Về thăm Dục Thanh lại nhớ đến Người

Trong bất cứ hành trình du lịch Phan Thiết nào cũng thế, du khách luôn chờ đợi những khoảnh khắc đến thăm Khu di tích Trường Dục Thanh Phan Thiết. Chứa đựng những giá trị nhất định tồn tại theo dòng lịch sử của đất nước, điểm đến này không chỉ là nơi tham quan bình thường mà còn là nơi thể hiện những điều quý giá bất thành văn, thể hiện ở những hiện vật và quang cảnh, lưu giữ hồi ức quá khứ đáng trân trọng ở miền đất Phan Thiết Bình Thuận này.

Trường Dục Thanh – nơi lưu giữ những kỉ niệm của người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành.

Trường Dục Thanh không chỉ đơn giản là một trường học mang lại chữ nghĩa cho bao học sinh, nơi đây còn được xem như cái nôi về tinh thần hiếu học và tình yêu quê hương đất nước rất sâu sắc của người dân Bình Thuận. Trường được dựng nên năm 1907 để hưởng ứng phong trào Duy Tân do những bậc hiền tài khởi xướng.

Những bậc hiền tài ấy là cụ Phan Chu Trinh, là Trần Quý Cáp, là Huỳnh Thúc Kháng – những con người được lịch sử ghi lại với tấm lòng yêu nước, yêu quê hương, yêu đồng bào rất mãnh liệt. Điều đáng quý được ghi nhận ở đây không chỉ có lòng ái quốc ẩn chứa, mà phương pháp giáo dục lẫn nội dung giảng dạy nơi trường học này được cho là tiến bộ nhất Bình Thuận một thời.

Quan trọng hơn cả là Trường Dục Thanh đã từng lưu dấu của thầy giáo Nguyễn Tất Thành giản dị, trước khi Người trở thành một trong những bậc vĩ nhân đánh kính của thế giới. Sau năm 1975, Trường Dục Thanh được phục dựng lại với gian nhà lớn cùng bàn ghế gỗ ngăn nắp, Nhà Ngư từng là nơi nội trú của học sinh, Ngọa Du từng là nơi ngâm thơ bình văn, bàn luận công việc của các thầy giáo,..và được giữ gìn duy trì ở tình trạng tốt nhất cho đến hiện tại.

Trường Dục Thanh, nơi cách đây hơn 100 năm, Bác Hồ đã dừng chân dạy học, mở đầu sự nghiệp trồng người, nay đã trở thành Di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia. Là niềm tự hào không chỉ của nhân dân Bình Thuận nói riêng mà của cả nước nói chung. Trường Dục Thanh là một điểm đến hết sức ý nghĩa đối với các thế hệ hôm nay và mai sau. Trường được xây dựng năm 1907 trong khu đất nhà tự (nay thuộc địa bàn phường Đức Nghĩa, TP Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận) của anh em cụ Nguyễn Trọng Lội và Nguyễn Quý Anh, là con của nhà thơ, nhà văn yêu nước Nguyễn Thông (1827 - 1884).

Trường dạy chữ Quốc ngữ là chính, bên cạnh đó, trường dạy thêm Hán văn, Pháp văn. Trường mang tên Dục Thanh với ý nghĩa giáo dục thanh niên lòng yêu nước, hưởng ứng truyền bá tư tưởng của Phong trào Duy Tân. Đây là trường tư thục được cho là có nội dung giảng dạy vào loại tiến bộ nhất ở miền Trung lúc bấy giờ.

Tháng 9-1910, được sự giới thiệu của cụ Trương Gia Mô (bạn cũ của cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc), người thanh niên Nguyễn Tất Thành đến Phan Thiết và dạy học ở Trường Dục Thanh. Tham gia giảng dạy trong trường có bảy thầy giáo, trẻ nhất là thầy giáo Nguyễn Tất Thành. Thầy giáo Nguyễn Tất Thành có phương pháp giảng dạy rất mới, rất tiến bộ.

Thầy truyền đạt cho học sinh không chỉ kiến thức mà còn khơi dậy lòng yêu quê hương đất nước, yêu thương con người. Tháng 2-1911, thầy giáo Nguyễn Tất Thành rời Trường Dục Thanh vào Sài Gòn. Rồi sau đó, ngày 5-6-1911, từ Bến Nhà Rồng, Người đã lên tàu ra đi tìm đường cứu nước.

Trải qua nhiều biến cố của lịch sử, đến năm 1978 - 1980 Trường Dục Thanh đã được phục chế, tôn tạo như lúc thầy Thành dạy học. Những hiện vật gốc được lưu giữ, những Di tích trong quần thể Khu Di tích Dục Thanh đều gắn với những kỷ niệm sâu sắc về thời gian Người dạy học tại đây.

Bên cạnh Khu Di tích Dục Thanh, được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia năm 1986, là Bảo tàng Hồ Chí Minh - Chi nhánh Bình Thuận. Khu Bảo tàng hiện trưng bày nhiều tài liệu, hiện vật, hình ảnh về cuộc đời và sự nghiệp hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu. Đến với Khu Di tích Dục Thanh, hầu như tất cả đều giống nhau ở tâm trạng bồi hồi cảm xúc và nỗi niềm khôn nguôi nhớ Bác. Mỗi người như đang được nghe thầy giáo Nguyễn Tất Thành truyền đạt những bài giảng về tình yêu quê hương đất nước, yêu thương con người, về trách nhiệm đối với non sông.

Được nghe, được nhìn thấy, được giới thiệu về những di tích, những hiện vật cùng những sinh hoạt đời thường, chúng ta hiểu thêm về phong cách sống giản dị, hòa mình với quần chúng nhân dân, yêu lao động, yêu thương chăm sóc học sinh của thầy giáo Nguyễn Tất Thành. Mỗi ngày, sổ cảm tưởng tại Khu Di tích Dục Thanh lại dày thêm những cảm xúc, niềm tự hào vì có Bác. Cùng Đoàn cán bộ, giáo viên Trường Trung cấp Sư phạm mẫu giáo nhà trẻ Hà Nội đến thăm Trường Dục Thanh, cô giáo Nguyễn Thanh Thao viết: "Dù Bác đã đi xa, nhưng với chúng con, Bác mãi mãi gần gũi, thân thiết. Chúng con thêm vững tin và tự hào vì luôn có Bác".

Qua hơn 30 năm hoạt động, Khu Di tích Dục Thanh đã đón hơn 4 triệu lượt khách trong và ngoài nước đến tham quan, nghiên cứu, học tập. Bên cạnh đó, Khu Di tích còn là nơi tổ chức các buổi sinh hoạt truyền thống nhân Ngày Nhà giáo Việt Nam, lễ dâng hương, dâng hoa, lễ báo công, lễ kết nạp Đảng, kết nạp Đoàn, kết nạp Đội, lễ tuyên dương khen thưởng...

Những hoạt động được tổ chức tại đây đều rất ý nghĩa và mang lại hiệu quả xã hội thiết thực. Về Trường Dục Thanh trong những ngày tháng năm lịch sử này, chúng ta như vẫn thấy hình ảnh người thầy giáo có dáng người thanh thanh, tóc hớt ngắn, vầng trán cao, nét mặt tươi cười, đôi mắt long lanh, thầy đang dạy chúng ta bài học về tình yêu quê hương đất nước, yêu thương con người... Thầy giáo Nguyễn Tất Thành - Chủ tịch Hồ Chí Minh mãi mãi ở trong tim của mỗi người dân Việt Nam.

Khu di tích Trường Dục Thanh Phan Thiết không chỉ là tài sản tinh thần của người Bình Thuận, mà còn có ý nghĩa lớn lao đối với các thế hệ trẻ về tình yêu quê hương lẫn tầm quan trọng của con đường học hành. Đến đây, dường như ai cũng cảm nghiệm được rằng, sự hình thành nhân cách và lòng ái quốc của mỗi người không chỉ tự thân mà có, điều đó còn được hun đúc bằng tinh thần học cùng với con đường giáo dục tiên tiến phù hợp.

Bảo Phương/KD&PL