Vì sao Nga-Mỹ phản đối thiết lập vùng cấm bay ở Syria?

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan hôm 5/9 nói rằng ông đã đề nghị Tổng thống Mỹ Barack Obama và Tổng thống Nga Vladimir Putin thiết lập “vùng cấm bay” ở phía bắc Syria.

Cờ Syria tung bay ngoài một nhà thờ ở Aleppo, Syria. (Ảnh: Sputnik)

Ông Erdogan cũng thúc giục thiết lập một vùng an toàn trong khu vực có thể giúp ngăn chặn dòng người di cư từ các nước Arab đến châu Âu.

Đây không phải lần đầu tiên Ankara kêu gọi thiết lập vùng cấm bay ở Syria. Hơn một năm qua, chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đã liên tục kêu gọi tìm kiếm giải pháp nhưng tất cả những đề nghị trên đã bị cộng đồng quốc tế gạt bỏ.

“Công dân Syria ở Thổ Nhĩ Kỳ và những người muốn di cư từ Syria giờ có thể tìm cơ hội sống ở một nơi yên bình hơn trên chính quê hương, ngôi nhà của họ. Một vùng cấm bay có thể được thiết lập tại đó, và đó là gợi ý của tôi với cả ông Obama và ông Putin. Điều này có thể đạt được thông qua lực lượng của liên minh. Chúng tôi đang nỗ lực thực hiện”, Reuters dẫn lời Tổng thống Erdogan nói trong một cuộc họp báo.

Tuy nhiên, Washington vẫn còn nhiều điều băn khoăn về một biện pháp cho Syria.

“Chúng tôi không nghĩ rằng vùng cấm bay có thể giải quyết được những vấn đề căn bản trên chiến trường. Một vùng cấm bay chỉ cần thiết áp dụng với một khu vực cụ thể, còn vấn đề ở đây là tình trạng bạo lực xảy ra trên khắp đất nước Syria”, Ben Rhodes, cố vấn an ninh quốc gia của tổng thống Mỹ, bình luận.

Theo Hurriyet Daily News, đề xuất về vùng cấm bay tại Syria của Thổ Nhĩ Kỳ vẫn chưa nhận được sự ủng hộ tích cực từ phía Mỹ. Theo đó, lý do thực sự phía sau động thái này của Mỹ là lực lượng người Kurd, được coi là đồng minh của Washington tại khu vực. Người Kurd vốn không ủng hộ vùng cấm bay tại Syria.

“Vì Washington không thể nói công khai điều này nên Mỹ đã phải tìm cách bào chữa. Mỹ không muốn làm suy yếu mặt trận PKK-PYD-YPG (người Kurd). Mỹ vẫn coi YPG là “lục quân của Mỹ” tại Syria. Washington biết rằng vùng cấm bay hay vùng an ninh có thể cản trở mục tiêu của PKK-PYD-YPG tại miền bắc Syria”, tờ báo có đoạn.

Nga cũng phản đối vùng cấm bay ở miền bắc Syria. Phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova khẳng định vùng cấm bay có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng.

Bà Zakharova nhấn mạnh rằng những việc xác lập vùng cấm bay chỉ có thể được thực hiện khi hợp tác với chính phủ Syria và phù hợp với quy định, luật pháp quốc tế.

“Thiết lập vùng phi quân sự hóa và vùng cấm bay có thể vi phạm quyền lãnh thổ của Syria”, chuẩn tướng đã về hưu Syria Ali Maksud bình luận trên tờ Izvestia.

Sự toàn vẹn lãnh thổ của Syria nên được tôn trọng. Nếu một số khu vực nhất định bị quản lý bằng những cách đặc biệt thì sẽ càng làm sâu sắc hơn vấn đề của chủ nghĩa khủng bố, nghị sĩ Nga Anvar Makhmutov nói trên tờ Izvestia.

Nếu thiết lập một khu vực cấm bay, “kịch bản Libya có nguy cơ sẽ tái diễn tại Syria”, ông nhận định.

Danh Tuyên