Trung Quốc tham chiến Syria giải quyết chuyện nội bộ nhạy cảm?

Ngáng chân Mỹ

Trung Quốc mới đây thông báo ủng hộ chính quyền của Tổng thống Syria Bashar al-Assad bằng việc đào tạo nhân viên y tế và cung cấp viện trợ nhân đạo. Cả Nga và Mỹ dường như đều tỏ ra lúng túng trước bước đi đầy bất ngờ của Bắc Kinh.

Giới phân tích Trung Đông cho rằng có vẻ như Trung Quốc đưa ra tuyên bố trên là nhằm ngáng chân Mỹ tại địa bàn chiến lược này. Trung Quốc từ lâu đã là nhà cung cấp vũ khí cho chính quyền Assad và hai bên nhìn chung đã có mối quan hệ thân thiện như trong thời Chiến tranh Lạnh.

Trên thực tế, bước tiến mới này không phải là sự thay đổi về bản chất của quan hệ song phương. Sự kiện quan trọng gần đây là Chuẩn Đô đốc Hải quân Quan Hữu Phi, phụ trách Cơ quan Hợp tác Quân sự Quốc tế của Trung Quốc, đang ở thăm Damascus cũng được cho là để chứng tỏ mối quan hệ thân thiện giữa hai nước.

Những người ủng hộ Chính phủ Syria tại Quảng trường al-Sabaa Bahrat ở thủ đô Damascus

Đây là một bước tiến mới bởi từ trước đến nay Bắc Kinh vẫn có quan hệ tốt với cả người Shi'ite và người Sunni ở Trung Đông. Do nhu cầu dầu mỏ nên Trung Quốc rất cần những mối quan hệ này và không muốn mất lòng bên nào.

Đây cũng là lý do tại sao Trung Quốc có mối quan hệ thương mại mật thiết với cả Iran và Saudi Arabia đồng thời là một khách hàng quan trọng của cả hai quốc gia này.

Đến nay, Trung Quốc là thành viên thường trực duy nhất của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đứng ngoài cuộc xung đột ở Syria vì muốn giữ vai trò trung lập. Tuy nhiên, dường như tính toán của Bắc Kinh đã bắt đầu có sự thay đổi.

Nhiều khả năng Trung Quốc đang cố gắng để thu lợi. Thứ nhất, Trung Quốc tham gia các hợp đồng xây dựng để tái thiết Syria với giả thiết chính quyền Assad giành chiến thắng. Thứ hai, việc can dự vào Syria mang lại cho Trung Quốc cơ hội "hất cẳng" Mỹ ra khỏi Syria hoặc ít nhất sẽ gây rắc rối nhiều hơn cho Washington.

Người dân Syria vẫy cở Nga và Trung Quốc tại thủ đô Damascus

Bắc Kinh hiểu rằng mối quan hệ thương mại Mỹ-Trung rất quan trọng cho cả hai nước nhưng Trung Quốc cũng đang cảm thấy “mệt mỏi” với Mỹ. Kể từ năm 2001, sự can dự của Mỹ đã dẫn đến nhiều sự bất ổn và tất cả những sự bất ổn này đều gây ảnh hưởng xấu tới các ngành công nghiệp xuất khẩu chủ đạo của Trung Quốc.

Mặt khác, Mỹ tiếp tục can thiệp vào các khu vực mà Trung Quốc coi là nằm trong phạm vi ảnh hưởng của mình. Do thiếu chỗ đứng ở Trung Đông, nên các hành động của Mỹ ở khu vực này đang khiến Trung Quốc khó chịu và nếu có thể tìm ra một điểm yếu nào của Mỹ thì Bắc Kinh chắc chắn sẽ xoáy sâu vào điểm đó.

Trung Quốc muốn khẳng định vị trí trong trật tự địa chính trị của thế giới hiện nay nên tìm cách liên minh với "kẻ thù truyền thống" của phương Tây, như Nga và Iran, để đạt được mục tiêu của mình.