Trên thượng nguồn sông Mã

4 giờ sáng, sau một hồi còi dài, núi rừng vùng biên giới như bừng tỉnh. 100% đoàn viên, thanh niên (ĐVTN) thuộc Đoàn cơ sở Phòng Tham mưu và Chi đoàn cơ sở Đại đội 2 (Đoàn KTQP B26) đã có mặt đông đủ tại vị trí tập kết sẵn sàng nhận lệnh lên đường. Sau ít phút kiểm tra công tác chuẩn bị, mệnh lệnh hành quân được phát ra, ba lô trên vai chúng tôi xuyên vào màn sương sớm hành quân về địa bàn hai xã: Mường Và và Sốp Cộp (huyện Sốp Cộp). Chuyến đi này của chúng tôi có nhiệm vụ giúp địa phương làm đường và củng cố hệ thống kênh mương tưới tiêu phục vụ sản xuất lúa nước trên diện tích đất vừa được nhân dân khai phá. Nhiệm vụ quan trọng là vậy, nên từ nhiều ngày nay, ông Vì Văn Phinh, Bí thư Chi bộ bản Noong Lanh, xã Mường Và đến từng nhà thông báo với nhân dân việc bộ đội Đoàn KTQP B26 về địa phương lao động tình nguyện. Biết chuyện, nên ai cũng háo hức chờ đợi. Ông Vì Văn Lình được giao nhiệm vụ đón đoàn, nên đã ra đầu dốc Lau từ khi con gà rừng chưa cất tiếng gáy sáng. Vừa trông thấy bộ đội, ông niềm nở, bắt tay từng người, rồi phăng phăng đi đầu dẫn đường vào vị trí tập kết. Chẳng kịp nghỉ ngơi, đặt tạm những chiếc ba lô xuống vệ đường, sau vài phút hội ý thống nhất kế hoạch triển khai nhiệm vụ, từng phần việc cụ thể được giao cho các bộ phận theo phương pháp “khoán sản phẩm” ngay tại thực địa. Công việc đầu tiên của đội quân tình nguyện là đào rãnh thoát nước, sau đó san mặt bằng, đầm nền. Ở những đoạn đường hẹp, ĐVTN hai đơn vị tổ chức lực lượng vạt núi, mở rộng. Còn những chỗ lầy lội thì họ thay nhau đập đá, lấp hố bùn... Suốt chiều dài 1,5km không khí làm việc của tuổi trẻ hai đơn vị vui như ngày hội. Trời nắng, gió Lào thổi héo ngọn cây, nhiều bạn áo ướt đẫm mồ hôi, nhưng để hoàn thành công việc đúng thời gian, họ chỉ kịp uống ngụm nước sau phút nghỉ giữa giờ rồi lại bắt tay vào công việc. Hòn đá xanh to được Binh nhất Lường Văn Suất, Chi đoàn 1 đập vỡ dọc theo các thớ rất ngọt. Suất bảo: "Nhiều lần đi tình nguyện nên có chút kinh nghiệm đập đá anh ạ". Câu nói đó của Suất khiến tôi liên tưởng tới những thanh niên xung phong, treo mình trên đá để xẻ núi, mở đường lên vùng Tây Bắc ngày nào, vậy mà khi được hỏi họ chỉ kiêm tốn nói rằng: Ai vào cương vị chúng mình cũng đều làm được. Ở khu vực dốc Vượt, Binh nhất Nông A Dế, Chi đoàn 1 cùng bạn Vì Thị Hương, Chi đoàn bản Noong Lanh cứ sau mỗi khiêng đất được đổ xuống, họ lại cùng nhau trao đổi về kỹ thuật trồng cây ăn quả. Vì Thị Hương hóm hỉnh cho biết: - Em hỏi các anh về kỹ thuật trồng cây để mai kia biết cách hướng dẫn cho bà con dân bản. Chúng em làm như vậy gọi là: Một công đôi việc. Đi về phía cuối con đường đang làm giở, tôi hết sức ngạc nhiên khi tận mắt chứng kiến Thượng úy Nguyễn Thành Đông, Bí thư Đoàn cơ sở Phòng Tham mưu và anh Vì Văn Chấn, Bí thư Chi đoàn bản Noong Lanh đang “cởi trần” khuân đá từ khe Lau lên. Anh Đông giải thích thật đơn giản: - Cán bộ Đoàn là linh hồn của phong trào tình nguyện, mình cùng làm với anh em chính là đẩy phong trào lên. Phong trào tình nguyện có sức hút mạnh mẽ, bởi thế, chẳng quản đường xa, trời nắng, đoàn viên Trường THPT Sốp Cộp cũng băng rừng đến tham gia lao động cùng tuổi trẻ hai đơn vị. Vừa làm các bạn vừa "tọa đàm" về truyền thống của quân đội, nhất là những sự kiện lịch sử diễn ra trên miền quê Tây Bắc này. Tôi thật sự ấn tượng với câu hỏi của bạn Trần Thu Thúy, đoàn viên Lớp 12A. Thúy hỏi về phương châm chuyển hướng chiến lược từ “đánh nhanh, thắng nhanh” sang “đánh chắc, tiến chắc”, trong Chiến dịch Điện Biên Phủ. Người "đảm nhiệm trọng trách" giải đáp câu hỏi trên của Thúy là Đại úy Hoàng Văn Trung, trợ lý thanh niên của Đoàn. Với sự hiểu biết sâu về lịch sử kết hợp với chất giọng ấm nồng, lối giải thích như kể chuyện thực sự ấn tượng với đông đảo ĐVTN có mặt trên công trường. Cùng thời điểm đó tại bản Nà Dìa, xã Sốp Cộp, đoàn viên Chi đoàn cơ sở Đại đội 2 (Đoàn KTQP B26) cũng đang khẩn trương giúp dân nạo vét, khai thông tuyến kênh mương nội đồng. Không khí thi đua lao động như sôi nổi hơn sau sáng kiến của Bí thư Chi đoàn bản Nà Dìa: Phần thưởng là những tràng pháo tay và một điệu dân ca Thái dành tặng những phân đoàn hoàn thành sớm nhất phần việc được giao. Đường về trăng treo trên đỉnh núi, những câu hát vang lên trong đội hình hành quân. Ai cũng vui vì đã giúp nhân dân hai xã vùng cao tu sửa hoàn chỉnh 1,5km đường; nạo vét gần 3km kênh mương; 2 ao nuôi thả cá; hướng dẫn gần 2.000 lượt người dân về kỹ thuật trồng xoài cho năng suất cao, cách phòng dịch bệnh cho gia cầm... Tôi nghe rõ tiếng cuốc, xẻng, xà beng leng keng như điệu nhạc vui nhộn phát ra từ đầu hàng quân. Và tôi biết rằng bằng chính những việc làm có ý nghĩa thiết thực trong phong trào tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng đã góp phần giúp người dân nơi đây đẩy xa cái đói, cái nghèo. Bài và ảnh: Mè Thắng – Hoàng Trung