Vừa ngang ngược vừa 'đấu dịu', Trung Quốc toan tính gì?

Ngang ngược

Theo China News, khu vực diễn tập kéo dài từ tỉnh Hải Nam tới quần đảo Hoàng Sa. Hàng chục máy bay tiêm kích đã được điều động tham gia, hàng trăm tên lửa được bắn ra trong 3 ngày 19 - 21/7.

Người phụ trách hoạt động này cho hay cuộc diễn tập nhằm nâng cao khả năng ứng phó tình huống khẩn cấp trên biển, rèn luyện khả năng vận dụng hỏa lực không quân và nâng cao khả năng chỉ huy tác chiến. Ngoài ra, lực lượng không quân còn kiểm tra tính năng tác chiến của vũ khí, nâng cao kỹ thuật bay và tác chiến xa bờ cho phi công.

Lực lượng tham gia diễn tập đã chia làm hai phe tổ chức diễn tập đối kháng thực binh với các nội dung tác chiến điện tử, nhiễu sóng và chống nhiễu sóng radar, tự do không chiến, tấn công phòng ngự ban đêm.

Trước đó, vào ngày 18/7, Cục Hải sự Trung Quốc cũng ra thông báo cho biết quân đội sẽ tổ chức diễn tập bắn đạn thật ở Biển Đông.

Hàng chục máy bay tiêm kích đã được điều động tham gia diễn tập trên Biển Đông. Ảnh: China News

Kể từ khi Tòa Trọng tài ở The Hague, Hà Lan, ra phán quyết bác bỏ yêu sách “đường lưỡi bò”, Trung Quốc liên tiếp có những hành động gây hấn ở Biển Đông.

Cách đây ít hôm, ngày 13/7, Trung Quốc còn phát hành Sách Trắng về các tranh chấp với Philippines ở Biển Đông, ngang nhiên tuyên bố có quyền thiết lập Vùng nhận dạng phòng không trên vùng biển này.

"Về việc Trung Quốc có lập Vùng nhận dạng phòng không ADIZ ở Hoa Nam (Biển Đông) hay không, đầu tiên chúng tôi cần phải nói rõ rằng Trung Quốc có quyền đó... Tuy nhiên, chúng tôi sẽ thiết lập tùy thuộc vào mức độ đe dọa mà Trung Quốc phải đối mặt", Thứ trưởng Ngoại giao Lưu Chấn Dân nói với các phóng viên trong cuộc họp báo một ngày sau phán quyết cuối cùng của Tòa Trọng tài về vụ kiện Biển Đông giữa Philippines với Trung Quốc.

Trước đó, theo Tạp chí Quốc phòng Kanwa của Canada, Trung Quốc đã xác định khu vực lập ADIZ ở Biển Đông và thời điểm công bố sẽ là một quyết định chính trị. Cụ thể, ADIZ của Trung Quốc sẽ dựa trên vùng đặc quyền kinh tế của đảo Phú Lâm, thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam và 7 đảo nhân tạo phi pháp mà Trung Quốc bồi lấp trên các thực thể chiếm đóng phi pháp thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.

Tuân thủ phán quyết?

Mặc dù liên tiếp có những động thái ngang ngược nhưng IHS Janne’s 360 ngày 21/7 dẫn ảnh vệ tinh của Airbus Defence and Space cho thấy, Trung Quốc đã di chuyển hệ thống tên lửa HQ-9 khỏi vị trí ban đầu dọc bờ phía bắc đảo Phú Lâm thuộc Hoàng Sa của Việt Nam.

Ảnh chụp ngày 8/7 này cho thấy, hầu hết các bộ phận của hệ thống tên lửa HQ-9 được che chắn bằng lưới ngụy trang. Nhưng một ngày sau đó, các bộ phận này đã lộ ra và được tập kết gần vị trí đặt radar trên đảo Phú Lâm.

Đến ngày 10/7, chúng được di chuyển đến cầu cảng ở phía nam đảo, trong khi một tàu đổ bộ Type 072A cũng neo tại đây làm dấy lên đồn đoán rằng Trung Quốc sắp rút HQ-9 khỏi Phú Lâm.

Ảnh chụp vệ tinh trước và sau khi Trung Quốc di rời các bộ phận của hệ thống tên lửa HQ-9 khỏi đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam. (Ảnh: IHS)

Mặt khác, ngày 21/7, Phó Giáo sư Nguyễn Thị Thuận - Giảng viên Đại học Luật Hà Nội cho biết, kể từ ngày Tòa trọng tài ra phán quyết cuối cùng liên quan đến vụ kiện giữa Philippines và Trung Quốc (12/7) đến nay, trong tất cả các tuyên bố Trung Quốc hầu như không nhắc tới đường chín đoạn. Đứng ở góc độ nghiên cứu, bà Thuận cho đây là một dấu hiệu tích cực.

Trước lo ngại của nhiều đại biểu về việc Trung Quốc sẽ không chấp hành phán quyết của Tòa trọng tài, Phó Giáo sư Nguyễn Thị Thuận tin rằng Trung Quốc sẽ không dám làm điều đó.

“Trong một thế giới mà các quốc gia ngày càng phụ thuộc lẫn nhau thì Trung Quốc không dễ yên ổn phát triển hay khẳng định vị thế của mình khi bị cả thế giới tẩy chay vì họ dám coi thường, phớt lờ hay bỏ qua phán quyết của cơ quan tài phán được thành lập đúng quy định của pháp luật và tuyên hoàn toàn dựa trên cơ sở luật pháp quốc tế”, bà Thuận phân tích.

Theo Phó Giáo sư Nguyễn Thị Thuận vấn đề Trung Quốc tuân thủ như thế nào với phán quyết của Tòa trọng tài chắc chắn được đặt ra và triển khai trong thời gian tới. Nhưng việc Trung Quốc tuân thủ như thế nào và khi nào thì cộng đồng quốc tế và một số cường quốc cần phải gây áp lực trong việc này.

Với những động thái tưởng như mâu thuẫn vừa qua, giới phân tích đặt câu hỏi, Trung Quốc đang toan tính tiếp điều gì?

Thanh Giang (Tổng hợp)