ TPCP có mức giảm gần như rơi thẳng đứng. Khách hàng (chủ yếu là ngân hàng thương mại) tỏ ra không còn mặn mà với "sân chơi” này, đó là nguyên do mang tính quyết định làm cho huy động vốn từ TPCP rơi vào tình trạng lao dốc. Tuy nhiên, dự báo của nhiều chuyên gia kinh tế, hiện tượng đó chỉ là nhất thời, sau thời gian ngắn tạm lắng, kênh huy động vốn từ TPCP sẽ được "hâm nóng” và hấp dẫn giới đầu tư như những tháng đầu năm. Hi vọng dự báo đó sớm trở thành hiện thực.

Bá Tân