Washington giãy nảy khi ông Putin thăm Abkhazia

Mỹ sử dụng các cuộc tập trận với Gruzia nhằm gia tăng thách thức Nga

Reuters ngày 10/8 đưa tin, Bộ Ngoại giao Mỹ đã chỉ trích chuyến thăm của Tổng thống Nga Putin tới Abkhazia - một trong hai vùng lãnh thổ ly khai Gruzia từ đầu thập niên 1990 và được Moscow công nhận độc lập sau Cuộc chiến tranh Nga – Gruzia năm 2008.

"Chuyến thăm của Tổng thống Nga Vladimir Putin tới Abkhazia, khu vực ly khai được Moscow hậu thuẫn thuộc Gruzia, là không thích hợp", tuyên bố của Bộ Ngoại giao Mỹ nhấn mạnh.

Phản ứng của Washington được đưa ra sau chuyến thăm của Tổng thống Putin tới thăm Abkhazia vào ngày 8/8 và khẳng định Moscow sẽ hỗ trợ quân sự cho Abkhazia, nhằm đảm bảo an ninh và nền độc lập cho thực thể này, một hành động được cho là thách thức đối với Mỹ và phương Tây.

Tổng thồng Putin thăm Abkhazia

Vì vậy, tuyên bố của Bộ Ngoại giao Mỹ đã thể hiện sự gay gắt: "Mỹ kêu gọi Nga rút quân về các vị trí trước chiến tranh theo thỏa thuận ngừng bắn năm 2008, đồng thời đảo ngược sự công nhận với Abkhazia và Nam Ossetia của Gruzia".

Chuyến thăm của nhà lãnh đạo Nga tới Abkhazia trong bối cảnh cuộc tập trận chung quy mô lớn mang tên “Noble Partner 2017 - Đối tác cao quý 2017”, đang diễn ra tại Gruzia, giữa quân đội nước này với quân đội Mỹ và các đối tác khác, kéo dài từ ngày 30/7 đến ngày 12/8.

"Noble Partner 2017” diễn ra chỉ một ngày trước chuyến thăm của Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence tới Gruzia. Theo Reuters, có khoảng 2.800 binh lính Mỹ, Anh, Đức, Thổ Nhĩ Kỳ, Ukraine, Slovenia, Armenia và Gruzia đã tham gia cuộc tập trận.

Thủ tướng Gruzia Giorgi Kvirikashvili nhận định cuộc tập trận "Noble Partner 2017" là một sự kiện quan trọng với nước cộng hòa vùng nam Caucasus này. "Các bài tập sẽ giúp cho quân đội Gruzia tiệm cận được các tiêu chuẩn của NATO và giúp tăng cường sự ổn định trong toàn khu vực".

Còn Bộ trưởng Quốc phòng Gruzia Levan Izoria thì cho biết quy mô cuộc tập trận này là “chưa từng có" và sự kiện này đã khẳng định sự ủng hộ của các nước thành viên NATO dành cho Gruzia. Đây là lần thứ 3, "Noble Partner" diễn ra ở Gruzia.

Một năm trước, “Noble Partner 2016” diễn ra từ 11-25/5/2016, giữa quân đội Gruzia với liên quân Anh – Mỹ, tại căn cứ quân sự Vaziani, gần thủ đô Tbilisi - nơi Nga từng đóng quân, sau đó rút đi theo một thỏa thuận cắt giảm vũ khí ở châu Âu.

Khi đó, đại tá Jeffrey Dickerson, người đứng đầu cuộc tập trận bên phía Mỹ đã nhận định: "Mục tiêu quan trọng của Noble Partner là nhằm cải thiện khả năng tương tác giữa Gruzia với Mỹ - Anh. Nó cho phép chúng tôi chuẩn bị tiếp nhận đóng góp của Gruzia với lực lượng phản ứng của NATO".

Moscow đã chỉ trích gay gắt cuộc tập trận “Noble Partner 2016” và gọi đó là hành động khiêu khích. Đáp lại, Thủ tướng Georgia Kvirikashvili tuyên bố: "Cuộc tập trận này không nhằm chống lại bất cứ ai. Không có dấu vết của sự khiêu khích".

Binh sĩ Gruzia tham gia Noble Partner

Quy mô của “Noble Partner 2016” chỉ khoảng 650 binh sĩ Mỹ, 150 binh sĩ Anh, 500 binh sĩ Georgia cùng với 8 xe chiến đấu bộ binh Bradley và 8 xe tăng chiến đấu M1A2 Abrams của Mỹ.

Tuy nhiên, "Noble Partner 2017" đã được mở rộng quy mô cả về lực lượng tham gia, thanh phần tham gia cũng như phương tiện, khí tài được sử dụng. Vậy nhưng Moscow lại không lên tiếng như lần trước.

Mặc dù vậy, Washington đã đề phòng hiện tượng bất thường này của Moscow, khi Đại sứ Mỹ tại Gruzia Ian Kelly lên tiếng trấn an : "Bài tập không nhằm vào bất kỳ quốc gia nào, mà chỉ nhằm giúp Gruzia tăng cường khả năng hợp tác quốc tế".

Song điều đó không thể giải tỏa được hoài nghi phia sau hành động của Washington, do vậy việc Tổng thống Putin đến thăm Abkhazia và ủng hộ thực thể chính trị này được cho là phản ứng tất yếu. Chỉ có điều vì Mỹ xem thường đối thủ nên bị bất ngờ.

Gruzia “nói” muốn cải thiện quan hệ với Nga nhưng hành động thì ngược lại

Cách đây tròn một năm, vào ngày 10/8/2016 Tổng thống Gruzia Giorgi Margvelashvili bày tỏ rằng ông rất sẵn lòng gặp gỡ các nhà lãnh đạo Nga, muốn cải thiện quan hệ Nga - Gruzia, giống như quan hệ Nga - Thổ nhanh chóng thân thiện sau những biến cố trong quá khứ.

“Chúng tôi sẵn sàng chuẩn bị một cuộc gặp như vậy, nếu như cả Gruzia và Nga đều có thiện chí chính trị. Nếu họ hiểu rằng Gruzia không phải là kẻ thù của Nga mà chỉ muốn xây dựng mối quan hệ thân thiện với điều kiện bảo vệ chủ quyền của mình”.

Ông Margvelashvili cũng nhấn mạnh rằng Nga và Gruzia sẽ tính toán sao cho đạt được “bối cảnh của một cuộc đối thoại chiến lược”. Nhà lãnh đạo Gruzia mô tả đường lối chính trị hiện tại của Tbilisi đối với Moscow là “kiên nhẫn chiến lược”.

Tuy nhiên, thực tế hành động của Tbilisi lại không diễn ra theo như tinh thần thông điệp mà Tổng thống Margvelashvili gửi tới Moscow. Điều đó thể hiện quá rõ qua việc tổ chức cuộc tập trận "Noble Partner 2017" với quy mô lớn chưa từng có.

Tbilisi và Kiev quyết cắm cờ NATO trên biên giới nước Nga

Không nhưng vậy, Tbilisi còn quyết tìm mọi cách để sớm gia nhập NATO - muốn cắm cờ NATO trên biên giới nước Nga.

Gần đây nhất là ngày 18/7/2017, khi tiếp Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko đang ở thăm Gruzia, Tổng thống Margvelashvili và người đồng cấp đã nhất trí tăng cường hợp tác Tbilisi - Kiev nhằm thúc đẩy tham vọng gia nhập NATO.

Phát biểu với báo giới, Tổng thống Gruzia Margvelashvili cho biết hai bên đã nhất trí hợp tác đẩy mạnh việc hội nhập Gruzia và Ukraine vào không gian chung châu Âu và cấu trúc an ninh chung hai bờ Đại Tây Dương, coi gia nhập NATO là mục tiêu chính.

Điều đó cho thấy, Gruzia hoàn toàn không thể hiện thiện chí trong việc cải thiện qua hệ với Nga, do vậy buộc Moscow phải có hành động bảo vệ an ninh cho nước Nga, cho những thực thể được Nga bảo trợ, trong đó có Abkhazia.

Ngọc Việt