Trung Quốc nói đã trao trả UUV cho Mỹ

Một UUV thuộc chương trình phát triển vũ khí săn ngầm của Mỹ trong cuộc thử nghiệm vào ngày 29.3.2015

“Sau những cuộc hội đàm thân thiện giữa hai bên, việc trao trả UUV cho Mỹ đã hoàn tất suôn sẻ ở Biển Đông vào trưa 20.12”, Reuters dẫn thông báo vắn tắt của Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 20.12 cho biết. Thông báo không nêu thêm chi tiết.

Lầu Năm Góc sau đó xác nhận UUV đã được trao cho tàu khu trục Mỹ USS Mustin ở gần nơi UUV “bị bắt phi pháp”. Người phát ngôn Lầu Năm Góc Peter Cook cho biết Mỹ yêu cầu Trung Quốc tuân thủ luật pháp quốc tế và tránh những hành động gây cản trở những hoạt động hợp pháp của Mỹ.

“Mỹ cam kết tiếp tục duy trì những nguyên tắc và luật pháp quốc tế, tự do hàng không và tự do hàng hải, sẽ tiếp tục hoạt động ở Biển Đông và bất kỳ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép”, ông Cook nhấn mạnh.

Phản ứng trước tuyên bố của ông Cook, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh cho biết việc Mỹ bảo Trung Quốc “bắt giữ trái phép” UUV là không thể chấp nhận được.

“Những gì Lầu Năm Góc tuyên bố, tôi phải xác nhận với quân đội. Nhưng tôi nghĩ rằng những gì họ nói thật vô lý, bởi vì chúng tôi lâu nay đã nói rõ trong một thời gian dài quân đội Mỹ thường xuyên điều tàu chiến, máy bay quân sự tiến hành hoạt động do thám Trung Quốc, đe dọa chủ quyền và an ninh Trung Quốc. Trung Quốc kịch liệt phản đối và luôn yêu cầu Mỹ phải chấm dứt những hành động như thế này”, bà Hoa nói.

Vào ngày 15.12, tàu cứu hộ tàu ngầm của hải quân Trung Quốc đã bắt giữ một chiếc UUV thuộc tàu thăm dò đại dương USNS Bowditch của Hải quân Mỹ, ở vùng biển cách vịnh Subic (Philippines) khoảng 90 km về phía tây bắc trên Biển Đông. Vụ việc đã khiến giới chức cũng như truyền thông hai nước "lời qua tiếng lại" và cáo buộc lẫn nhau.

Trước khi Trung Quốc thông báo việc đã trả UUV cho Mỹ, các quan chức Mỹ giấu tên cũng xác nhận hai nước sẽ sớm giải quyết vụ việc này. Một quan chức Mỹ lúc đó nói rằng việc trao trả UUV sẽ diễn ra gần bãi cạn Scarborough ở Biển Đông, sớm nhất là trong ngày 20.12 và một tàu khu trục Mỹ sẽ đến nhận lại chiếc UUV.

Người phát ngôn Lầu Năm Góc Peter Cook nói: “Chúng tôi đã thảo luận với phía Trung Quốc về vấn đề hậu cần liên quan đến việc trao trả UUV”.

Trước đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 19.12 cho biết quân đội Trung Quốc và Mỹ đã có những cuộc thảo luận “suôn sẻ” về việc trao trả UUV cho Mỹ, đồng thời bác bỏ cáo buộc của Tổng thống đắc cử Donald Trump nói rằng Trung Quốc đã đánh cắp UUV của Mỹ ở Biển Đông.

Hôm 17.12, ông Trump viết trên Twitter rằng "Mỹ không cần Trung Quốc trả lại chiếc UUV mà Trung Quốc đã đánh cắp của Mỹ". Bình luận này của ông Trump khiến giới chức cũng như truyền thông Trung Quốc tức tối, thậm chí báo Trung Quốc còn tố ngược Mỹ dùng UUV để do thám Trung Quốc ở Biển Đông.

Theo Reuters, Hải quân Mỹ có khoảng 130 UUV do hãng Teledyne Webb chế tạo. Mỗi chiếc nặng khoảng 60 kg và có thể hoạt động dưới nước suốt 5 tháng. Các UUV có thể được dùng để thu thập dữ liệu về đại dương, bao gồm nhiệt độ nước biển và độ sâu. Mỹ triển khai UUV ở khắp thế giới, nhưng chưa rõ có bao nhiêu UUV hoạt động ở Biển Đông, theo Reuters.

Phúc Duy