Về việc hình sự hóa vụ việc tại Đức Hòa Đông (huyện Đức Hòa, Long An): Nỗi oan chồng chất nỗi oan

Theo đó, ngày 04/12/2013 UBND huyện Đức Hòa ra quyết định số 19955/UBND về việc bồi thường, hỗ trợ thiệt hại về đất và tài sản trên đất đối với hộ ông Phạm Văn Tài. Sau khi quyết định được ban hành, tất cả các đối tượng phải thi hành trong quyết định này đã đồng ý và thống nhất thi hành quyết định này, không ai khiếu nại. Ngày 12/12/2013, đại diện cơ quan nhà nước mời ông Tài đến UBND xã Đức Hòa Đông nhận quyết định và mời ông Tài vào ngày 19/12/2013 đến tại Văn phòng Công ty Hải Sơn để nhận tiền và bàn giao đất nếu đồng ý quyết định và không khiếu nại.

Ngày 19/12/2013 tại Văn phòng Công ty Hải Sơn, ông Tài đã ký biên bản bàn giao đất, nhận số tiền theo quyết định của UBND huyện Đức Hòa từ Công ty Hải Sơn và cam kết không khiếu nại về sau. Như vậy, các bên trong quyết định này đã thực hiện hoàn tất các quyền và nghĩa vụ của mình trong quyết định nêu trên.

Trụ sở của Công ty TNHH Hải Sơn

Ngày 06/01/2014, UBND huyện Đức Hòa ban hành Quyết định số 60/QĐ-UBND về việc điều chỉnh một phần nội dung Quyết định số 19955/UBND ngày 04/12/2013 của UBND huyện Đức Hòa, nội dung cụ thể là tăng số tiền bồi thường quyền sử dụng đất từ 137.040.000 đồng lên 287.567.500 đồng và giảm số tiền bồi thường tài sản trên đất từ 4.572.604.000 đồng xuống còn 1.034.734.000 đồng. Và dựa vào quyết định bổ sung này, các cơ quan chức năng huyện Đức Hòa xác định ông Phạm Văn Tài phạm tội danh Chiếm giữ trái phép tài sản theo Điều 141 Bộ Luật hình sự, bắt tạm giam 6 tháng. Nói về vấn đề này, luật sư Lê Minh Tuấn khẳng định: “Theo quy định của pháp luật, khi UBND huyện Đức Hòa ban hành quyết định số 60 nếu thấy bất cập, ông Tài có quyền khiếu kiện hành chính. Và theo Luật Tố tụng hành chính thì 01 năm kể từ ngày nhận được hoặc biết được quyết định hành chính. Vậy nên 1 năm sau đó, quyết định 60 chưa có hiệu lực pháp luật thi hành, chưa đủ điều kiện trở thành căn cứ buộc tội ông Tài. Ngay cả khi quyết định có hiệu lực, ông Tài không khiếu nại hoặc khởi kiện hành chính, vẫn sẽ phát sinh quan hệ dân sự giữa Công ty Hải Sơn và ông Phạm Văn Tài chứ chưa đủ căn cứ để kết luận đây là vụ án hình sự”.

Hơn nữa, bà Phạm Thị Sáng khẳng định trong đơn gửi đến báo Nhà báo và Công luận rằng đất đai của gia đình bà có giấy phép hợp pháp, sử dụng trồng cây các loại từ năm 2006, không phải là đất hoang. Việc một doanh nghiệp được UBND tỉnh Long An và huyện Đức Hòa chấp thuận đầu tư khu công nghiệp là một chủ trương đúng đắn, có lợi cho địa phương, cho người dân…Do vậy, việc Công ty Hải Sơn thuê đối tác là Trung tâm dịch vụ nhà đất Long An để khảo sát, đo đạc và thẩm định thực tế, sau đó cho ra “Bảng chiết tính giá trị đến bù” có UBND huyện Đức Hòa duyệt, là việc do họ chủ động thực hiện. Người dân chỉ được xem bảng giá để chấp nhận hay không chấp nhận giá đền bù mà thôi. Hai bên “thỏa thuận- tự nguyện” là quan hệ dân sự, nếu bên nào có lỗi gây thiệt hại thì bên đó phải bồi thường cho bên kia- đó là nguyên tắc dân sự. Trong việc này bà Sáng “không có lỗi dân sự hay lỗi hình sự”– vậy tại sao khởi về tội “Chiếm giữ trái phép tài sản”?

Mặt khác, số tiền đền bù mà Phạm Văn Tài ký nhận giúp bà Sáng là tiền không phải vô tình nhặt được, có được do giao nhầm lẫn lại buộc tội bà “có ý không trả lại”. Như vậy, không đủ dấu hiệu cấu thành đặc trưng của Điều 141 BLHS. Đó là oan sai, vì bị “Hình sự hóa quan hệ dân sự”. Nếu nhân viên của Trung tâm dịch vụ nhà đất Long An có lỗi làm thiệt hại cho Cty Hải Sơn, thì tại sao lại khởi tố người dân có đất bị giải tỏa đền bù, để cuối cùng người vô tội bị tù tội?

Bà Sáng quả quyết rằng giá trị đền bù ở thời điểm tháng 11/2013 được gia đình bà chấp nhận là vì sức ép ở địa phương theo chủ trương, là vì hoàn cảnh nợ tiền Ngân hàng do vay để đầu tư nhiều năm mua vật tư xây dựng nhà, đường, làm mương, trồng cây, nhân công v.v.. Thực ra, giá đền bù đó là “Quá thấp” so với chi phí thực tế lúc đó và cả tại thời điểm xét xử hiện nay.Trường hợp phía Công ty Hải Sơn cho mình là bị thiệt hại (bị hại) thì gia đình bà có nguyện vọng tha thiết, đó là Công ty Hải Sơn “Trả lại đất đai, giá trị tài sản trên đất và bồi thường thiệt hại tài sản”, ngược lại gia đình bà sẽ trả lại đầy đủ số tiền mà đã được nhận!

Việc kiểm kê tài sản ngày 27/10/2012 có đầy đủ các ban, ngành chức năng chứng kiến và tiến hành kiểm kê, không phải do gia đình bà Sáng gian dối, kê khai khống. Việc nhân viên Trung tâm dịch vụ nhà đất Vĩnh Long và Phòng tài nguyên môi trường huyện Đức Hòa làm sai sót hay không là lỗi của họ, không thuộc lỗi người dân để có thể buộc tội dân.

Ngày 24/12/2013 UBND huyện Đức Hòa đi khảo sát phúc tra, nhưng biên bản không có sự chứng kiến của gia đình bà Sáng và của đại diện hộ dân là vi phạm thủ tục, nên không khách quan, hợp lệ. Ngày 04/4/2016 bà Sáng mới nhận được công văn số 53/2016/CV-HS của Công ty TNHH Hải Sơn yêu cầu trả lại khoản tiền chiếm giữ trái phép của Công ty TNHH Hải Sơn. Bà vẫn không rõ số tiền nào là chiếm giữ trái phép?

Việc ông Phạm Văn Sáng bị bắt ngồi tù hơn 6 tháng trời dẫn đến không còn minh mẫn, hiện nay đã nhiều năm trôi qua cơ quan chức năng vẫn chưa đưa ra được phán quyết cuối cùng. Và gần đây nhất, bà Sáng tiếp tục bị buộc tội tương tự em trai mình vẫn bằng những bằng chứng không đủ căn cứ cấu thành tội phạm. Liệu đây có phải là nỗi oan chồng chất nỗi oan? Gia đình bà Sáng liệu đã là nạn nhân cuối cùng của những oan khuất? Người dân có còn tin tưởng vào những phán quyết sắp tới của chính quyền địa phương? Vụ việc sẽ kéo dài bao lâu và đi đến đâu khi người dân vẫn kêu oan hàng ngày còn cơ quan chức năng vẫn đưa ra phán quyết không thuyết phục…

Sự việc tiếp diễn ra sao, chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin tới bạn đọc trong các số báo tiếp theo.

Thanh Vinh