Vì sao Yahoo Messenger chết?

Phiên bản di động phát triển chậm chạp

Đây có lẽ là điều mình cảm thấy đáng tiếc nhất. Năm 2009, khi mà smartphone bắt đầu bùng nổ, Yahoo đã không đưa ra được một phiên bản di động cho dịch vụ chat của mình. Khi đó người dùng phải cài đặt các ứng dụng bên thứ ba khác, chúng sử dụng hàm API do Yahoo cung cấp để người ta có thể trò chuyện với nhau. Mãi tới năm 2010 phiên bản cho Android và iOS mới xuất hiện, tuy nhiên ở đợt đầu ra mắt nó lại thiếu đi quá nhiều thứ chủ chốt của Yahoo như chưa có khả năng Buzz bạn bè, tính năng gửi file chạy không ổn định, nghiêm trọng hơn là tình trạng tin chat đôi khi không gửi đi. Nó trái ngược hoàn toàn với sự ổn định của YM trên máy tính và tạo một tậm lý không thoải mái cho người dùng, trong đó có cả mình.

Việc cầm điện thoại để chat YM trước khi đi ngủ hẳn là giấc mở của không ít anh em khi vừa có được trong tay một chiếc smartphone đầu tiên. Đáng ra, Yahoo phải làm app sớm hơn một chút, hoặc nếu giữ nguyên lộ trình như thực tế thì hãng phải làm tính năng đầy đủ và ổn định hơn để không gây ấn tượng xấu cho người dùng. Có vẻ như Yahoo đã ngủ quên trên chiến thắng quá lâu, để rồi khi chợt tỉnh giấc thì thời đại mobile đã tới rồi và hãng trở tay không kịp nên làm ra một sản phẩm không đủ tốt. Hãng có trong tay rất nhiều kĩ sư phần mềm giỏi và lành nghề, nhưng dường như Yahoo đã không thể tận dụng tốt nguồn lực này.

Bị Facebook hút người dùng

Cụ thể hơn ở đây là chức năng chat của Facebook mà sau này chúng ta đã quen thuộc với cái tên Facebook Messenger. Theo quan sát của mình, việc Yahoo đóng cửa dịch vụ blog Yahoo! 360 đã góp phần rất lớn vào việc này. Còn nhớ những năm trước 2009, Yahoo! 360 chính là nơi mà mọi người lên đó giải bày tâm sự và nói lên những suy nghĩ, tâm tư tình cảm của mình về một vấn đề gì đó. Nó đã góp phần phát triển khái niệm blog ở Việt Nam một cách mạnh mẽ và tưởng như sẽ còn được duy trì dài dài. Yahoo! 360 cũng là công cụ mà người ta dùng để nhúng hình ảnh, âm thanh và file nói chung vào những suy nghĩ của mình và chia sẻ nó với cộng đồng.

Nhưng đời không như là mơ, tháng 7 năm 2009, Yahoo! 360 đã bị đóng cửa. Đau đớn hơn, toàn bộ các bài post bạn từng đăng lên Yahoo! 360 cũng sẽ bị xóa sạch không để lại dấu viết gì cả. Chuyện này giống như có ai đó giật đi cuốn nhật ký hay quyển sổ mà bạn yêu thích và đốt sạch sẽ chỉ sau một đêm. Người dùng than phiền, lên tiếng phản đối, nhưng cũng không thay đổi được quyết định của Yahoo. Thực ra Yahoo cũng có triển khai một nền tảng blog mới là Yahoo! 360 Plus, tuy nhiên người ta nhận thấy dịch vụ này khó dùng hơn, tuy có hỗ trợ đồng bộ post từ Yahoo! 360 sang nhưng lại bị mất comment và nhiều vấn đề khác nên cũng không thể giúp cải thiện tình hình.

Khi đó, người dùng Internet Việt Nam quay sang một giải pháp giao tiếp xã hội khác là Facebook. Gần như ngay lập tức, rất nhiều người bắt đầu di chuyển nhà sang Facebook, hàng loạt lời kết bạn được gửi đi giữa cộng đồng những người đã từng gắn bó với nhau trên Yahoo! 360. Tuy người ta không còn sử dụng Facebook để viết blog nhiều nữa nhưng việc này đã vô tình giới thiệu cho người dùng một hình thức giao tiếp trên mạng hoàn toàn mới, một cách kết bạn hoàn toàn mới.

Và như một lẽ tự nhiên, người dùng Facebook bắt đầu được tiếp cận với chức năng chat của mạng xã hội này. Trong bối cảnh người người nhà nhà chuyển sang Facebook, số lượng bạn bè tăng lên từng ngày thì việc Facebook chat dần dần thay thế cho hệ sinh thái của Yahoo cũng là chuyện tất yếu. Bản thân Facebook không trực tiếp giết YM, nhưng những thứ xung quanh và các hành động của Yahoo thì có.

Đã có thể phát triển thành mạng xã hội nhưng không kịp

Yahoo có chức năng nổi bật nhất là chat room, tiếng Việt hay gọi là phòng chat. Cho những anh em nào chưa biết thì chat room là nơi người ta có thể vào chat với những bạn bè mới trên mạng, những người đó đôi khi bạn chỉ mới biết nick Yahoo của họ lần đầu tiên mà thôi. Bạn có những chat room nói về các vấn đề rất cụ thể và có thể kiếm được rất nhiều bạn mới trên đó.

Tuy nhiên, khả năng mở rộng mạng lưới quan hệ của bạn vẫn bị giới hạn trong bức tường của từng chat room. Chat room này không thể kết nối với chat room khác. Nói cách khác, việc mở rộng bạn bè của Yahoo vẫn còn bị hạn chế. Trong khi đó, Facebook cho phép kết bạn mà không có bất kì rào cản nào. Tính năng tìm kiếm, gợi ý bạn bè của Facebook cũng quá kinh khủng và mạnh hơn YM rất nhiều. Khi mà nhu cầu kết nối ngày càng tăng cao nhưng YM không đáp ứng kịp, người dùng bắt đầu dần dần chuyển sang xài sản phẩm khác là đương nhiên.

Thật tiếc, đáng ra Yahoo đã có khả năng phát triển chính mình thành một mạng xã hội. Hãy nhìn cách mà Zalo đang làm social network ngày nay, đó có thể là một định hướng dành cho YM vào nhiều năm trước. Hãng có tiềm lực rất mạnh: tiền nhiều, người giỏi, thương hiệu nổi, hệ thống sản phẩm cực kì đa dạng trải dài từ tin tức, thể thao cho đến tài chính và cả công nghệ gợi ý. Nếu Yahoo khôn khéo kết hợp chúng lại thành một mạng xã hội chat theo kiểu Zalo thì mọi thứ có lẽ đã khác.

Nếu anh em chưa biết thì Yahoo đã từng muốn mua lại Facebook. Mùa hè năm 2006, Yahoo muốn thau tóm Facebook với giá 1 tỉ USD, con số rất lớn thời bất giờ. Khi đó, nhiều nhà đầu tư và lãnh đạo của Facebook cũng đang muốn bán công ty. Nhưng cũng vào thời điểm này Facebook đang chuẩn bị ra mắt tính năng News Feed, và nếu thành công thì người ta dự đoán con số 1 tỉ USD là quá rẻ. Quý 2 năm đó, Yahoo hạ lời mời chào xuống còn 850 triệu USD sau báo cáo tài chính không khả quan thay vì tăng lên, vậy nên ban lãnh đạo Facebook chỉ mất 10 phút nói chuyện để quyết định không bán công ty nữa. Đắng lòng! Một công ty mà Yahoo từng muốn mua giờ đã góp phần lớn vào việc giết chết Yahoo!

Yahoo Messenger tái sinh, nhưng liệu có cứu được tình hình?

Tháng 12 năm 2015, Yahoo ra mắt lại ứng dụng Messenger hoàn toàn mới, thiết kế mới, sức sống mới. Tuy nhiên, lúc này Facebook đã len lỏi vào mọi ngóc ngách của cuộc sống, có mặt trên tất cả mọi nơi, và có mạng lưới bạn bè cực kì rộng nên việc làm mới app của Messenger không giúp được nhiều. Một dịch vụ hầu như không có người dùng so với một dịch vụ có 1,5 tỉ người xài tích cực hằng tháng. Đó là một so sánh buồn, nhưng hoàn toàn là sự thật. Yahoo đã không thể cứu được Messenger tuy rằng đã cố gắng.

Trong khi đó, các app chat như WhatsApp, Viber, LINE cũng đang phát triển rất mạnh với nhiều chức năng từ vui vẻ cho đến chuyên nghiệp, lại còn được quảng bá và truyền thông vô cùng tích cực. Kết quả là, trong líst bạn bè của mình, chẳng còn ai sign in lại vào tài khoản YM bằng app mới nữa.

Yahoo đã từng là một nơi mà mình mò lên mỗi tối, là nơi mình làm thân với nhiều bạn bè, là nơi mình trao đổi công việc với người khác, là nơi bắt đầu cho nhiều tình yêu. Nhưng với những sai lầm của Yahoo, YM đã lao dốc và không thể chống lại những "thế lực" khác trong kỉ nguyên bùng nổ của mạng xã hội và các công cụ giao tiếp trên di động. Tạm biệt Yahoo, mình sẽ rất nhớ bạn!